Nông dân Cà Mau bắt tay nhau làm giàu giúp “thoát cảnh được mùa mất giá” trên chính mảnh đất quê hương
Từ những thửa ruộng manh mún, nông dân Vĩnh Mỹ (Cà Mau) đổi đời nhờ mô hình mới lạ.
Từ cánh đồng manh mún đến chuỗi sản xuất hàng chục nghìn ha
Từng sống lay lắt qua từng vụ mùa, nhiều hộ nông dân ở xã Vĩnh Mỹ (tỉnh Cà Mau) nay đã có cuộc sống khấm khá hơn nhờ tham gia Hợp tác xã (HTX) dịch vụ nông nghiệp Vĩnh Cường – mô hình liên kết sản xuất lúa theo hướng cánh đồng mẫu lớn. Từ vài chục hộ ban đầu với hơn 100 ha đất, đến nay HTX đã mở rộng lên hơn 2.100 ha với 485 xã viên, trở thành một trong những điển hình về phát triển kinh tế tập thể ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Câu chuyện thay đổi bắt đầu từ năm 2017, khi ông Nguyễn Quốc Hưng (46 tuổi, ấp An Khoa, xã Vĩnh Mỹ) quyết định chuyển 5,4 ha đất lúa gia đình tham gia HTX. Trước đó, ông Hưng cùng nhiều hộ khác canh tác nhỏ lẻ, làm thủ công nên năng suất thấp, lợi nhuận bấp bênh.
“Bao đời nay, chúng tôi nghèo ngay trên chính ruộng đồng của mình”, ông nhớ lại.
Khi vào HTX, mọi công đoạn từ sạ, bón phân, phun thuốc đến thu hoạch đều cơ giới hóa và tổ chức đồng loạt, giúp năng suất tăng mạnh. Trung bình mỗi vụ, ông Hưng thu từ 7–9 tấn/ha, lãi 15–20 triệu đồng/ha. Toàn bộ sản phẩm được HTX bao tiêu, giá bán luôn cao hơn thị trường.
“Làm ăn tập thể mới thấy rõ cái lợi: đầu vào rẻ, đầu ra ổn định, kỹ thuật bài bản. Giờ không còn lo cảnh được mùa mất giá nữa”, ông chia sẻ.
Trường hợp tương tự là ông Nguyễn Văn Đáng (59 tuổi, ấp An Thanh), người sở hữu 3 ha đất trồng lúa. Từ ngày gia nhập HTX, ông thoát nghèo, có tiền xây nhà và sắm máy móc phục vụ sản xuất.
“Trước đây mạnh ai nấy làm, mỗi người mỗi giống lúa, nên thương lái ép giá. Nay liên kết với HTX, bà con được hỗ trợ chi phí đầu vào, kỹ thuật, được bao tiêu sản phẩm nên yên tâm hơn nhiều”, ông nói.
Cánh đồng lớn – Tư duy mới của người nông dân
Theo ông Trịnh Văn Cường, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX, ý tưởng thành lập mô hình bắt đầu từ năm 2016 với mong muốn giúp bà con làm giàu trên chính mảnh đất của mình. Từ 30 hộ ban đầu và 102 ha, HTX từng bước phát triển chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ, ký kết với các nhà máy chế biến gạo và doanh nghiệp thu mua vùng ĐBSCL để đảm bảo đầu ra ổn định.
HTX hiện có đội ngũ 27 kỹ sư nông nghiệp, 43 máy gặt, 12 máy sạ – bón – phun thuốc, cùng 7 tổ sản xuất phụ trách từng ấp. Các tổ trưởng đều là trưởng ấp, có nhiệm vụ vận động xã viên và tổ chức sản xuất đồng bộ. Mọi công đoạn từ cải tạo đất, xuống giống đến thu hoạch đều thực hiện cùng thời điểm để kiểm soát sâu bệnh và chất lượng hạt lúa.
Đặc biệt, HTX đã đầu tư lò sấy và khu chọn giống chất lượng cao, giảm tối đa việc sử dụng thuốc hóa học, hướng đến sản xuất lúa an toàn và bền vững. Nhờ đó, chi phí sản xuất giảm 10–15% trong khi năng suất tăng đáng kể. Với năng suất bình quân 7–9 tấn/ha/vụ, HTX mỗi năm thu hoạch khoảng 46.000 tấn lúa.
Không dừng ở địa phương, Vĩnh Cường còn mở rộng liên kết với hơn 10.000 hộ nông dân tại Cà Mau, An Giang và TP Cần Thơ, tổng diện tích hơn 29.000 ha, nằm trong Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao vùng ĐBSCL mà Bộ NN&PTNT đang triển khai.
Theo ông Cường, lợi ích không chỉ nằm ở kinh tế mà còn ở sự thay đổi tư duy của người nông dân – từ sản xuất nhỏ lẻ sang hợp tác, chia sẻ và cùng nhau phát triển. Thu nhập bình quân của xã viên tăng 30–40% so với trước, nhiều hộ có điều kiện xây nhà, cho con học hành và đầu tư máy móc mới.
Mô hình HTX Vĩnh Cường không chỉ mang lại giá trị kinh tế cho người trồng lúa, mà còn là minh chứng rõ ràng cho tinh thần đổi mới nông thôn, khi nông dân biết liên kết, ứng dụng khoa học kỹ thuật và làm chủ chuỗi giá trị – con đường tất yếu để nông nghiệp Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển bền vững.