Nhà đầu tư trong nước hào hứng, vì sao VN-Index vẫn "đi ngang"?

Thời gian vừa qua, Ngân hàng Nhà nước liên tiếp tung ra các đợt giảm lãi suất. Cụ thể, chỉ từ tháng 3/2023 đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã 3 lần quyết định giảm lãi suất, trong đó có 2 lần giảm trần lãi suất huy động và đã có tác động thực tế hơn việc giảm lãi suất điều hành. Cả hai lần trước thị trường đều hào hứng, nhưng lần thứ ba này thị trường chứng khoán gần như "trơ" với thông tin.

Nhóm nhà đầu tư cá nhân thường hành xử theo cảm tính và phản ứng mang tính tình thế trước thông tin

Lần cắt giảm đầu tiên thị trường đón nhận ngày 15/3, VN-Index tăng trên 22 điểm. Lần thứ hai công bố tối muộn ngày 31/3, VN-Index phản ứng trong phiên kế tiếp vào ngày 3/4 tăng gần 15 điểm. Vậy nhưng lần thứ ba quyết định công bố tối ngày 23/5, thị trường trong phiên kế tiếp ngày 24/5 lại giảm hơn 4 điểm. Rõ ràng là thị trường chứng khoán dần phản ứng "nhạt" hơn, dù trên khắp các diễn đàn, hội nhóm đầu tư, sự hân hoan lộ rất rõ qua những bình luận sôi nổi và mong chờ thời điểm thị trường mở cửa.

Thực tế nhà đầu tư cá nhân đã rất hào hứng và kỳ vọng cao vào cơ hội thị trường chứng khoán bùng nổ. Câu chuyện lãi suất có thể củng cố thêm hy vọng. Bằng chứng là trong suốt 8 phiên khi thị trường chứng khoán đi ngang vừa qua, VN-Index tiệm cận đỉnh cao ngắn hạn quanh mốc 1.080 điểm, nhà đầu tư cá nhân mua ròng liên tục.

Thống kê cho thấy, nhóm nhà đầu tư cá nhân đã mua ròng 6/8 phiên với tổng giá trị mua ròng tới 4.081 tỷ đồng, trong đó 3.121 tỷ đồng là mua thẳng qua khớp lệnh. Đây là đợt mua ròng còn cao hơn cả 2 tuần đầu tháng 4 vừa qua (cũng là thời gian thị trường đạt đỉnh ngắn hạn quanh 1.080 điểm) với 2.749 tỷ đồng qua khớp lệnh.

Nhóm nhà đầu tư cá nhân thường phản ứng mang tính tình thế trước thông tin. Quả thực thông tin cắt giảm lãi suất đã râm ran trước khi có quyết định chính thức. Ngày 23/5, một ngày trước khi có tin giảm lãi suất, nhà đầu tư cá nhân ghi nhận mua ròng kỷ lục từ đầu năm với 1.335 tỷ đồng. Trong ngày thị trường phản ứng hoàn toàn với thông tin (ngày 24/5), nhà đầu tư cá nhân mua ròng tiếp 678 tỷ đồng nữa.

Như vậy không thể nói rằng, nhà đầu tư cá nhân không hưởng ứng với thông tin hay không có kỳ vọng. Có chăng là các nhóm nhà đầu tư khác đã bán ra mạnh hơn. Thực vậy, khối nhà đầu tư nước ngoài, nhà đầu tư tổ chức trong nước đã bán ròng. Trong đó tổ chức trong nước bán ròng 6/8 phiên, đối nghịch với nhà đầu tư cá nhân, quy mô bán ròng khoảng 2.290 tỷ đồng.

Nhóm ngành nào hưởng lợi?

Đánh giá về tác động của thông tin giảm lãi suất trên đến thị trường chứng khoán, ông Nguyễn Thế Minh – Giám đốc Phân tích Công ty CP Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng thông tin hạ lãi suất chưa có tác động đến VN-Index do ảnh hưởng từ chính sách thường có độ trễ và nền kinh tế hiện tại còn khó khăn.

