Một vùng đất đi bơm xăng còn khó hơn đi sạc xe điện, cứ vài km lại có một trạm

Hình mẫu toàn cầu về hạ tầng và tỷ lệ xe điện

Na Uy đang trở thành “thủ phủ xe điện” của thế giới khi hạ tầng sạc và chính sách thuế tạo nên cú hích mạnh mẽ. Năm 2024, gần 89% ôtô bán ra tại quốc gia Bắc Âu này là xe chạy điện, mức cao nhất toàn cầu. Theo Christina Bu – Tổng thư ký Hiệp hội xe điện Na Uy, thành công bắt nguồn từ việc đánh thuế nặng ô tô xăng dầu song song với phát triển mạng lưới sạc công cộng.

Hiện Na Uy có ít nhất 27.500 trạm sạc công cộng, vượt qua con số 24.000 đầu bơm xăng truyền thống, chưa kể hàng trăm nghìn bộ sạc gia đình. Hơn 98% điện năng tại đây được sản xuất từ thủy điện và gió, bảo đảm cho xe điện hoạt động bằng năng lượng sạch gần như tuyệt đối. Việc lái xe điện cũng ngày càng thuận tiện khi các mẫu xe liên tục nâng cấp, phạm vi di chuyển vài trăm km mỗi lần sạc đáp ứng nhu cầu hàng ngày.

Sự bùng nổ hạ tầng và năng lượng tái tạo khiến ôtô động cơ đốt trong, kể cả hybrid, dần mất lợi thế. Ngay cả những khu vực khác như British Columbia (Canada) cũng đang đi theo mô hình này, dù quy mô nhỏ hơn, cho thấy xu hướng chuyển đổi xanh lan rộng toàn cầu.

Thị trường xe điện thế giới tăng tốc

Nghiên cứu của Ernst & Young (EY) chỉ ra doanh số xe điện tại châu Âu đang tăng nhanh hơn dự báo. EY dự kiến vào trước năm 2028, doanh số xe điện sẽ vượt xe chạy xăng dầu; đến năm 2032, BEV sẽ chiếm hơn 50% tổng số xe mới bán ra. Trong giai đoạn đến 2030, các dòng hybrid, bao gồm PHEV, vẫn giữ ưu thế, nhưng sau đó BEV sẽ trở thành lựa chọn chủ đạo khi chi phí sản xuất giảm và quy định khí thải EU siết chặt.

Ở chiều ngược lại, thị trường Mỹ được dự báo chậm hơn gần một thập kỷ, tới năm 2039 xe điện mới đạt 50% doanh số xe du lịch và thương mại nhẹ, chủ yếu vì chính sách hỗ trợ thiếu ổn định và chi phí sở hữu cao. Trái lại, Trung Quốc tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu: ngay trong năm 2025, tổng doanh số BEV và PHEV dự kiến đạt 50%, có thể vượt 90% vào năm 2034. Riêng BEV được dự báo chiếm một nửa doanh số xe mới tại Trung Quốc vào năm 2033, nhờ ưu đãi thuế, chuỗi cung ứng nội địa và sự chấp nhận nhanh của người tiêu dùng.

Từ Na Uy đến Trung Quốc, bức tranh toàn cầu cho thấy xe điện không chỉ là xu hướng nhất thời mà đang trở thành động lực chính của ngành công nghiệp ôtô. Sự kết hợp giữa hạ tầng sạc dày đặc, chính sách khuyến khích và tiến bộ công nghệ đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, định hình lại thị trường xe hơi trong thập kỷ tới.