Ngân hàng Nhà nước mạnh tay chặn chiêu “quay vòng nợ” trong hệ sinh thái ngân hàng

Ngân hàng Nhà nước vừa công bố phiên bản 3 của Dự thảo Thông tư quy định hoạt động của công ty con, công ty liên kết thuộc tổ chức tín dụng trong lĩnh vực quản lý nợ và khai thác tài sản. Theo dự thảo, các điều khoản từ 5 đến 8 quy định cụ thể phạm vi xử lý nợ, quyền hạn, trách nhiệm và giới hạn hoạt động của công ty quản lý nợ (AMC).

Điều 5 nêu rõ, công ty quản lý nợ chỉ được tiếp nhận và xử lý những khoản nợ đã phát sinh rủi ro, bao gồm: khoản nợ quá hạn hoặc nợ xấu trên bảng cân đối kế toán; nợ xấu đã dùng dự phòng rủi ro nhưng chưa thu hồi, đang theo dõi ngoài bảng; khoản nợ đã xuất toán khỏi bảng cân đối; và nợ do Công ty Quản lý tài sản các TCTD Việt Nam (VAMC) ủy quyền.

Điều 6 quy định công ty quản lý nợ được quyền tiếp nhận, quản lý, khai thác tài sản bảo đảm từ tổ chức tín dụng khi có ủy quyền. Hoạt động xử lý bao gồm theo dõi, thu hồi, bán nợ hoặc xử lý tài sản bảo đảm theo đúng hợp đồng và pháp luật. Với tài sản bảo đảm, công ty có thể kiểm tra, trông giữ, bán, cho thuê, cho thuê mua hoặc khai thác kinh doanh, nhưng mọi hoạt động đều phải được lập thành hợp đồng ủy quyền hợp pháp.

Điều 7 cho phép công ty quản lý nợ mua nợ từ ba nguồn: chính tổ chức tín dụng sở hữu (nếu trong phương án tái cơ cấu được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt), từ các tổ chức tín dụng khác hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài, và từ công ty quản lý nợ khác. Tuy nhiên, công ty quản lý nợ không được bán nợ cho công ty con khác của cùng tổ chức tín dụng sở hữu. Đồng thời, công ty con của công ty tài chính không được phép mua khoản phải thu từ hợp đồng cho thuê tài chính của công ty mẹ.

Điều 8 quy định về việc mua tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu. Công ty quản lý nợ không được phép kinh doanh bất động sản, trừ trường hợp đặc biệt khi cần mua tài sản bảo đảm để xử lý, thu hồi nợ. Ngay cả trong trường hợp này, hoạt động mua tài sản bảo đảm phải tuân thủ hai điều kiện: tổng giá trị tài sản mua không vượt vốn điều lệ, và với tài sản bất động sản, công ty phải chuyển nhượng trong vòng 5 năm kể từ ngày mua. Nếu hết thời hạn mà chưa xử lý xong, công ty sẽ không được phép tiếp tục mua thêm tài sản bảo đảm từ tổ chức tín dụng đã ủy quyền.