Nông dân Bình Phước dùng ong thay công nhân, thu hàng chục tấn "vàng ươm" mỗi năm, tăng cao nguồn thu nhập

Tư duy sinh học, mô hình khép kín và những trái dưa từ ong

Trong bối cảnh nhiều nông dân vẫn đang chật vật tìm đầu ra cho sản phẩm, đối mặt với giá cả bấp bênh và kỹ thuật canh tác chưa đồng đều, thì tại xã Nha Bích (thị xã Chơn Thành, tỉnh Bình Phước), một hợp tác xã nông nghiệp nhỏ đã lặng lẽ tạo nên bước đi khác biệt. HTX nông nghiệp, thương mại, dịch vụ Nha Bích gọi tắt là HTX Nha Bích, không chỉ là nơi sản xuất dưa lưới chất lượng cao mà còn là điểm khởi đầu cho một hướng phát triển nông nghiệp sinh học gắn với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và kỳ vọng xuất khẩu.

HTX được thành lập năm 2023 với 11 thành viên, trong đó có 3 người dân tộc thiểu số, đến nay đã mở rộng lên 16 thành viên. Tuy quy mô khiêm tốn, nhưng mô hình sản xuất khép kín với 5 nhà màng và 3 vụ mỗi năm đã mang lại khoảng 45 tấn dưa lưới chất lượng cao mỗi năm – con số đáng chú ý cho một hợp tác xã non trẻ.

Điểm đặc biệt của HTX chính là kỹ thuật thụ phấn bằng ong theo công nghệ sinh học Israel. Với mỗi nhà màng chỉ cần hai thùng ong, HTX tiết kiệm được 2/3 chi phí nhân công mà vẫn đảm bảo chất lượng: trái dưa lưới có hình dáng đồng đều, vỏ mỏng, lưới dày, vị ngọt thanh và ít bị móp méo. Nhờ thụ phấn đồng loạt, HTX cũng dễ dàng kiểm soát chất lượng mùa vụ, nâng cao tính thương mại của sản phẩm.

Ngoài việc áp dụng kỹ thuật mới, HTX còn mạnh dạn thử nghiệm các giống dưa mới như ĐIVA 16 và ĐÊVA 18. Trong đó, giống ĐIVA 16 bước đầu cho kết quả vượt mong đợi: thời gian sinh trưởng ngắn, trái lớn, năng suất cao. Với định hướng sản xuất hiện đại, sinh học và minh bạch, HTX Nha Bích đang hướng tới tiêu chuẩn OCOP 4 sao, tiến tới liên kết siêu thị và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Sắp tới, HTX sẽ nâng diện tích nhà màng lên 7.000m² và áp dụng hệ thống tưới thông minh điều khiển theo tuần, thay thế việc điều khiển thủ công nhằm tăng hiệu suất và tiết kiệm chi phí.

Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX, ông Thân Quang Sang chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ muốn làm nông nghiệp sạch, mà phải làm một cách chuyên nghiệp và bài bản, từ giống, kỹ thuật đến khâu tiếp thị. Mỗi bước đi đều hướng đến bài toán lâu dài, không dừng lại ở thị trường nội địa.”

Vượt rào cản vốn, truyền cảm hứng khởi nghiệp nông nghiệp xanh

Tuy đã đạt được nhiều kết quả tích cực, HTX Nha Bích vẫn đang đối mặt với thách thức lớn về nguồn vốn. Hiện phần lớn kinh phí hoạt động đều do các thành viên tự góp, trong khi tài sản chung như nhà màng chưa đủ điều kiện để làm tài sản thế chấp vay ngân hàng. Điều này khiến HTX gặp khó khi muốn mở rộng quy mô sản xuất.

Ông Sang cho biết: “Chúng tôi đang làm hồ sơ hợp thức hóa tài sản chung để đủ điều kiện tiếp cận vốn tín dụng, đồng thời đề xuất được hỗ trợ từ Quỹ phát triển HTX của tỉnh.” Theo ông Võ Anh Kiệt – Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Bình Phước, nếu HTX có mã vùng trồng, kế hoạch kinh doanh rõ ràng và sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP, hoàn toàn có thể tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi theo quy định.

HTX Nha Bích không chỉ đơn thuần là mô hình sản xuất nông nghiệp, mà còn là nơi ươm mầm khát vọng khởi nghiệp của người nông dân nông thôn mới. Tinh thần đổi mới, học hỏi, sáng tạo thể hiện rõ trong từng bước đi của HTX – từ lựa chọn giống, kỹ thuật trồng, đến tư duy kết nối thị trường.

Địa phương kỳ vọng HTX sẽ tiếp tục phát triển, mở rộng thành viên, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho nông dân và định hình thương hiệu dưa lưới Bình Phước. Trong tương lai, HTX cũng có thể là một mô hình điểm để nhân rộng, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp nông nghiệp xanh trong vùng.