Một triệu căn nhà ở xã hội (Bài 1): Chính phủ quyết liệt, địa phương phải tăng tốc

Quyết tâm từ Chính phủ: “Khó mấy cũng phải làm”

7 tháng đầu năm 2025, cả nước đã hoàn thành 36.962 căn nhà ở xã hội (NƠXH), tương đương 37% chỉ tiêu của năm. Bộ Xây dựng dự báo nếu duy trì tiến độ, đến cuối năm có thể hoàn thành thêm khoảng 36.700 căn, nâng tổng số lên 73.671 căn, đạt khoảng 73% kế hoạch năm. Con số này cho thấy sự chuyển động tích cực, song vẫn còn nhiều thách thức để đạt mục tiêu 100.000 căn trong năm 2025 và 1 triệu căn vào năm 2030.

Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị toàn quốc sơ kết 7 tháng thực hiện chỉ tiêu NƠXH và triển khai nhiệm vụ các tháng còn lại. Hội nghị diễn ra trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố, có sự tham dự của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, lãnh đạo các bộ, ngành trung ương và địa phương. Đây là lần thứ hai trong năm 2025 Thủ tướng chủ trì một hội nghị toàn quốc về phát triển NƠXH, sau hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tiến độ tổ chức hồi tháng 3.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh phát triển NƠXH là nhiệm vụ nhân văn và cấp thiết, không chỉ giải quyết nhu cầu chỗ ở cho người thu nhập thấp mà còn bảo đảm tiến bộ, công bằng và an sinh xã hội, đặt con người ở vị trí trung tâm của mọi chính sách. Đầu tư cho NƠXH, theo Thủ tướng, chính là đầu tư cho phát triển bền vững.

Chương trình còn mang ý nghĩa sâu sắc về quyền con người, hiện thực hóa quyền có chỗ ở được Hiến pháp ghi nhận, đồng thời tiếp nối truyền thống “lá lành đùm lá rách”, khẳng định quan niệm “an cư lạc nghiệp” và trở thành động lực kinh tế khi tạo việc làm, khai thác hiệu quả đất đai, tài nguyên và nguồn nhân lực.

Chỉ trong 7 tháng đầu năm, Chính phủ đã ban hành ba Nghị quyết, ba văn bản chỉ đạo và nhiều quyết định quan trọng. Nổi bật là Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 8/1/2025, đặt mục tiêu 100.000 căn trong năm, và Quyết định 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025, yêu cầu các địa phương bổ sung chỉ tiêu NƠXH vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội. Quốc hội thông qua Nghị quyết 201/2025/QH15 về cơ chế đặc thù, tiếp đó Chính phủ ban hành Nghị định 192/2025/NĐ-CP hướng dẫn thi hành. Bộ Xây dựng cũng đang hoàn thiện dự thảo Nghị định về Quỹ nhà ở quốc gia, dự kiến trình trong tháng 8/2025.

Đáng chú ý, Thủ tướng cơ bản đồng ý với đề xuất của Bộ Xây dựng về việc nâng ngưỡng thu nhập được mua NƠXH – từ 15 lên 20 triệu đồng/tháng với người độc thân và từ 30 lên 40 triệu đồng/tháng với hộ gia đình – nhằm mở rộng đối tượng thụ hưởng. Người đứng đầu chính phủ khẳng định việc đưa chỉ tiêu NƠXH vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của từng bộ, ngành, địa phương là ‘chỉ tiêu khó nhưng khó mấy cũng phải làm’, thể hiện quyết tâm chính trị và trách nhiệm của cả hệ thống trong chăm lo chỗ ở, nâng cao đời sống nhân dân.

Địa phương bứt phá, nhiều nơi chậm nhịp

Theo Bộ Xây dựng, đến hết tháng 7/2025, cả nước có 692 dự án NƠXH đang triển khai, tổng quy mô 633.559 căn hộ. Trong đó, 146 dự án đã hoàn thành (102.717 căn), 144 dự án đã khởi công (127.261 căn) và 402 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư (402.581 căn). Tỷ lệ các dự án đã hoàn thành, khởi công hoặc được chấp thuận đạt 59,6% so với mục tiêu toàn đề án 1.062.200 căn.

