Ninh Bình tìm ra “chìa khóa tăng trưởng” trong chiến lược phát triển sau sáp nhập hành chính
Với định hướng phát triển nông thôn mới gắn văn hóa và du lịch, Ninh Bình đang khẳng định vị thế là điểm đến xanh, thân thiện và bền vững hàng đầu Việt Nam.
Xây dựng nông thôn mới nâng cao gắn với bản sắc văn hóa
Sau khi hoàn thành mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định (cũ) tiếp tục bước vào giai đoạn phát triển mới, hướng đến NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu, trong đó yếu tố văn hóa được coi là tiêu chí cốt lõi, bảo đảm tính bền vững và tạo bản sắc riêng.
Sau sáp nhập, Sở Văn hóa và Thể thao Ninh Bình đã bám sát chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, triển khai đồng bộ các chương trình phát triển văn hóa cơ sở, từ quản lý lễ hội, xây dựng nếp sống văn hóa đến phát triển thiết chế văn hóa – thể thao cộng đồng. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được mở rộng, gắn với các mô hình mới như “Xã nông thôn mới sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn”, “Làng quê đáng sống”, “Tuyến phố văn minh”...
Đến nay, 100% xã, phường của Ninh Bình có trung tâm hoặc nhà văn hóa đạt chuẩn, 100% thôn, tổ dân phố có điểm sinh hoạt văn hóa – thể thao cộng đồng. Hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở được đầu tư đồng bộ, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo văn hóa của người dân. Phong trào thể dục thể thao quần chúng cũng phát triển mạnh, thu hút hơn 31% dân số tham gia luyện tập thường xuyên, góp phần nâng cao sức khỏe và tinh thần cộng đồng.
Ở khu vực nông thôn, nhiều địa phương đã lồng ghép tiêu chí văn hóa với phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan xanh – sạch – đẹp. Ở đô thị, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đô thị văn minh” lan tỏa mạnh mẽ, nhất là tại các phường trung tâm như Hoa Lư, Tam Điệp, Nam Định, Phủ Lý… Nơi đây, tỷ lệ người dân tham gia sinh hoạt tại các câu lạc bộ văn hóa – thể thao, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên đạt trên 80%.
Đáng chú ý, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các xã nhiệm kỳ 2025–2030 đều đưa tiêu chí văn hóa vào nhóm chỉ tiêu đánh giá xã NTM nâng cao, kiểu mẫu. Nhờ vậy, nhiều xã đạt thu nhập bình quân đầu người từ 70–100 triệu đồng/năm, Đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt. Văn hóa – từ nếp sống, giao tiếp đến không gian công cộng – đang trở thành nền tảng cho quá trình xây dựng NTM hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc.
“Điểm đến xanh” trên bản đồ du lịch thế giới
Không chỉ là vùng đất giàu truyền thống, Ninh Bình còn là một trong những trung tâm di sản văn hóa và thiên nhiên lớn nhất cả nước với gần 5.000 di tích được kiểm kê, trong đó có 8 di tích quốc gia đặc biệt và 265 di tích cấp quốc gia. Tỉnh sở hữu 743 lễ hội truyền thống và 33 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Đặc biệt, Ninh Bình là địa phương duy nhất của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á có hai danh hiệu UNESCO gồm “Quần thể Danh thắng Tràng An – Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới” và “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt – di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”. Cùng với tài nguyên thiên nhiên đa dạng như rừng nguyên sinh, suối khoáng, bờ biển dài 90 km, Ninh Bình đang khẳng định vị thế điểm đến du lịch xanh, thân thiện, bền vững.
Theo dự kiến, năm 2025, tỉnh đón 16,2 triệu lượt khách, trong đó có hơn 2 triệu khách quốc tế, mang về doanh thu 14.910 tỷ đồng. Để đạt mục tiêu này, chính quyền và doanh nghiệp đã phối hợp đẩy mạnh phát triển du lịch xanh, bền vững, chú trọng nâng cao trải nghiệm du khách.
Ông Hà Huy Lợi, Giám đốc Công ty Ngôi Sao – đơn vị khai thác Khu du lịch sinh thái Động Thiên Hà (phường Tây Hoa Lư) cho biết doanh nghiệp đang mở rộng các tour đi bộ khám phá, du lịch đồng quê, trải nghiệm văn hóa Mường, hướng đến phân khúc khách quốc tế có khả năng chi trả cao.
Tương tự, bà Lê Thị Nga, Giám đốc điều hành Thanh Nga Luxury (phường Yên Thắng) chia sẻ: “Chúng tôi phát triển theo tiêu chí VITA Green – Du lịch xanh vì sức khỏe và cộng đồng, hướng đến ẩm thực hữu cơ và bảo vệ môi trường, coi đó là hai giá trị cốt lõi để phát triển bền vững”.
Đến nay, toàn tỉnh đã có 50 khu và điểm du lịch, trong đó Khu du lịch Tràng An và Khu du lịch Tam Chúc được đầu tư ở quy mô quốc gia. Ninh Bình hiện có 1.500 cơ sở lưu trú với gần 20.000 buồng phòng đạt chuẩn, 74 công ty lữ hành và khoảng 40.000 lao động trong ngành du lịch. Các sản phẩm du lịch đa dạng từ văn hóa – lịch sử – tín ngưỡng, đến tham quan thắng cảnh, nghỉ dưỡng, du lịch cộng đồng và sáng tạo.
Bằng cách kết hợp giữa giá trị văn hóa truyền thống và xu hướng du lịch xanh hiện đại, Ninh Bình không chỉ khẳng định thương hiệu điểm đến thân thiện của châu Á mà còn hướng tới mô hình phát triển bền vững, nơi văn hóa là nền tảng, du lịch là động lực và con người là trung tâm của mọi đổi thay.