Ngân hàng - Dự án BOT, BT và "hầu bao" lép của các doanh nghiệp

Cập nhật: 13:01 | 02/10/2019 Theo dõi KTCK trên

TBCKVN - Các dự án BOT, BT giao thông thường có tổng mức đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài, nhu cầu vốn vay lớn; việc cho vay các dự án BOT, BT giao thông gây áp lực lớn cho các ngân hàng trong việc cân đối nguồn vốn do nguồn vốn chủ yếu là ngắn hạn... Điều này đang làm suy giảm sức "chiến đấu" của nhiều doanh nghiệp khi muốn tham gia đầu tư các dự án cao tốc trên cả nước.

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep

Cập nhật bảng giá xe máy Honda Air Blade 2019 tháng 10/2019 mới nhất

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep

Cập nhật bảng giá xe máy Honda Vision 2019 tháng 10/2019 mới nhất

Cho đến thời điểm này, việc thu xếp nguồn vốn tín dụng cho Dự án BOT Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận vẫn đang là một thách thức lớn đối với nhà đầu tư - Công ty cổ phần BOT Trung Lương - Mỹ Thuận và UBND tỉnh Tiền Giang trong vai trò Cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep

Trong công văn gửi Thủ tướng Chính phủ vào giữa tuần trước, ông Lê Văn Hưởng, Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang cho biết, nhóm 3 ngân hàng tài trợ vốn cho công trình cao tốc huyết mạch về miền Tây này mới thống nhất cho vay tối đa 5.800 tỷ đồng, trong đó Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) cam kết cung cấp 3.300 tỷ đồng; Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cam kết cung cấp 1.500 tỷ đồng và Ngân hàng TMCP Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) cung cấp khoảng 1.000 tỷ đồng.

Được biết, việc đàm phán khơi thông nguồn vốn tín dụng đã được các bên tiến hành từ suốt hơn 1 năm qua và hiện chưa đem lại kết quả như Cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư kỳ vọng là lý do chính khiến tiến độ triển khai Dự án BOT Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận liên tục bị “giật cục”, có nguy cơ không thể hoàn thành vào tháng 4/2020 như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Không chỉ Dự án BOT Trung Lương - Mỹ Thuận, một loạt dự án BOT cao tốc khác cũng đang không thể thu xếp nổi vốn tín dụng như Hữu Nghị - Chi Lăng; Vân Đồn - Móng Cái… trong số này, có những công trình đã khởi công 1 - 2 năm.

Đây là lý do khiến nhiều nhà đầu tư trong nước không vội mừng, ngay cả khi Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) vừa hủy sơ tuyển theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế và điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án PPP thuộc Dự án Đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep
Hiện chưa rõ Bộ GTVT có hạ các tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm của nhà đầu tư trong hồ sơ mời sơ tuyển 8 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam theo hình thức PPP để tạo điều kiện cho nhà đầu tư trong nước có thể tham gia hay không, nhưng nếu giữ nguyên các tiêu chí ban đầu, số lượng doanh nghiệp nội đáp ứng được là rất ít.

Theo ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng Bộ GTVT, lý do chính khiến Cơ quan nhà nước có thẩm quyền 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam phía Đông phải chấp nhận chuyển từ sân chơi quốc tế sang sân chơi nội là bởi số lượng nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển không nhiều, tính cạnh tranh không cao.

Trước đó, trong Công văn số 8237/BC-GTVT báo cáo tình hình triển khai các dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông vừa được gửi tới Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ GTVT cho biết, với điều kiện các cơ chế chia sẻ rủi ro chưa được áp dụng, đầu tư theo hình thức BOT đối với các dự án hạ tầng giao thông vẫn có nhiều rủi ro, nên các doanh nghiệp có năng lực, thế mạnh về tài chính không quan tâm.

“Các doanh nghiệp quan tâm đến đường bộ cao tốc Bắc - Nam chủ yếu là các nhà thầu, năng lực kinh nghiệm thi công tốt, hoàn toàn có thể đáp ứng với tư cách nhà thầu. Tuy nhiên, năng lực tài chính không phải là thế mạnh của các doanh nghiệp này, nên khả năng thu xếp vốn tín dụng sẽ rất khó khăn”, ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng Bộ GTVT nói.

Về vấn đề này, ông Đặng Đại, Phó Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI) chia sẻ, để sàng lọc các nhà đầu tư không có năng lực tài chính, hồ sơ mời sơ tuyển 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam đều yêu cầu nhà đầu tư phải có văn bản cam kết cung cấp tài chính của ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng theo mẫu. Trong khi đó, những thông tin bất lợi liên tiếp từ một số dự án BOT như nhà đầu tư không được thu phí, điều chỉnh mức phí… đã khiến các ngân hàng phải thận trọng hơn khi xem xét tài trợ cho các dự án mới.

“Các dự án cao tốc Bắc - Nam xuất hiện các xung đột với các dự án BOT trên Quốc lộ 1 đang khai thác hoàn vốn đã làm cho các ngân hàng không chấp nhận tài trợ vốn hoặc chỉ đồng ý tài trợ nhưng kèm theo rất nhiều điều kiện khắt khe”, ông Đại thông tin.

