Tiêu chí xác định xã thuộc diện sáp nhập theo dự thảo mới
Thực hiện lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023–2030, dự thảo nghị quyết mới do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo đã bước đầu làm rõ các tiêu chí xác định xã thuộc diện sáp nhập. Việc làm rõ này nhằm cụ thể hóa các kết luận của Bộ Chính trị, đảm bảo tính đồng bộ trong tổ chức hành chính, phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội tại từng địa phương.
![]() |
Những tiêu chí xác định điều kiện để sáp nhập xã |
Tại dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC), việc xác định đơn vị hành chính cấp xã cần thực hiện sáp nhập được quy định dựa trên hai nhóm tiêu chí chính:
Tiêu chí về diện tích và dân số:
Đơn vị hành chính cấp xã có diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số dưới 300% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng, theo các quy định hiện hành tại nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tiêu chí bổ sung mang tính định tính:
Việc xem xét sáp nhập còn cần cân nhắc đến các yếu tố đặc thù như:
Lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng
Phong tục, tập quán, vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên
Mức độ liên kết vùng, trình độ phát triển kinh tế - xã hội
Yêu cầu đảm bảo quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội
Hạ tầng kỹ thuật phục vụ quản lý nhà nước và phát triển địa phương
Việc bổ sung nhóm tiêu chí định tính cho thấy sự linh hoạt trong cách tiếp cận mới, thay vì chỉ đánh giá bằng các thông số dân số hoặc diện tích. Điều này cũng giúp quá trình sắp xếp ĐVHC phù hợp hơn với tính chất đa dạng của các vùng miền trên cả nước.
Quy định hiện hành về sáp nhập xã trong hai giai đoạn
Song song với dự thảo nghị quyết mới, các quy định hiện hành về sáp nhập cấp xã và cấp huyện vẫn được áp dụng theo Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15, chia làm hai giai đoạn với mức tiêu chuẩn khác nhau:
Giai đoạn 2023–2025:
Cấp huyện, cấp xã: Nếu đồng thời có diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% tiêu chuẩn theo Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 (sửa đổi bởi Nghị quyết 27/2022/UBTVQH15), thì thuộc diện sắp xếp.
Riêng cấp huyện: Diện tích dưới 20% và dân số dưới 200%.
Riêng cấp xã: Diện tích dưới 20% và dân số dưới 300%.
Giai đoạn 2026–2030:
Cấp huyện, cấp xã: Đồng thời có diện tích và dân số dưới 100% tiêu chuẩn.
Riêng cấp huyện: Diện tích dưới 30% và dân số dưới 200%.
Riêng cấp xã: Diện tích dưới 30% và dân số dưới 300%.
Với quy định phân chia theo hai giai đoạn, Nhà nước sẽ có thêm thời gian để chuẩn bị các bước tổ chức, tài chính, nhân sự cũng như lộ trình sắp xếp phù hợp, đảm bảo hiệu quả về tổ chức và ổn định dân cư.
Việc công bố tiêu chí sáp nhập tại cấp xã cho thấy nỗ lực của các cơ quan chức năng trong việc cụ thể hóa các nghị quyết lớn của Trung ương. Việc không chỉ áp dụng các tiêu chuẩn cứng mà còn kết hợp các yếu tố đặc thù địa phương giúp quá trình sắp xếp vừa khoa học, vừa nhân văn.
Dự kiến, sau khi được thông qua, Nghị quyết mới sẽ là căn cứ pháp lý quan trọng để triển khai đồng bộ các kế hoạch sắp xếp đơn vị hành chính trên toàn quốc giai đoạn 2025–2030. Đồng thời, cũng tạo tiền đề để xây dựng hệ thống chính quyền tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả hơn trong tương lai.
![]() | Bộ Nội vụ đề xuất hỗ trợ một lần các tỉnh sáp nhập 100 tỷ đồng Để hỗ trợ các tỉnh, thành thực hiện quá trình sáp nhập, Bộ Nội vụ đề xuất ngân sách Trung ương hỗ trợ một lần ... |
![]() | Tỉnh bạn có nằm trong danh sách 52 địa phương sắp sáp nhập đơn vị hành chính? Danh sách đề xuất ngay tại đây Theo đề xuất từ Bộ Nội vụ, có 52 tỉnh, thành phố thuộc diện sáp nhập trong thời gian tới nhằm tinh gọn bộ máy ... |
Ngọc Nhi