Hà Linh, cô gái “thừa” năng lượng, từng nổi danh với chuỗi cửa hàng kem dừa Koh Samui ngày nào, nay vẫn đam mê kinh doanh nhưng dày dặn hơn, chọn những bước đi vững chắc hơn thay vì chạy theo trào lưu.
Sau khi phải dừng cuộc phiêu lưu với Koh Samui vì kem dừa thoái trào, Hà Linh chuyển sang kinh doanh mô hình nhà hàng đồ ăn Thái Koh Yam. Ngoài ra, cô còn là founder của trung tâm tiếng Anh Ibest, đồng sáng lập TUTA Makeup&Academy – một trung tâm makeup đã quen mặt với giới showbiz. Linh cũng chính là người khởi xướng mô hình kinh doanh nhượng quyền với thương hiệu Cộng Cà Phê.
Không uống cà phê, không makeup, chỉ ăn đồ Thái
Tại một workshop gần đây, cô tiết lộ rằng dù kinh doanh quán cà phê, chuỗi makeup hay nhà hàng Koh Yam nhưng sự thật bản thân không uống cà phê, chẳng hề có thói quen trang điểm và đồ Thái thì cũng chỉ ăn thôi.
Theo quan điểm của Linh, có rất nhiều người làm nghề lâu năm, như đầu bếp trong nhà hàng hay nhân viên pha chế của quán Cà Phê Cộng cũng hay tách ra tự kinh doanh nhưng khả năng thành công không chắc chắn. Quan trọng hơn cả là có chiến lược kinh doanh, có hiểu biết về marketing hay không?
 |
| Ảnh: Nguồn Internet |
Một mô hình chuẩn chỉnh sẽ kinh doanh bền vững
Chuỗi cửa hàng kem dừa Koh Samui của Hà Linh là hiện tượng từng gây nên cơn sốt trên thị trường vào khoảng 4 năm trước nhưng không lâu sau cũng phải ngậm ngùi đóng cửa, thay "áo mới" bằng các nhà hàng Thái Koh Yam.
Năm 2016, Koh Samui đã phải đóng cửa 3 cơ sở. Số tiền đầu tư cho các cơ sở này được Hà Linh bật mí, khoảng 5 tỷ đồng. Hà Linh cũng là người mua lại cổ phần của những người đồng sáng lập. "Để đến được ngày hôm nay, Hà Linh đã tự mình học được trên con đường kinh doanh, đến bây giờ, bài học có lẽ tốn khoảng gần 7 tỷ đồng cho dự án, chưa kể thời gian và những trăn trở", cô gái 8x chia sẻ một con số ước chừng.
Hà Linh có một thói quen quan sát những quán ăn trên đường và dự liệu mô hình này có bền vững không rồi chờ đợi kết quả đặt cược của mình. Tuy nhiên, với đứa con đẻ Koh Samui, Hà Linh thừa nhận đã chịu một bài học vì ngủ quên trên chiến thắng.
Kem dừa là một trào lưu, khi hết trào lưu thì sập. Cô cũng cho biết khi mô hình thoái trào Hà Linh tìm cách đi gặp nhiều người, từ đó có cơ hội gặp 2 người là bếp trưởng, tổng quản lý của một chuỗi nhà hàng Thái khác. Điều họ nắm vững chuyên môn, cách vận hành, cũng chính là điểm yếu mà Hà Linh cần lấp chỗ trống.
Khi khởi nghiệp, cô kể đã có những ngày thức liền 24 giờ, ám ảnh với dự án, liên tiếp tự đặt ra câu hỏi. Liên tục nhắc lại nhiều lần, một thông điệp được Hà Linh gửi đi trong buổi chia sẻ về chủ đề nhượng quyền trong ngành F&B. Đó là câu hỏi bạn đã sẵn sàng chưa? Bởi theo Hà Linh, trong kinh doanh không có gì trọn vẹn mà có lúc thăng lúc trầm. Đứng ra làm chủ cần xác định sống chết và dấn thân vì dự án đó.
 |
| Ảnh: Nguồn Internet |
Hà Linh đã qua cả hai vai nhận nhượng quyền và xây dựng một dự án để sau có thể nhượng quyền lại. Số tiền mà cô bỏ ra để xây dựng cơ sở Koh Samui đầu tiên tốn gấp đôi chi phí nhận nhượng quyền Cộng Cafe do thêm nhiều chi phí phát sinh thêm, quá trình xây dựng vừa làm vừa sửa để được thiết kế ưng ý cuối cùng.
Thất bại trị giá khoảng 7 tỷ đồng, chưa kể thời gian và công sức này đã dạy cô nhiều bài học. "Thị trường ngoài Bắc theo trào lưu rất nhanh, và quên trào lưu cũng rất nhanh. Cái khó là tạo ra một mô hình kinh doanh bền vững, chứ không phải chỉ dừng lại ở mô hình kinh doanh tạo trào lưu", Hà Linh từng chia sẻ.
Đến giờ, quan điểm đó vẫn không hề thay đổi. Nữ doanh nhân 8X cho rằng dù có nghĩ đến xu hướng nào thì điều cốt lõi trong kinh doanh F&B vẫn là sản phẩm và dịch vụ. Một mô hình chuẩn chỉnh, tử tế thì sẽ kinh doanh bền vững. Đây là điều sẽ quyết định khách hàng có quay lại hay không, khác hoàn toàn với việc thu hút họ lần đầu.
