Người đàn bà bán vé số và những lời khuyên về đầu tư
Sáng sớm, tôi ngồi ở quán cà phê quen bên hông chợ. Cà phê đen, không đường. Gió nhẹ. Người thưa. Tiếng chim lẫn trong tiếng chổi của cô lao công gõ nhịp vào vỉa hè.
Một người đàn bà bước tới. Áo bà ba, nón lá, tay xách túi nylon đựng đầy vé số. Mắt bà hằn những vệt thời gian, giọng ồm ồm nhưng nhẹ nhàng: “Con mua giúp tờ vé số, lấy hên đầu tuần”.
Tôi rút ví, mua một tờ. Không mong trúng. Chỉ như một cách… cảm ơn cuộc đời vì hôm nay vẫn còn tiền để mua một điều chẳng cần thiết.
Bà không đi ngay. Ngồi xuống chiếc ghế nhựa sát lề. Rót nước trong bình của quán, chắc là lần nào cũng vậy. Rồi bà nhìn tôi, cười móm mém: “Con còn trẻ, chắc làm ngân hàng hay chứng khoán hả?”
Tôi bật cười: “Dạ, con làm báo tài chính”.
Bà gật gù: “Cũng gần giống nhau. Làm mấy ngành đó chắc cũng hay đầu tư. Đầu tư vô cổ phiếu, vô đất…”.
Tôi hỏi: “Còn bà? Bà có đầu tư không?”
Bà im một lúc. Rồi nói: “Có chứ con. Bà đầu tư vô niềm tin của người ta. Mỗi sáng bước ra đường, bà tin sẽ bán được. Bà tin ai cũng có một chút thương nhau. Mỗi tờ vé số bà đưa đi, bà đều thấy như đang mua thêm một ngày sống”.
Tôi chợt lặng. Người đàn bà này – không biết đọc bảng giá, không phân tích P/E hay EBITDA. Nhưng bà có một thứ mà nhiều nhà đầu tư quên mất: Niềm tin bền bỉ vào chu kỳ tích lũy.
“Bữa nay ai cũng muốn lời nhanh. Đặt đâu trúng đó. Nhưng đời làm gì dễ vậy con. Có bữa bán hết sạch, có bữa ế tới chiều. Có lúc bà thấy tủi, nhưng cũng quen. Lời có, lỗ có. Quan trọng là hôm sau vẫn dậy sớm, vẫn đi bán tiếp. Chớ không bỏ”.
Nghe quen lắm. Như một bài học kinh điển trong đầu tư dài hạn.
Trước khi đi, bà quay lại nói nhỏ: “Nếu con có đầu tư, nhớ nè: Đừng bỏ tất cả vô một chỗ. Đừng thấy người ta đua nhau là mình đua theo. Bán vé số cũng vậy – có người thích số đầu, có người thích số đuôi. Có người mua vì tin, có người mua vì nể. Chứ không ai mua vì bà đâu. Con hiểu không?”
Tôi hiểu.
Hiểu rằng có những lời khuyên không đến từ những cuốn sách kinh tế, mà từ những người lặng lẽ nhất trong xã hội.
Hiểu rằng đôi khi, chúng ta cần nghe những bài học về tài chính từ một người bán vé số, để nhớ rằng: đầu tư không chỉ là chuyện sinh lời – mà còn là cách ta giữ vững mình giữa những con số.