Nợ xấu tăng cao, ngân hàng gặp khó trong việc xử lý

Khảo sát kết quả kinh doanh của 28 ngân hàng thương mại trong nước đã công bố báo cáo tài chính quý III/2023 cho thấy, hầu hết nợ xấu đều “phình to” so với đầu năm. Nhiều ngân hàng cũng đang liên tục rao bán các khoản nợ xấu lên tới hàng trăm tỷ đồng.

Trong 28 ngân hàng thương mại trong nước đã công bố báo cáo tài chính quý III/2023 có đến 6 ngân hàng ghi nhận nợ xấu tăng trên mức 100 %, 19 ngân hàng ghi nhận mức tăng hai chữ số. Top 10 ngân hàng có nhiều nợ xấu nhất 9 tháng đầu năm 2023 theo số tuyệt đối cũng lộ diện, bao gồm: VPBank (29.934 tỷ đồng), BIDV (26.394 tỷ đồng), VietinBank (18.941 tỷ đồng), Vietcombank (14.393 tỷ đồng), SHB (13.484 tỷ đồng), NCB (13.460 tỷ đồng), Sacombank (10.388 tỷ đồng), MB (10.111 tỷ đồng), VIB (9.040 tỷ đồng), LPBank (7.367 tỷ đồng).

Nợ xấu tăng cao, ngân hàng gặp khó trong việc xử lý

Hinh minh họa.

Trong thời gian gần đây, BIDV, Agribank, VietinBank, VIB, OCB,… đã rao bán nhiều khoản nợ xấu, nợ quá hạn có giá trị lên tới hàng trăm tỷ, thậm chí cả nghìn tỷ đồng.

Gần đây nhất, BIDV thông báo về việc lựa chọn tổ chức bán đấu giá khoản nợ hơn 510 tỷ đồng của Công ty CP Sado Germany Window tại chi nhánh Đông Đồng Nai. Đây là khoản nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) từ cuối năm 2022.

Ngoài ra, BIDV cũng đã thông báo bán đấu giá toàn bộ khoản nợ của Công ty TNHH Xây dựng Nam Ninh và Công ty TNHH Đầu tư Thương mại Nam Ninh phát sinh tại chi nhánh Ninh Bình và chi nhánh Tam Điệp có giá trị cả dư nợ gốc, nợ lãi, nợ quá hạn gần 752,3 tỷ đồng.

Tại Agribank, ngân hàng này cũng rao bán nhiều khoản nợ lớn, được thế chấp bằng các dự án du lịch, nghỉ dưỡng lớn có giá trị lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Điển hình là khoản nợ của Công ty CP Khách sạn Bến Du Thuyền (Marina Hotel) với giá khởi điểm hơn 1.000 tỷ đồng. Hay như các khoản nợ liên quan đến Tập đoàn Tân Hoàng Minh; khoản nợ xấu của Công ty TNHH Suối Cát tại chi nhánh tỉnh Bình Thuận…

Bên cạnh đó, một “ông lớn” ngân hàng khác trong nhóm Big4 là VietinBank, những tháng qua liên tục tổ chức bán đấu giá các khoản nợ xấu để xử lý thu hồi nợ vay.

Không chỉ các ngân hàng quốc doanh, nhiều ngân hàng thương mại tư nhân cũng dồn dập rao bán nợ xấu. Chẳng hạn, MSB rao bán khoảng 20 tài sản đảm bảo là quyền sử dụng đất của khách hàng để thu hồi nợ; VIB ra tới 40 thông báo thu giữ tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất ở và tài sản trên đất tại Bình Dương, TP.HCM, Lâm Đồng… của khách hàng.

Các ngân hàng khác như LVBank, VPBank, OCB,... cũng ra hàng loạt thông báo thu giữ tài sản đảm bảo để thu hồi nợ.

Những con số nói trên đã phản ánh nợ xấu đã tăng rất nhanh và mạnh. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng nợ xấu vẫn chưa đạt đến ngưỡng đỉnh và còn tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Theo TS. Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM, ông dự báo nợ xấu sẽ tiếp tục tăng, đỉnh nợ xấu có thể vào cuối quý IV/2023 hoặc sang đầu năm 2024.

Theo TS. Huân, nguyên nhân chính khiến nợ xấu thời gian tới sẽ còn tăng chủ yếu do khó khăn của các doanh nghiệp. Trong đó có yếu tố xuất phát từ ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và các xung đột Nga – Ukraine hay gần đây là xung đột tại Trung Đông đẩy phí nguyên liệu lên rất cao, làm tăng chi phí của doanh nghiệp.

Ngoài ra, sau đại dịch, sức cầu chung của thế giới cũng như sức cầu của Việt Nam rất yếu, bởi doanh nghiệp suy yếu, thu nhập của người dân cũng giảm. Điều này đang tạo ra môi trường hết sức khó khăn với các doanh nghiệp.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cập nhật đến tháng 7/2023, tỷ lệ nợ xấu nội bảng ở mức 3,56%, cao hơn mức 2% cuối năm 2022 và mức 1,69% cuối năm 2020. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ bán cho Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) chưa xử lý và nợ tiềm ẩn của hệ thống các tổ chức tín dụng ở mức 6,16% so với tổng dư nợ.

Nợ xấu tăng nhưng Ngân hàng Nhà nước cho hay công tác xử lý nợ xấu vẫn gặp nhiều khó khăn do doanh nghiệp đang chịu những tác động bất lợi, tiêu cực từ môi trường bên ngoài, làm suy giảm khả năng trả các khoản nợ quá hạn của các hộ gia đình và doanh nghiệp. Khuôn khổ pháp lý liên quan đến cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu chưa được hoàn thiện; thiếu các cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước tham gia xử lý tài sản bảo đảm và mua bán nợ xấu. Thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn, thanh khoản thấp, gây khó khăn trong việc xử lý tài sản bảo đảm là bất động sản. Thị trường mua, bán nợ vẫn còn nhiều hạn chế...

Theo giới chuyên gia, cần hỗ trợ các ngân hàng xử lý nợ xấu, nếu không sẽ không có nguồn tiền để tái tục cho vay. Đặc biệt, cần sớm luật hóa quy định về xử lý nợ xấu thay thế sau khi Nghị quyết 42 của Quốc hội hết hiệu lực để bảo đảm sự vận hành thông suốt của hệ thống ngân hàng.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng nhận định, bên cạnh việc đẩy mạnh rao bán đấu giá tài sản thế chấp, trích lập dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu, quan trọng nhất vẫn là kinh tế phục hồi để hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp hồi phục trở lại. Khi đó, các ngân hàng mới có thể xử lý triệt để bài toán nợ xấu.