Nhờ đâu kinh tế Mỹ tăng trưởng hơn kỳ vọng vào quý III và chờ đợi điều gì vào cuối năm?

GDP quý III tăng 5,2%

Theo số liệu của Cục Phân tích Kinh tế (BEA) của Bộ Thương mại Mỹ, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) quý III tăng 5,2% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn số liệu sơ bộ 4,9% trong báo cáo ước tính lần đầu. Con số này thể hiện tốc độ mở rộng kinh tế nhanh nhất kể từ quý IV/2021.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng nhanh nhất của Mỹ trong gần hai năm qua có thể đã phóng đại sức khỏe của nền kinh tế này trong quý trước. Khi đo từ khía cạnh thu nhập, hoạt động kinh tế tăng với tốc độ vừa phải. Tuy nhiên, báo cáo từ Bộ Thương mại hôm qua cho thấy, nền kinh tế tiếp tục phát triển bất chấp lo ngại về suy thoái kinh tế kéo dài kể từ cuối năm 2022.

Nền kinh tế từng ghi nhận tăng trưởng với tốc độ 2,1% trong quý II và đang mở rộng với tốc độ cao hơn nhiều so với mức mà các quan chức Cục Dự trữ Liên bang (Fed) coi là tốc độ tăng trưởng phi lạm phát khoảng 1,8%.

Việc GDP điều chỉnh theo chiều hướng tăng phản ánh việc nâng cấp đầu tư kinh doanh vào các cơ sở hạ tầng, chủ yếu là nhà kho và cơ sở chăm sóc sức khỏe. Chi tiêu của chính quyền tiểu bang và địa phương cũng được điều chỉnh cao hơn. Đầu tư vào khu dân cư cũng được tăng lên nhờ việc xây dựng thêm nhiều ngôi nhà dành cho một gia đình, giúp chấm dứt 9 quý suy thoái liên tiếp.

Đầu tư khu vực tư nhân cao hơn ước tính trước đây do các nhà bán buôn tích lũy nhiều thiết bị máy móc hơn. Đầu tư hàng tồn kho đã bổ sung thêm 1,4 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP, thay vì 1,32 điểm phần trăm ước tính vào tháng trước.

Tuy nhiên, tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng, vốn chiếm hơn 2/3 hoạt động kinh tế của Mỹ, đã giảm xuống mức 3,6%. Việc hạ mức tăng trưởng so với tốc độ tăng trưởng 4% ước tính trước đó là do cắt giảm chi tiêu cho dịch vụ tài chính và bảo hiểm cũng như xe tải nhẹ đã qua sử dụng, có thể là kết quả của tình trạng thiếu hụt do cuộc đình công của United Auto Workers mới kết thúc gần đây.

Nhờ đâu kinh tế Mỹ tăng trưởng hơn kỳ vọng vào quý III và chờ đợi điều gì vào cuối năm?

Mộc Trà việt hóa

Tăng trưởng thu nhập tiền lương thúc đẩy GDP

Lợi nhuận sau thuế không tính giá trị hàng tồn kho và điều chỉnh mức tiêu thụ vốn, tương đương với lợi nhuận của S&P 500, đã tăng 4,3%, tương đương với 126,2 tỷ USD. Trong khi ở quý II ghi nhận 0,8%. Sự gia tăng lợi nhuận đến từ các tập đoàn tài chính và phi tài chính trong nước, cũng như nước ngoài.

Thu nhập cá nhân cao hơn ước tính ban đầu, góp phần đưa mức lương tăng lên. Tỷ lệ tiết kiệm/thu nhập khả dụng của người dân Mỹ từ 3,8% đã nâng lên mức 4%. Mức lương cao hơn đã góp phần khiến nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ 1,5% trong quý III, nhanh nhất trong một năm, khi tính từ khía cạnh thu nhập.

Tổng thu nhập trong nước (GDI) tăng với tốc độ 0,5% trong quý II. Nhưng GDI lại giảm với tốc độ 0,2% so với cùng kỳ năm trước, ghi nhận mức giảm đầu tiên trong ba năm.

Conrad DeQuadros, cố vấn kinh tế cấp cao tại Brean Capital ở New York, cho biết: “Lần duy nhất nền kinh tế được đo bằng thu nhập suy giảm với tốc độ này và không rơi vào suy thoái là vào quý III năm 2007. Suy thoái bắt đầu vào quý tiếp theo”.

Về nguyên tắc, GDP và GDI phải bằng nhau, nhưng trên thực tế sẽ khác nhau vì chúng được ước tính bằng cách sử dụng các nguồn dữ liệu khác nhau và phần lớn là độc lập. Khoảng cách giữa GDI và GDP đã được nới rộng trở lại sau khi được thu hẹp khi Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA) thực hiện các sửa đổi điểm chuẩn hàng năm vào tháng 9.

Trung bình GDP và GDI, còn được gọi là tổng sản lượng quốc nội và được coi là thước đo tốt hơn về hoạt động kinh tế, tăng ở mức 3,3% trong giai đoạn quý III, nhanh hơn so với tốc độ tăng trưởng 1,3% trong quý II.

Nền kinh tế có dấu hiệu hạ nhiệt khi bước vào quý IV

Hoạt động kinh tế dường như đã hạ nhiệt đáng kể vào đầu quý IV, với doanh số bán lẻ giảm lần đầu tiên sau 7 tháng vào tháng 10. Tăng trưởng việc làm chậm lại trong tháng trước và tỷ lệ thất nghiệp tăng lên mức cao nhất gần hai năm là 3,9%.

Christopher Rupkey, nhà kinh tế trưởng tại FWDBonds ở New York cho biết: “Không có dấu hiệu nào cho thấy bầu trời đen tối đối với nền kinh tế trong báo cáo ngày hôm qua, nhưng tốc độ tăng trưởng đang chậm lại”. “Đơn giản là không có nhiều gió thổi vào cánh buồm của nền kinh tế trong quý cuối cùng của năm 2023.”

Triển vọng tăng trưởng vừa phải được củng cố bởi các dữ liệu khác từ Cục điều tra dân số cho thấy thâm hụt thương mại hàng hóa tăng 3,4% lên 89,8 tỷ USD trong tháng 10 do xuất khẩu giảm. Điều đó cho thấy thương mại có thể là lực cản đối với tăng trưởng GDP trong quý IV, sau khi là yếu tố trung lập trong quý II. Hàng tồn kho bán buôn giảm, trong khi tồn kho tại các nhà bán lẻ không thay đổi.

Báo cáo thứ ba từ Fed cho thấy, hoạt động kinh tế chậm lại từ đầu tháng 10 đến giữa tháng 11, “với 4 quận báo cáo mức tăng trưởng khiêm tốn, hai quận cho thấy tình hình ổn định đến giảm nhẹ và 6 quận ghi nhận hoạt động giảm nhẹ”.

Nhu cầu chậm lại đã làm tăng sự lạc quan rằng, Ngân hàng Trung ương Mỹ có thể đã hoàn tất việc tăng lãi suất trong chu kỳ này, thậm chí thị trường tài chính còn dự đoán việc cắt giảm lãi suất vào giữa năm 2024. Kể từ tháng 3/2022, Fed đã tăng lãi suất qua đêm thêm 525 điểm cơ bản lên 5,25% - 5,5% hiện tại.

Báo cáo GDP cũng xác nhận lạm phát đang có xu hướng thấp hơn, với những điều chỉnh giảm nhẹ đối với các biện pháp mà Fed theo dõi về chính sách tiền tệ.