Những trăn trở của một ông lớn ngành thép trước tình cảnh Hòa Phát, Formosa chưa đủ nguồn cung

Tại phiên tham vấn công khai do Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức ngày 4/6/2025, đại diện Công ty CP Tập đoàn Hoa Sen (HSG) đã bày tỏ nhiều lo ngại xung quanh vụ việc điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá (CBPG) đối với sản phẩm thép cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Ấn Độ và Trung Quốc.

Theo Hoa Sen, điều khiến doanh nghiệp bất ngờ là biên độ bán phá giá trong kết luận sơ bộ gần như trùng khớp với mức mà nguyên đơn cáo buộc trong hồ sơ khởi kiện. Việc này đặt ra dấu hỏi về tính khách quan của quá trình điều tra, khi phần lớn dữ liệu được xây dựng dựa trên thông tin sẵn có thay vì số liệu thực tế được xác minh từ các bên liên quan.

Đại diện HSG khẳng định quan điểm ủng hộ chủ trương bảo vệ sản xuất trong nước, tuy nhiên doanh nghiệp cho rằng việc áp thuế CBPG cần được đánh giá một cách toàn diện, đặc biệt là trong bối cảnh nguồn cung nội địa vẫn còn hạn chế. Hoa Sen cho biết hiện nay các nhà sản xuất HRC trong nước như Hòa Phát và Formosa mới chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu thị trường. Nếu áp thuế quá cao mà chưa có giải pháp đảm bảo nguồn cung, nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu là rất lớn.

“Việc thiếu hụt HRC sẽ kéo theo chi phí đầu vào tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp hạ nguồn, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất tôn mạ và ống thép – vốn đang phục hồi tốt sau giai đoạn suy giảm”, đại diện HSG nêu rõ tại phiên tham vấn.

Không chỉ lo ngại về chi phí sản xuất, Hoa Sen cũng cảnh báo về khả năng hình thành thế độc quyền trong thị trường HRC nội địa nếu việc áp thuế khiến các nhà cung cấp nước ngoài bị loại khỏi cuộc chơi. Khi đó, giá HRC có thể bị điều chỉnh theo hướng bất hợp lý, gây tổn hại đến các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguyên liệu đầu vào này.

Trong kịch bản xấu nhất, nếu áp thuế CBPG cao mà thiếu phương án hỗ trợ đầu vào cho các doanh nghiệp sử dụng HRC, một số nhà máy có thể buộc phải cắt giảm công suất, thậm chí tạm dừng sản xuất. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu, lợi nhuận mà còn tác động tiêu cực đến thị trường lao động ngành thép – vốn đang có hàng chục nghìn lao động trực tiếp và gián tiếp.

Vì vậy, Tập đoàn Hoa Sen đề nghị cơ quan điều tra cần cân nhắc kỹ lưỡng toàn bộ các yếu tố từ chuỗi cung ứng, cung – cầu thực tế, đến tác động lan tỏa trong nền kinh tế, trước khi đưa ra kết luận cuối cùng về mức thuế CBPG.

“Chúng tôi mong muốn một quyết định công bằng, khách quan, bảo vệ lợi ích hài hòa giữa các nhà sản xuất đầu vào và doanh nghiệp hạ nguồn, qua đó giúp thị trường HRC phát triển ổn định và lành mạnh”, Hoa Sen nhấn mạnh.