Mỹ được dự báo 'soán ngôi' các cường quốc bán dẫn châu Á
Mỹ đang thách thức sự thống trị hàng thập kỷ của châu Á trong lĩnh vực sản xuất chip.
Cơn sốt AI và chính sách trải thảm đỏ
Một thay đổi mang tính kiến tạo đang âm thầm diễn ra trên bản đồ bán dẫn toàn cầu. Theo dự báo mới nhất từ cơ quan nghiên cứu thị trường SEMI, Mỹ đang trên đà vượt qua các cường quốc sản xuất chip truyền thống như Trung Quốc, Đài Loan và Hàn Quốc về tốc độ tăng trưởng đầu tư kể từ năm 2027.
Được thúc đẩy bởi hai động lực chính là "cơn sốt" trí tuệ nhân tạo (AI) và các chính sách quyết liệt của Washington nhằm nội địa hóa sản xuất, một làn sóng đầu tư khổng lồ đang đổ vào ngành công nghiệp bán dẫn Mỹ, hứa hẹn sẽ thiết lập lại trật tự của chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu trong thập kỷ tới.
Theo SEMI, tổng vốn đầu tư vào ngành chip của Mỹ dự kiến sẽ đạt khoảng 158 tỷ USD trong giai đoạn 2027-2030, một mức tăng trưởng mà không quốc gia nào có thể sánh kịp.
Cụ thể, chi tiêu cho việc xây dựng cơ sở và mua sắm thiết bị của Mỹ sẽ tăng vọt từ khoảng 21 tỷ USD trong năm nay lên 33 tỷ USD vào năm 2027 và 43 tỷ USD vào năm 2028.
Sự bùng nổ này bắt nguồn từ nhu cầu gần như vô hạn đối với chip AI kể từ khi ChatGPT ra mắt vào năm 2022, mở ra kỷ nguyên AI tạo sinh. Các trung tâm dữ liệu và hệ thống điện toán biên đang cần một nguồn cung khổng lồ các bộ xử lý tiên tiến. Nắm bắt cơ hội này, Washington đã tung ra các chính sách "trải thảm đỏ" để thu hút đầu tư, với mong muốn dẫn đầu trong kỷ nguyên AI.
Làn sóng đầu tư đã nhanh chóng được định hình bởi những cam kết khổng lồ từ các gã khổng lồ trong ngành. TSMC, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, đã cam kết đầu tư tới 165 tỷ USD vào Mỹ. Samsung đang chi hơn 40 tỷ USD tại Texas, trong khi nhà sản xuất chip nhớ hàng đầu của Mỹ là Micron cũng cam kết đầu tư 200 tỷ USD vào các dự án trên sân nhà.
Bản đồ bán dẫn toàn cầu đang được vẽ lại
Sự trỗi dậy của Mỹ đang vẽ lại bản đồ chi tiêu cho thiết bị sản xuất chip, một thước đo quan trọng cho thấy năng lực mở rộng sản xuất. Trong giai đoạn ba năm từ 2026 đến 2028, SEMI dự đoán Mỹ sẽ chi 60 tỷ USD vào công cụ sản xuất, vượt qua con số 32 tỷ USD của Nhật Bản.
Trong khi đó, Trung Quốc vẫn dẫn đầu về tổng chi tiêu với 94 tỷ USD, nhưng phần lớn khoản đầu tư này tập trung vào các loại chip thế hệ cũ do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến. Hai trung tâm sản xuất hàng đầu thế giới là Hàn Quốc và Đài Loan dự kiến sẽ đầu tư lần lượt 86 tỷ USD và 75 tỷ USD.
Nhu cầu khổng lồ này được thúc đẩy bởi các hợp đồng mua chip trị giá hàng tỷ đô la từ các công ty AI. Mới đây, OpenAI đã công bố một thỏa thuận lớn để mua hàng trăm nghìn chip AI của AMD, sau một hợp đồng tương tự với Nvidia. Khi các khách hàng cuối như OpenAI tiếp tục "đốt tiền" vào chip, áp lực mở rộng nhà máy sẽ ngày càng gia tăng.
Nắm bắt cơ hội này, các công ty Mỹ cũng đang thể hiện tham vọng lớn. Tại sự kiện SEMICON West, thành viên hội đồng quản trị Intel, ông Lip-Bu Tan, cho biết ông có ý định tăng gấp ba hoạt động kinh doanh đúc chip của công ty. Ông Tan nhận định: "Khi chip AI trở nên phức tạp hơn, việc đóng gói tiên tiến trở thành nút thắt cổ chai. Đây là một cơ hội to lớn cho Intel."