Nông dân An Giang thu gần 200 triệu đồng/ha cây trồng mỗi năm nhờ mô hình đặc biệt

Từ ruộng lúa đến mô hình canh tác xanh

Giữa buổi sớm, trên cánh đồng rộng bát ngát của xã Vĩnh Thuận (tỉnh An Giang), từng tốp nông dân đang tất bật thăm ruộng lúa cao sản vừa gieo sạ hơn 20 ngày. Cánh đồng trải dài ngút mắt, xanh rờn một màu, báo hiệu một mùa vụ bội thu nữa sắp đến.

Ông Trương Minh Nhân, ngụ ấp Đòn Dong, vui vẻ chỉ tay về phía ruộng ST24 của mình: “Giống lúa này cho năng suất hơn 950 kg/công, lãi khoảng 3–3,5 triệu đồng/công, tính ra mỗi ha tôi lời gần 200 triệu đồng/năm”.

Ở vùng này, người dân canh tác theo mô hình 1 vụ lúa – 1 vụ tôm, luân canh trên cùng diện tích. Sau mỗi vụ lúa ngắn ngày, họ chuyển sang nuôi tôm hoặc thả cua, tạo nên chuỗi sản xuất kép hiệu quả.

“Trước đây tôi trồng lúa truyền thống, năng suất thấp, dễ đổ ngã, chi phí cao. Nhưng từ khi chuyển sang lúa ST24, ST25, vừa bán được giá, vừa dễ chăm sóc. Mỗi mùa nhìn hạt gạo trắng, thương lái đến tận ruộng thu mua, bà con ai cũng mừng”, ông Nhân chia sẻ.

Được sự hướng dẫn của ngành nông nghiệp, nông dân Vĩnh Thuận dần áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, dùng chế phẩm sinh học để hạn chế sâu bệnh, giảm phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ vậy, chi phí sản xuất giảm, môi trường ruộng lúa – tôm được cải thiện, còn hạt gạo trở nên sạch, đẹp và an toàn hơn. Đây cũng là một trong những hướng đi quan trọng giúp địa phương tiến gần hơn tới sản xuất lúa phát thải thấp.

Liên kết hợp tác xã – hướng bền vững cho nông dân

Không chỉ riêng hộ ông Nhân, hơn 150 thành viên Hợp tác xã dịch vụ cung ứng – sản xuất lúa sạch Lò Rèn cũng đang hưởng lợi từ mô hình lúa cao sản. Với tổng diện tích canh tác khoảng 400 ha, hợp tác xã tổ chức sản xuất đồng bộ từ khâu chọn giống, cung ứng vật tư đến thu hoạch và tiêu thụ sản phẩm.

Ông Nguyễn Văn Trướng, Giám đốc Hợp tác xã, cho biết: “Từ khi chuyển sang giống lúa ST và OM18, năng suất tăng rõ rệt, nông dân không còn lo thua lỗ như trước. Mỗi vụ, chúng tôi liên kết với doanh nghiệp thu mua ngay tại ruộng, giá luôn cao hơn thị trường và thanh toán nhanh, nên bà con rất yên tâm”.

Vụ hè thu 2025, năng suất bình quân đạt 7,2 tấn/ha, dù giá lúa có giảm nhẹ so với đầu vụ, nông dân vẫn thu lãi 3–3,5 triệu đồng/công nhờ chi phí giảm. Hợp tác xã hiện đang mở rộng liên kết với 2 công ty và 3 doanh nghiệp thu mua, đồng thời chuẩn bị đầu tư thêm hệ thống cung ứng vật tư đầu vào và chế biến gạo sạch để gia tăng giá trị sản phẩm.

Ông Trướng cho biết thêm, điều khác biệt lớn nhất giữa mô hình sản xuất nhỏ lẻ trước đây và mô hình liên kết hiện nay chính là tính đồng bộ và minh bạch. Nông dân tham gia hợp tác xã được hỗ trợ chọn giống, hướng dẫn kỹ thuật và có hợp đồng bao tiêu rõ ràng.

“Ngày trước mạnh ai nấy làm, dễ bị thương lái ép giá. Giờ có hợp tác xã đứng ra điều phối, bà con vừa giảm chi phí vừa đảm bảo đầu ra ổn định”, ông nói.

Sự thay đổi này không chỉ cải thiện thu nhập mà còn làm thay đổi tư duy sản xuất của người dân. Nhiều hộ nông dân đã đầu tư nâng cấp hệ thống thủy lợi nội đồng, máy gặt đập liên hợp, kho sấy, và thậm chí lắp cảm biến đo mặn, đo pH để chủ động chuyển đổi giữa vụ lúa và vụ tôm.

“Làm nông giờ phải biết làm khoa học, không thể như xưa chỉ trông vào may rủi”, ông Nhân bộc bạch.

Ông Huỳnh Ngọc Nguyên, Chủ tịch UBND xã cho biết địa phương đang phối hợp với doanh nghiệp để triển khai thêm các chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ lúa gạo an toàn, đồng thời hỗ trợ người dân về kỹ thuật, vốn và công nghệ.

“Xã đặt mục tiêu không chỉ tăng năng suất, mà phải tạo thương hiệu lúa sạch Vĩnh Thuận gắn với xuất khẩu. Nông dân có kỹ thuật tốt, hợp tác xã làm trung tâm, doanh nghiệp bao tiêu – đó là mô hình bền vững mà chúng tôi đang hướng đến”, ông nhấn mạnh.