Một số địa phương cho thấy sự bứt phá đáng ghi nhận. Nghệ An là điểm sáng khi chỉ tiêu năm 2025 là 1.420 căn nhưng đã hoàn thành 2.381 căn, đang xây dựng 4.367 căn và dự kiến cả năm đạt 2.456 căn, vượt kế hoạch tới 73%. Nhiều tỉnh, thành phố khác cũng được dự báo hoàn thành hoặc vượt chỉ tiêu. Trong đó nổi bật có Hải Phòng (đạt 100%), Thừa Thiên Huế (vượt 20%), Tuyên Quang, Hưng Yên (vượt 13%), Bắc Ninh, Quảng Ninh, Tây Ninh và Cà Mau đạt chỉ tiêu giao.

Tại các đô thị lớn, kết quả có sự phân hóa rõ rệt. TP.HCM được giao chỉ tiêu 13.040 căn, đã hoàn thành 4.277 căn, đang xây dựng 13.727 căn, dự kiến cả năm chỉ đạt 6.902 căn, tương đương 53% kế hoạch. Hà Nội dự báo đạt khoảng 78%, trong khi Đà Nẵng khoảng 68%.

Một số địa phương đang khá ‘lẹt đẹt’ với kết quả triển khai rất chậm. Trong đó, Cần Thơ được giao 1.397 căn nhưng chưa hoàn thành căn nào, dự kiến cả năm chỉ đạt 27%. Các tỉnh Lạng Sơn (27%), Thanh Hóa (34%), Quảng Trị (32%), Khánh Hòa (49%), Lâm Đồng (20%) đều được dự báo có tỷ lệ thấp; đặc biệt Sơn La và Hà Tĩnh đến nay vẫn chưa triển khai dự án nào.

Ngoài các địa phương, nhiều bộ ngành cũng trực tiếp tham gia. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đã tích cực phối hợp với các địa phương, đặc biệt là các thành phố lớn để khởi công các dự án cho lực lượng vũ trang, và có khả năng vượt mục tiêu giao. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đã khởi công một dự án có quy mô 525 căn tại Đồng Tháp, cho thấy sự chung tay của các lực lượng trong việc thực hiện chủ trương chung của đất nước.

Đích một triệu căn NƠXH vào 2030: Tăng tốc cả chính sách lẫn nguồn lực

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, để đạt mục tiêu 100.000 căn trong năm 2025, các địa phương phải hoàn thành tối thiểu 26.000 căn trong 5 tháng cuối năm, ưu tiên khoảng 37.000 căn đang ở giai đoạn hoàn thiện.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, mục tiêu hoàn thành ít nhất 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025 là không thay đổi. Thủ tướng giao các địa phương, bộ ngành liên quan phải tăng tốc, đặt quyết tâm cao độ, đôn đốc chủ đầu tư thực hiện tốt nhất nhiệm vụ, chỉ tiêu giao.

Thủ tướng yêu cầu sớm công bố rộng rãi các dự án đã hoàn thành để bán cho dân. Với các dự án còn lại và những dự án vừa khởi công, các địa phương được đề nghị đôn đốc chủ đầu tư huy động tối đa nhân lực, tổ chức ‘3 ca, 4 kíp’ để thi công.

Về vốn, Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước quyết liệt thúc đẩy giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng, trong khi Ngân hàng Chính sách xã hội nghiên cứu phương án giảm lãi suất cho vay mua, thuê mua NƠXH, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận nhà ở với chi phí hợp lý. Chính phủ cũng nhấn mạnh nguyên tắc công khai, minh bạch mọi thông tin về giá bán, tiến độ, số lượng căn hộ, đồng thời kiên quyết xử lý nghiêm hành vi trục lợi, tham nhũng.

Chương trình 1 triệu căn NƠXH là chiến lược an sinh xã hội lớn của đất nước, đòi hỏi quyết tâm của toàn bộ hệ thống chính trị. Với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, nỗ lực của các bộ, ngành và sự chủ động của từng địa phương, mục tiêu “khó mấy cũng phải làm” đang dần trở thành hiện thực, mở ra cơ hội an cư bền vững cho hàng triệu gia đình thu nhập thấp trên cả nước.

Ở các kỳ sau, loạt bài sẽ đi sâu vào những chủ đầu tư chủ lực, những mô hình đáng chú ý và câu chuyện người dân được thụ hưởng chính sách này.