Nghệ An sẵn sàng vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp ngay sau sáp nhập
Ngày 30/6, Nghệ An tổ chức Lễ công bố sáp nhập hành chính, chính thức chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.
Chuẩn bị đồng bộ để vận hành mô hình mới
Ngày mai (30/6), Nghệ An cùng 33 tỉnh, thành phố trên cả nước sẽ đồng loạt tổ chức Lễ công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quyết định của Tỉnh ủy về việc thành lập tổ chức đảng, MTTQ, nhân sự cấp ủy và chính quyền các xã, phường. Sự kiện quan trọng này đánh dấu bước chuyển từ mô hình chính quyền 3 cấp (tỉnh – huyện – xã) sang 2 cấp (tỉnh – xã) trên phạm vi toàn tỉnh.
Theo Nghị quyết số 1678/NQ-UBTVQH15, Nghệ An sẽ giảm từ 216 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn 130 đơn vị, gồm 119 xã và 11 phường. Riêng huyện Đô Lương, từ 32 xã, thị trấn được sáp nhập thành 6 xã mới. Mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp hướng tới tinh gọn bộ máy, phân cấp mạnh cho cấp xã, phát huy tính chủ động trong quản lý điều hành.
Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Đô Lương Hoàng Văn Hiệp cho biết, khó khăn lớn nhất hiện nay là điều kiện cơ sở vật chất và hạ tầng công nghệ ở các xã mới sáp nhập. Hiện chỉ xã Đô Lương đảm bảo tương đối đầy đủ các điều kiện vận hành. Để khắc phục, huyện đã lập lộ trình cụ thể, phân công nhiệm vụ cho từng phòng, ban, đặc biệt tập trung thiết lập Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã, coi đây là bộ phận then chốt tiếp nhận, xử lý và trả kết quả thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp.
Sáp nhập hành chính và yêu cầu chuẩn bị đồng bộ hạ tầng
Nhằm hỗ trợ các xã sáp nhập nhanh chóng đi vào hoạt động ổn định, huyện Đô Lương đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ năng sử dụng hệ thống phần mềm tiếp nhận hồ sơ hành chính theo phương pháp “cầm tay chỉ việc”. Bên cạnh đó, Sở Khoa học và Công nghệ Nghệ An cũng đã rà soát toàn bộ thiết bị công nghệ thông tin hiện có, đề xuất UBND tỉnh 2 phương án đầu tư: hoặc sử dụng nguồn ngân sách tỉnh để mua sắm đồng bộ, hoặc giao các xã tự chủ đầu tư theo định mức tối thiểu.
Về nền tảng công nghệ phục vụ mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Nghệ An xác định 5 hệ thống trọng tâm:
- Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính
- Hệ thống quản lý văn bản và điều hành
- Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu
- Hệ thống thông tin báo cáo
- Nền tảng họp trực tuyến
Đây là cơ sở quan trọng để từng bước xây dựng mô hình chính quyền số, đảm bảo vận hành thông suốt và công khai minh bạch. Đặc biệt, toàn bộ 1.712 thủ tục hành chính cấp tỉnh đã được tích hợp lên Cổng Dịch vụ công quốc gia, chuẩn bị sẵn sàng cho giai đoạn chuyển đổi. Từ ngày 1/7/2025, người dân và doanh nghiệp sẽ tra cứu, nộp hồ sơ và theo dõi tiến độ giải quyết trên một địa chỉ duy nhất.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quý Linh cho biết, ngoài việc rà soát thiết bị, Sở đã xây dựng “Cẩm nang vận hành trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã” với hướng dẫn tổ chức nhân sự, xử lý tình huống, ứng cứu sự cố kỹ thuật và quy trình báo cáo. Đồng thời, Tổ công tác liên ngành gồm Văn phòng UBND tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ, Công an tỉnh, các doanh nghiệp viễn thông VNPT, Viettel đã được thành lập, trực 24/7 để hỗ trợ kỹ thuật cho các xã mới sáp nhập.
Phân quyền sâu rộng và thách thức từ thực tiễn
Việc sáp nhập đơn vị hành chính đồng thời gắn với việc phân quyền mạnh về cấp xã. Theo định hướng mới, có tới 1.065 nhiệm vụ và thẩm quyền từ cấp huyện chuyển giao về cấp xã. Trong đó, hơn 460 thủ tục hành chính sẽ được cấp xã trực tiếp tiếp nhận, xử lý và trả kết quả. Đáng chú ý, 278 trong số đó là các thủ tục mới, chưa từng có quy trình chuẩn.
Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh yêu cầu các sở, ngành và UBND các huyện khẩn trương hoàn thiện quy trình chi tiết cho các thủ tục chưa có mẫu, đồng thời “vừa hành quân, vừa xếp hàng”, triển khai song song quá trình hướng dẫn, cập nhật, điều chỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo chọn xã Đô Lương làm mô hình xã điểm, trên cơ sở đó xây dựng quy trình thống nhất để nhân rộng cho 129 xã, phường còn lại.
Ngoài ra, để chuẩn bị tâm thế cho đội ngũ cán bộ, UBND tỉnh đã tổ chức hội nghị trực tuyến vận hành thử nghiệm hệ thống tại 130 điểm cầu cấp xã, phường. Hội nghị tập trung diễn tập quy trình xử lý thủ tục hành chính và kết nối dữ liệu giữa các cấp. Việc vận hành thử nghiệm được đánh giá thành công, bảo đảm các xã mới sáp nhập đủ điều kiện triển khai chính thức từ ngày 1/7/2025.
Với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, tỉnh Nghệ An đang quyết tâm tổ chức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp hiện đại, tinh gọn, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đây là bước đi quan trọng trong tiến trình xây dựng chính quyền số, phát triển đồng bộ hạ tầng công nghệ và hoàn thiện bộ máy quản lý phù hợp với thực tiễn sau sáp nhập.