Nói về trend trà chanh gần đây, cô cho rằng mô hình nhượng quyền này có thể đòi hỏi ít chi phí hơn và thu hồi vốn nhanh nhưng chi tiêu bình quân trên mỗi khách hàng rất thấp. Đối với chuỗi Koh Yam, Hà Linh không đặt mục tiêu mở rộng số lượng địa điểm nhanh chóng mà thay vào đó, tìm cách khiến thực khách chi tiêu nhiều hơn trong bối cảnh nhiều thương hiệu nhà hàng Thái khác đang chứng kiến doanh thu dần sụt giảm.
Cô tiết lộ mức chi tiêu trung bình của mỗi khách tại Koh Yam mới chỉ dừng lại ở khoảng 180.000 – 220.000 đồng, ca tối thì cao hơn, từ 200.000 đến 250.000 đồng.
Từ kem dừa Koh Samui đến nhà hàng Thái Koh Yam
Gần ba năm kể từ khi tiệm kem dừa Koh Samui cuối cùng trên phố Quang Trung bỏ lớp áo cũ, chuyển sang mô hình nhà hàng, Thái Koh Yam mở thêm 2 cơ sở vào cuối năm 2018 và dự kiến thêm hai cơ sở trong nửa cuối năm. Việc nhượng quyền mới thực hiện tại 1 cơ sở nhưng cũng chỉ ở hình thức hợp tác, góp vốn chung. Những bước đi chậm rãi, thận trọng này khác xa so với "người anh" Koh Samui trước đó với 6 cơ sở chỉ trong hai năm hoạt động, trong đó nhiều điểm là nhượng quyền lại cho người khác.
Sự thay đổi này do đặc thù khác nhau của mỗi lĩnh vực và cũng xuất phát từ chính quan điểm của người sáng lập Nguyễn Hà Linh. Khi mở rộng Koh Samui, cô chấp nhận có giai đoạn vừa mở rộng vừa tiếp tục hoàn thiện mô hình và lo ngại nếu mình không phát triển nhanh để chiếm lĩnh thị trường sẽ có những thương hiệu khác. Nhưng Hà Linh của Koh Yam lại chấp nhận đi từng bước cẩn trọng, chờ xong công thức mới mở rộng.
Nhiều người nhận xét rằng Hà Linh là một cô gái nhiều năng lượng, nhưng có lẽ còn có chất lỳ để cô không dễ dàng bỏ cuộc. Chia sẻ trong một buổi workshop về nhượng quyền ngành F&B, Hà Linh cho biết kem dừa không phải lựa chọn ban đầu mà là giải pháp thay thế phương án trước do cửa hàng đã thuê mà không có người đứng bếp vận hành. Tiếp đó, khi dự liệu Koh Samui thoái trào, giải pháp việc tiếp tục với mô hình Koh Yam có được cũng từ sự tìm tòi, "vái tứ phương".
Bát bún Thái hải sản bán lỗ ở Koh Yam: "Cấu trúc menu cũng cần có tổ trưởng, tổ phó"
Một điều được Hà Linh đặc biệt nhấn mạnh khi chia sẻ với các bạn trẻ mong muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực F&B là vai trò của marketing 0 đồng. Khi những người khách đến sử dụng dịch vụ cảm thấy hài lòng và "truyền miệng" đến những người khác thì hiệu quả hơn nhiều marketing qua chạy quảng cáo. Sự thành công của Koh Samui khi trở thành trào lưu cũng có phần đóng góp của những vị khách đầu tiên là những người có ảnh hưởng (influencer).
Với Koh Yam, một trong điểm nhấn trong menu là bát bún Thái hải sản. Hà Linh thừa nhận Koh Yam bán không lãi nhưng sản phẩm này lại kéo khách hàng đến, giúp truyền thông và mang đến cơ hội để cửa hàng bán thêm sản phẩm khác. "Trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng, một phần quan trọng chính là bảng menu. Cấu trúc menu cũng cần phân công các vai tổ trưởng, tổ phó", sáng lập Koh Yam chia sẻ.
Nghệ thuật xây dựng menu còn giúp kiểm soát chi phí. Hà Linh cho biết số món trong menu khi khai trương cửa hàng đã giảm một nửa từ 120 món đầu mà bếp trưởng trình. Chọn ra số lượng món thích hợp sẽ vừa cân bằng giữa việc menu không quá nghèo nàn và việc có quá nhiều loại nguyên liệu phải mua. Những gợi ý "món nên thử" trên menu cũng giúp tập trung nguyên liệu, giúp bán được nhiều hơn món đã chuẩn bị.
Kiểm soát chi phí là vấn đề đau đầu khi kinh doanh nhà hàng. "Kinh doanh nhà hàng một phần giống như bạn đi chợ mà không thể biết con mình hôm nay chán ăn hay muốn ăn nhiều", bà Nguyễn Cẩm Chi, Hội viên ACCA đồng thời là người đã có nhiều kinh nghiệm tư vấn cho các mô hình kinh doanh khởi nghiệp chia sẻ. Bà Chi còn cho biết từng gặp trường hợp một nhóm hùn vốn kinh doanh nhà hàng đến tối các cổ đông chia tiền luôn. Hay có những suy nghĩ cho rằng những người làm kinh doanh hàng ăn rất lãi nếu so giá bán với giá thành các nguyên liệu khi tự nấu ở nhà. Tuy nhiên, còn nhiều khoản chi khác ngoài những chi phí hàng ngày, trong đó có khoản chi đầu tư ban đầu sửa sang, thiết kế nhà hàng. Số tiền đầu tư lớn nhưng khi thanh lý chỉ thu hồi được phần rất nhỏ.
Thu Hoài
Phiên bản di động