Ngành thép: Cơ hội và rủi ro trước biến động thế giới

Theo CTCK Mirae Asset - MASVN, 2021 là một năm hết sức rực rỡ của ngành thép khi lần lượt các công ty trong ngành đều đạt lợi nhuận lịch sử. Tổng sản lượng của ngành thép trong năm 2021 đạt 30,8 triệu tấn (+32,5% CK), trong đó sản lượng xuất khẩu toàn ngành đạt 6 triệu tấn (+52,5% CK). Giá trị xuất khẩu đạt 12 tỷ USD, cao nhất trong lịch sử.

Các thị trường Bắc Mỹ hay châu Âu mở cửa lại nền kinh tế từ 3Q21 đã thúc đẩy nhu cầu thép và HRC. Giá HRC tại thị trường Bắc Mỹ đã tăng 100% và tạo đỉnh ở mức USD 1.920/tấn vào tháng 8/2021.

Nhờ sự tăng giá nhanh chóng của HRC trong năm 2021, các công ty ngành thép đều gia tăng biên lợi nhuận gộp từ 3 – 6% trong năm 2021 nhờ chênh lệch giá nguyên liệu đầu vào. Qua đó, cổ phiếu ngành thép đã diễn biến hết sức tích cực và tạo đỉnh lịch sử. Các cổ phiếu như HPG, NKG hay HSG đã tăng 100%, 366% và 163% trước khi điều chỉnh do áp lực giảm giá của HRC trong tháng 11 và 12/2021.

Ngành thép: Cơ hội và rủi ro trước biến động thế giới.

Cơ hội cho năm 2022

Cho năm 2022, MASVN vẫn tiếp tục đánh giá Tích Cực cho cả ngành thép dựa trên các luận điểm: (i) giá HRC kỳ vọng duy trì ở mức cao khi Trung Quốc và Úc tiếp tục căng thẳng thương mại, gây sức ép lên nguồn cung quặng sắt, (ii) Dự phóng sản lượng sản xuất toàn cầu phục hồi từ năm 2021, (iii) Sản lượng ngành thép nội địa phục hồi theo ngành bất động sản (BDS), (iv) Lãi suất giảm, tỷ lệ nợ vay/vốn chủ sở hữu (VCSH) giảm (v) Thị trường xuất khẩu mở rộng khi nguồn cung thép toàn cầu giảm do tác động cuộc chiến tranh Nga - Ukraine.

Thị trường toàn cầu và nguyên vật liệu

Trung Quốc lùi thời hạn phát thải CO2. Trung Quốc cho phép đỉnh phát thải của các công ty thép lùi về 2030. Do đó, các công ty thép Trung Quốc đều có kế hoạch gia tăng sản lượng từ 6 tháng cuối năm 2022.

Dự phóng sản lượng sản lượng thép Trung Quốc năm 2022 và 2023 lần lượt đạt 1,04 tỷ tấn (+0,7% CK) và 1,09 tỷ tấn (+5% CK).

Than cốc là tâm điểm cho sự tăng giá nguyên vật liệu. Trong bối cảnh Trung Quốc cấm nhập khẩu than từ Úc cộng thêm mùa đông lạnh hơn bình thường trong 2021, giá than đã tăng từ mức USD130/tấn vào tháng 5/2021 lên USD325/tấn trong vào tháng 11/2021 trước khi điều chỉnh giảm về mức USD 213/tấn vào tháng 12/2021. Nhưng sự biến động của giá than cốc chỉ thực sự bắt đầu khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraine xảy ra giá than cốc tăng từ mức USD213/tấn vào tháng 12/2021 lên USD635/tấn vào tháng 3/2022

Thị trường trong nước

Trong năm 2022, MASVN cho rằng ngành bất động sản lẫn xây dựng sẽ hồi phục, qua đó thúc đẩy sản lượng toàn ngành thép. Tuy nhiên, sản lượng sẽ khó có tăng trưởng đột biến như năm 2021 khi hầu hết các công ty thép nội địa đã chạy hết công suất và chưa có những đại dự án mới đưa vào. Do đó, MASVN dự phóng sản lượng thép toàn ngành năm 2022 sẽ đạt 33,3 triệu tấn (+8% CK), riêng sản lượng xuất khẩu đạt mức 8,7 triệu tấn (+15% CK).

MASVN cho rằng thị trường xuất khẩu sẽ tiếp tục rộng mở trong năm 2022 dưới tác động từ chiến tranh giữa Nga – Ukraine. Việc thiếu hụt nguồn cung trầm trọng sẽ giúp các công ty thép Việt Nam sẽ tiếp tục hưởng lợi từ xuất khẩu, đặc biệt từ thị trường Châu Âu và Mỹ

Rủi ro ngành thép – tôn mạ

Rủi ro về biến động giá nguyên vật liệu. Ngành thép và tôn mạ có rủi ro lớn do chi phí nguyên liệu chiếm 65-75% giá thành sản xuất. Đặc biệt trong ngành tôn mạ, giá HRC chiếm hơn 80% chi phí nguyên liệu đầu vào, khiến lợi nhuận của cả ngành biến động rất lớn theo HRC. Tuy nhiên, các công ty đầu ngành tôn mạ như NKG hay HSG đều đã dần chuyển sang bán hợp đồng theo đơn hàng chốt giá trước 3 tháng, do đó MASVN cho rằng trong 6T2022 rủi ro sẽ không lớn.

Giá than cốc đã tăng rất mạnh cùng với giá quặng sắt liên tục có xu hướng tăng giá. Trong bối cảnh giá bán tăng cao có thể khiến thị trường xây dựng sẽ suy giảm tốc độ tăng trưởng, qua đó ảnh hưởng trực tiếp tới sản lượng.

Rủi ro về thuế chống bán phá giá thị trường xuất khẩu. Ngành thép hiện nay xuất khẩu (19,56% tổng sản lượng bán hàng) rất nhiều sang các nước như Trung Quốc, EU, Mỹ .... Vì vậy, vẫn tồn tại rủi ro rất lớn về việc chính sách thuế quan sẽ thay đổi trong bối cảnh chiến tranh thương mại vẫn diễn ra giữa Trung Quốc và các nước.

Rủi ro về hạn chế xuất khẩu. Hiện tại tháng 3/2022, giá thép xây dựng đã tăng lên mức 18,3 triệu/tấn. MASVN đánh giá rủi ro có thể xảy ra nếu giá vật liệu xây dựng ở mức cao, một số dòng thép sẽ bị hạn chế xuất khẩu. Trong đó, phôi thép xây dựng là dòng sản phẩm MASVN cho rằng sẽ đối diện với nguy cơ này đầu tiên.