Một vùng đất vươn lên mạnh mẽ hậu sáp nhập - chia tách: Được mệnh danh là "Thành phố của những cây cầu", là nơi đáng sống nhất Việt Nam

Đà Nẵng từ sáp nhập đến chia tách: Từng là một phần của Quảng Nam

Lịch sử hành chính của thành phố Đà Nẵng là câu chuyện gắn liền với quá trình sáp nhập và chia tách, phản ánh những thay đổi lớn trong tổ chức lãnh thổ, chính trị và phát triển đô thị của khu vực miền Trung nói chung, thành phố Đà Nẵng nói riêng.

Trước khi trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, Đà Nẵng từng là một phần của tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng (hay còn gọi là tỉnh Quảng Đà), tồn tại trong khoảng thời gian kéo dài 22 năm (từ 1975 đến 1997).

Sau khi hòa bình lập lại năm 1975, Đà Nẵng trở thành đơn vị hành chính cấp huyện thuộc tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng. Giai đoạn này, thành phố vừa khắc phục hậu quả chiến tranh, vừa bắt tay vào tái thiết cơ sở hạ tầng và ổn định dân sinh.

Đến ngày 7/10/1996, Bộ Chính trị chính thức đồng ý chia tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng thành hai đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương: tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng. Quyết định được Quốc hội phê chuẩn vào ngày 6/11/1996 và có hiệu lực thi hành từ 1/1/1997. Đây là bước ngoặt lớn đánh dấu quá trình chia tách hành chính từ một thể thống nhất sau nhiều năm sáp nhập.

Từ chia tách đến bứt phá mạnh mẽ

Ngay sau khi trở thành đơn vị hành chính cấp tỉnh, Đà Nẵng bắt đầu giai đoạn quy hoạch lại đô thị, từng bước đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển giao thông, chỉnh trang đô thị. Những năm đầu chia tách, thành phố đối mặt với vô vàn khó khăn, cơ sở hạ tầng thấp kém, quy hoạch rời rạc, xuất phát điểm kinh tế thấp.

Tuy nhiên, với quyết tâm cao của lãnh đạo và người dân, Đà Nẵng đã có những bước tiến vững chắc. Tính đến năm 2025, sau 28 năm chia tách, TP Đà nẵng có quy mô nền kinh tế đạt 151.307 tỷ đồng, GDP bình quân đầu người 120 triệu đồng/năm và dân số 1,276 triệu người. Tốc độ tăng trưởng kinh tế duy trì ở mức cao, bình quân hơn 9%/năm trong nhiều năm liên tiếp.

TP Đà Nẵng còn được mệnh danh là "thành phố của những cây cầu". Trong đó, nổi bật nhất là 6 cây cầu bắc qua đôi bờ sông Hàn là cầu Sông Hàn, cầu Thuận Phước, cầu Nguyễn Văn Trỗi, cầu Rồng, cầu Trần Thị Lý và cầu Tiên Sơn.

Bên cạnh đó còn có cầu Hòa Xuân, cầu Nguyễn Tri Phương và cầu Cẩm Lệ bắc qua sông Cẩm Lệ...

So với năm 1997 – thời điểm chính thức tách ra khỏi Quảng Nam, các chỉ số kinh tế của thành phố đã tăng trưởng vượt bậc: quy mô nền kinh tế gấp hơn 45 lần, thu ngân sách tăng hơn 25 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng hơn 21 lần. Tỷ lệ đô thị hóa đạt 87,2%, cao gấp đôi mức trung bình cả nước.

Việc sáp nhập và sau đó chia tách giữa Đà Nẵng và Quảng Nam không chỉ là thay đổi về mặt hành chính, mà còn mở ra cơ hội cho cả hai địa phương phát triển theo hướng riêng, phù hợp với tiềm năng và lợi thế của từng vùng.

Về phía tỉnh Quảng Nam, sau chia tách, tỉnh lỵ được đặt tại thị xã Tam Kỳ với diện tích tự nhiên hơn 10.400 km², dân số hơn 1,36 triệu người, gồm 12 huyện và 2 thị xã. Trong khi đó, Đà Nẵng với diện tích 1.284,88 km² đã trở thành một thành phố biển có tầm ảnh hưởng lớn tại khu vực miền Trung – Tây Nguyên, là trung tâm dịch vụ, du lịch, logistics và công nghệ.

Trung tâm kinh tế trọng điểm miền Trung

Sau 28 năm kể từ ngày chia tách, Đà Nẵng đã khẳng định vị thế là trung tâm kinh tế, xã hội, văn hóa và công nghệ của miền Trung. Các dự án lớn về cảng biển, sân bay, khu công nghệ cao và du lịch biển góp phần hình thành nên một thành phố hiện đại, xanh và năng động.

Không chỉ giữ vững vai trò đầu tàu phát triển của khu vực, Đà Nẵng còn là hình mẫu về quản lý đô thị, cải cách hành chính và thu hút đầu tư. Những thành quả đạt được hôm nay là minh chứng cho một chiến lược phát triển bài bản, bắt đầu từ quyết định chia tách hành chính sau quá trình sáp nhập kéo dài.