Ngoài ra, tin đồn giảm lãi suất đã có từ trước, vì vậy tin ra là bán – các nhà đầu tư đã cụ thể hóa lợi nhuận, bán ra cổ phiếu ngay khi Ngân hàng Nhà thông tin giảm lãi suất. Những ảnh hưởng tích cực trong ngắn hạn có chăng chỉ đến từ dòng tiền đầu cơ lướt sóng ngắn hạn ở một số nhóm ngành cổ phiếu.

"Yếu tố quan trọng nhất vẫn câu chuyện tăng trưởng của nền kinh tế trong trung và dài hạn. Về mặt thống kê, Việt Nam trước năm 2022 có 5 chu kỳ giảm lãi suất của NHNN, thì trong đó có 3 lần ảnh hưởng tích cực lên VN-Index", ông Minh nói.

Theo vị chuyên gia từ Yuanta Việt Nam, với bối cảnh lãi suất giảm, chi phí vốn giảm, ngân hàng, chứng khoán, bất động sản sẽ hưởng lợi trong dài hạn. Trong đó, địa ốc, chứng khoán sẽ chịu ảnh hưởng nhanh hơn do dòng tiền kinh doanh của họ phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn vay. Nhóm ngân hàng cũng hưởng lợi nhưng sẽ có độ trễ hơn. Kế đến, là các nhóm như sản xuất, bán lẻ.

Về phần mình, ông Nguyễn Anh Khoa, Trưởng phòng Phân tích và Tư vấn đầu tư Công ty chứng khoán Agriseco cho biết nếu so sánh với phản ứng của thị trường sau 2 lần NHNN giảm lãi suất điều hành cách đây hơn 1 tháng thì việc Ngân hàng Nhà công bố hạ lãi suất lần thứ 3 này nhiều khả năng sẽ không tác động quá tích cực đến thị trường chứng khoán trong ngắn hạn.

Nguyên nhân một phần do thông tin giảm lãi suất lần thứ 3 đã được thị trường dự báo từ trước và đã phản ánh trước kỳ vọng trước đó. Tuy nhiên, đây vẫn sẽ là thông tin tích cực cho thị trường chứng khoán trong trung và dài hạn. Theo thống kê của Agriseco Research từ năm 2008, khi NHNN Việt Nam bắt đầu 1 chu kỳ giảm lãi suất thì chứng khoán thường tăng trong 1 năm sau đó với mức tăng bình quân từ 15-20%/năm.

Theo ông Khoa, khi mặt bằng lãi suất hạ nhiệt, các nhóm ngành có độ nhạy với sự thay đổi lãi suất sẽ là các nhóm được hưởng lợi trước tiên. Một là nhóm chứng khoán khi dòng tiền dịch chuyển từ kênh tiền gửi sang kênh chứng khoán giúp thanh khoản thị trường tăng lên tác động tích cực đến lợi nhuận các công ty chứng khoán.

Hai là nhóm ngân hàng. Việc giảm lãi suất điều hành sẽ giúp thanh khoản hệ thống ngân hàng dồi dào hơn. Cùng với đó, các ngân hàng thương mại cũng có nhiều dư địa và chủ động hơn trong việc giảm lãi suất cho vay và lãi suất huy động. Tuy nhiên, tác động đến lợi nhuận trong năm nay là chưa rõ ràng và triển vọng nhóm này sẽ có sự phân hóa. Nhà đầu tư nên tập trung vào các ngân hàng có câu chuyện riêng.

Ba là nhóm có hệ số đòn bẩy cao (bất động sản, vật liệu xây dựng, bản lẻ, sản xuất phân phối điện). Đây là những nhóm được hưởng lợi khi lãi suất suất giảm sẽ tiết giảm được chi phí lãi vay. Đối với các nhóm ngành này, nhà đầu tư nên theo dõi xác định đáy lợi nhuận để tiến hành giải ngân đầu tư.

"Thị trường đang tích lũy tương đối tốt trong biên độ 1.060 - 1.070 điểm, do đó tôi cho rằng đây là thời điểm thích hợp để để nhà đầu tư giải ngân từng phần vào các nhóm ngành kể trên với mục tiêu nắm giữ trong trung và dài hạn", ông Nguyễn Anh Khoa nói.