Ngành nào sẽ "bốc hơi" vì AI: Công việc của bạn có bị "xóa sổ" trong 10 năm tới?

	AirPods sắp có "giác quan thứ sáu", Apple sẽ gắn AI cho tai nghe của mình, nhận diện như con người?
	Trung Quốc ra mắt AI "thông minh hơn con người": GPT-4 và Gemini có lý do để lo lắng?

AI đang "chiếm" bao nhiêu phần trăm công việc của con người?

Trong những năm qua, AI đã dần xâm nhập vào nhiều lĩnh vực từ tài chính, giáo dục, y tế cho đến dịch vụ khách hàng. Một nghiên cứu của OpenAI cho thấy, khoảng 80% công việc hiện tại có thể bị AI ảnh hưởng ở một mức độ nào đó. Trong đó, 19% công việc có thể được tự động hóa hoàn toàn mà không cần con người can thiệp.

Một số ngành đang chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất từ AI gồm: xử lý dữ liệu, nhập liệu, kế toán, dịch thuật, thiết kế đồ họa cơ bản và chăm sóc khách hàng. AI không chỉ thực hiện các tác vụ lặp đi lặp lại, mà còn có thể phân tích dữ liệu, đưa ra quyết định và thậm chí sáng tạo nội dung – điều mà trước đây vốn được xem là "độc quyền" của con người.

Các doanh nghiệp ngày càng đầu tư vào công nghệ AI để cắt giảm chi phí nhân công và nâng cao hiệu suất làm việc. Điều này đồng nghĩa với việc hàng triệu lao động có thể mất việc nếu không kịp thích nghi với xu hướng mới.

Những ngành nghề đầu tiên sẽ bị AI thay thế

Không phải tất cả các ngành đều bị AI đe dọa như nhau. Một số công việc vẫn đòi hỏi sự sáng tạo, cảm xúc và tư duy phản biện – những điều AI hiện chưa thể thay thế hoàn toàn. Tuy nhiên, những ngành nghề dựa nhiều vào quy trình lặp đi lặp lại hoặc xử lý dữ liệu sẽ là đối tượng bị AI "tấn công" đầu tiên.

Nhân viên nhập liệu và xử lý dữ liệu: Công việc nhập liệu, kiểm tra số liệu hay phân tích cơ bản đã bị AI và các thuật toán tự động hóa thay thế phần lớn. Nhiều doanh nghiệp hiện sử dụng phần mềm AI để xử lý hàng triệu dòng dữ liệu chỉ trong vài giây, tiết kiệm đáng kể chi phí nhân lực.

Dịch thuật viên cơ bản: Các công cụ dịch thuật AI như Google Translate, DeepL hay ChatGPT đã có thể dịch văn bản với độ chính xác ngày càng cao. Đặc biệt, AI có thể dịch theo ngữ cảnh tốt hơn, giảm dần nhu cầu tuyển dụng biên dịch viên cho các nội dung phổ thông.

Nhân viên chăm sóc khách hàng trực tuyến: Chatbot AI hiện đã thay thế phần lớn nhân viên tư vấn khách hàng trong các ngành như tài chính, thương mại điện tử và viễn thông. AI không chỉ trả lời câu hỏi nhanh hơn mà còn có thể tự học từ dữ liệu khách hàng để cải thiện phản hồi theo thời gian.

Nhà báo và biên tập viên nội dung cơ bản: AI giờ đây có thể viết tin tức, báo cáo tài chính, tổng hợp nội dung hoặc thậm chí sáng tạo bài viết dựa trên dữ liệu đầu vào. Mặc dù chưa thể thay thế hoàn toàn nhà báo, nhưng trong một số lĩnh vực như báo cáo thể thao, tin tức tài chính hoặc nội dung tự động trên website, AI đang ngày càng đảm nhận nhiều nhiệm vụ hơn.

Thiết kế đồ họa cơ bản: Các phần mềm AI như DALL·E, MidJourney hay Adobe Firefly có thể tự động tạo ra hình ảnh, thiết kế logo, banner hoặc thậm chí vẽ tranh nghệ thuật. Điều này khiến nhiều nhà thiết kế đồ họa cấp thấp đối mặt với nguy cơ mất việc, khi AI có thể tạo ra sản phẩm chất lượng cao với chi phí thấp hơn nhiều so với con người.

AI là cơ hội hay mối đe dọa cho thị trường lao động?

Mặc dù AI có thể thay thế nhiều công việc truyền thống, nhưng nó cũng mở ra cơ hội mới cho những người biết thích nghi. Các chuyên gia dự đoán, AI sẽ tạo ra hàng triệu việc làm trong các lĩnh vực như phát triển phần mềm, khoa học dữ liệu, an ninh mạng và kỹ sư AI.

AI không chỉ "cướp" việc làm, mà còn giúp con người nâng cao năng suất lao động. Ví dụ, trong lĩnh vực y tế, AI giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác hơn; trong ngành tài chính, AI hỗ trợ phân tích dữ liệu nhanh chóng để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả hơn.

Những ngành nghề có sự kết hợp giữa con người và AI như quản lý dự án, sáng tạo nội dung cấp cao, cố vấn tài chính hay y học cá nhân hóa vẫn sẽ phát triển mạnh mẽ. Điều quan trọng là người lao động phải liên tục nâng cấp kỹ năng, học hỏi về công nghệ AI và tìm cách thích nghi để không bị đào thải.

Trong 10 năm tới, AI sẽ không ngừng tiến hóa và ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề hơn. Những công việc mang tính lặp lại, không đòi hỏi tư duy sáng tạo hoặc sự đồng cảm sẽ có nguy cơ biến mất. Tuy nhiên, con người vẫn giữ lợi thế trong các lĩnh vực đòi hỏi cảm xúc, đạo đức và tư duy phản biện.

Để tồn tại và phát triển trong thời đại AI, người lao động cần rèn luyện các kỹ năng mềm như tư duy sáng tạo, giao tiếp hiệu quả và giải quyết vấn đề. Đồng thời, việc trang bị kiến thức công nghệ, sử dụng thành thạo các công cụ AI cũng là yếu tố then chốt giúp con người không bị tụt lại phía sau.

Thay vì lo sợ AI, chúng ta cần xem đây là cơ hội để chuyển đổi nghề nghiệp, tập trung vào những lĩnh vực mà AI khó thay thế, và tận dụng sức mạnh của công nghệ để nâng cao hiệu suất lao động.