Thậm chí, ông Đại còn cho rằng, ngay cả khi các nhà đầu tư trong nước chấp nhận liên danh với nhau để đáp ứng yêu cầu về năng lực kinh nghiệm và năng lực tài chính (vốn chủ sở hữu phải đáp ứng 20% tổng mức đầu tư), thì dù có lọt qua vòng sơ tuyển hay được chọn là nhà đầu tư, việc huy động vốn tín dụng vẫn là rào cản rất khó vượt qua.

Thời gian vừa qua, việc huy động tín dụng của các nhà đầu tư trong nước chủ yếu dựa vào tổ chức tín dụng trong nước, trong khi dư nợ nguồn vốn vay tín dụng dài hạn của các ngân hàng trong nước đang ở mức cao. Nguồn cung tín dụng còn khó khăn hơn khi theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ tối đa sử dụng nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn giảm còn 40% từ ngày 1/1/2018 và có xu hướng giảm dần.

Theo đánh giá của Ngân hàng Nhà nước, các dự án BOT, BT giao thông thường có tổng mức đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài, nhu cầu vốn vay lớn; việc cho vay các dự án BOT, BT giao thông gây áp lực lớn cho các ngân hàng trong việc cân đối nguồn vốn, do nguồn vốn chủ yếu là ngắn hạn.

Vốn cho dự án cao tốc Bắc - Nam nói riêng và vốn cho các dự án BOT giao thông nói chung đang là vấn đề rất nóng.

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú

Tại cuộc họp báo thông tin về hoạt động ngân hàng quý III/2019 diễn ra sáng 1/10, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho hay, hiện nay, rất nhiều dự án BOT đang thiếu vốn và muốn được ngân hàng tài trợ vốn.

“Ai cũng nghĩ làm dự án BOT thì phải huy động vốn từ ngân hàng. Chúng tôi thấy rằng, tham gia những dự án cao tốc, những dự án BOT giao thông là quyết tâm rất cao, rất nỗ lực của các ngân hàng thương mại.

Thứ nhất, các ngân hàng thương mại hiện nay đa phần là huy động vốn ngắn hạn, nhưng cho vay các dự án BOT giao thông lại chủ yếu dài hạn.

Thứ hai, các dự án BOT giao thông đòi hỏi vốn lớn, lên tới hàng ngàn tỷ đồng.

Thứ ba, cho vay BOT, các ngân hàng cũng bị giới hạn ở tỷ lệ nhất định do vướng quy định về tỷ lệ vốn tự có và hệ số an toàn vốn (CAR)”.

Theo lãnh đạo NHNN, để có thể đẩy mạnh cho vay BOT, ngân hàng thương mại cần được phải bổ sung vốn điều lệ. Nhiều năm qua, việc tăng vốn của các ngân hàng thương mại lớn có vốn Nhà nước vẫn đang bế tắc. Tuy nhiên, ngay cả khi gỡ được vấn đề tăng vốn, thì việc rót 5.000 – 7.000 tỷ cho vay dự án BOT với một ngân hàng là không hề dễ dàng.

Trước đó, rất nhiều nhà đầu tư kêu ca về việc ngân hàng gây khó khi vay vốn thực hiện các dự án BOT giao thông. Ông Hồ Minh Hoàng, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả cho rằng, thực hiện các dự án cao tốc, nỗi lo lớn nhất của các nhà đầu tư là khó tiếp cận vốn ngân hàng vì doanh nghiệp sẽ phải vay khoảng 60 - 70% tổng vốn đầu tư dự án. Tuy nhiên, các ngân hàng trong nước thường ưu tiên cho vay thương mại, bất động sản và siết chặt cho vay các dự án hạ tầng giao thông.

Chính vì vậy, quan điểm của NHNN với tín dụng BOT nói chung và dự án cao tốc Bắc - Nam nói riêng là ngành ngân hàng có ý thức trách nhiệm và rất quan tâm đến vấn đề này.

“Ngành ngân hàng sẽ cố gắng tối đa trong điều kiện đảm bảo an toàn với tổ chức tín dụng và khả năng cung ứng vốn cho các lĩnh vực ưu tiên, đồng thời trong điều kiện các chính sách với BOT được hoàn thiện, đặc biệt là chính sách về thu phí, giá cả…”, Phó Thống đốc khẳng định.

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep Cập nhật giá vàng mới nhất sáng ngày 2/10: Có thông tin hỗ trợ, vàng hồi phục trở lại

TBCKVN - Theo đà hồi phục từ thị trường thế giới, giá vàng trong nước đã đảo chiều đi lên trong phiên giao dịch sáng ...

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep Tin tức đầu tư dự án hạ tầng giao thông mới nhất hôm nay (1/10)

TBCKVN - Cơ hội nhận được một trong 8 dự án thành phần thuộc Dự án Đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông triển ...

ngan hang du an bot bt va hau bao lep cua cac doanh nghiep Tăng cường hơn 3.100 tỷ cho hai dự án cao tốc miền Tây

TBCKVN - Thủ tướng Chính phủ đồng ý bố trí 3.118 tỷ đồng cho 2 Dự án cao tốc: Trung Lương - Mỹ Thuận và Mỹ ...

Văn Thắng

Tin cũ hơn
Xem thêm