Một sân bay vừa là công trình kiến trúc độc lạ, vừa là chiến lược toàn cầu của Trung Quốc

Thiết kế ấn tượng và tham vọng quy mô toàn cầu

Giữa ngoại ô phía nam thủ đô của Trung Quốc, sân bay Quốc tế Đại Hưng Bắc Kinh (PKX) nổi lên như một trong những công trình hạ tầng hiện đại nhất thế giới. Khánh thành tháng 9/2019, công trình có thiết kế “nhánh sao biển” do văn phòng kiến trúc Zaha Hadid đảm nhiệm với diện tích nhà ga chính 700.000 m², đủ phục vụ 72 triệu hành khách mỗi năm trong giai đoạn đầu.

Điểm nhấn của PKX là cách tổ chức hành lang tỏa từ trung tâm, giúp hành khách chỉ mất khoảng 8 phút đi bộ từ khu kiểm tra an ninh đến cửa khởi hành. Đây là ưu thế vượt trội trong bối cảnh nhiều sân bay lớn thường khiến hành khách di chuyển xa và tốn thời gian.

PKX hiện có bốn đường băng dân dụng, một đường băng quân sự, cùng 79 cổng khởi hành, đủ khả năng đón cùng lúc sáu chiếc Airbus A380 (loại máy bay chở khách lớn nhất thế giới). Với diện tích hơn 2.600 ha, nơi đây trở thành trung tâm giao thông tích hợp, kết nối trực tiếp với metro Daxing Airport Express, đường sắt cao tốc Bắc Kinh – Thập Yển và mạng lưới cao tốc quốc gia.

Chi phí xây dựng phần nhà ga ước tính 80 tỷ Nhân dân tệ, trong tổng mức đầu tư 450 tỷ Nhân dân tệ (63 tỷ USD) bao gồm hạ tầng kết nối. Đây là một trong những dự án hạ tầng hàng không lớn nhất Trung Quốc từng triển khai, nhằm giảm tải cho sân bay Thủ đô Bắc Kinh (PEK) và đưa Bắc Kinh trở thành trung tâm hàng không quốc tế hàng đầu.

Mục tiêu dài hạn của PKX là phục vụ tới 100 triệu hành khách mỗi năm, qua đó cạnh tranh với các sân bay nhộn nhịp nhất thế giới như Atlanta (Mỹ) hay Dubai (UAE). Tham vọng này gắn liền với chiến lược phát triển vùng “Jing-Jin-Ji” (cụm đô thị Bắc Kinh – Thiên Tân – Hà Bắc) định hình như cực tăng trưởng kinh tế mới của Trung Quốc.

Sân bay xanh và thông minh, nhưng còn thách thức

Không chỉ hướng đến quy mô, PKX còn được định vị là sân bay xanh và công nghệ cao. Hệ thống bơm nhiệt địa nhiệt trị giá 210 triệu USD giúp tiết kiệm năng lượng, giảm khoảng 2.000 tấn khí thải CO₂ mỗi năm. Ngoài ra, toàn bộ nhà ga phủ sóng 5G, áp dụng check-in bằng nhận diện khuôn mặt, có khách sạn Aerotel ngay trong khuôn viên và các vườn mang phong cách truyền thống Trung Hoa tại cuối hành lang khởi hành.

Dù vậy, thách thức vẫn hiện hữu. Sau hơn 5 năm vận hành, lưu lượng hành khách chưa đạt kỳ vọng, nhiều cửa hàng trong nhà ga phải đóng cửa do lượng khách thấp hơn dự kiến. Chính quyền Trung Quốc đang tìm cách mở rộng mạng lưới bay quốc tế và nội địa, với các tuyến mới đi Doha, Xiamen và châu Âu nhằm tăng sức hút cho PKX.

Giới quan sát cho rằng, bất chấp những khó khăn ngắn hạn, PKX vẫn là biểu tượng quan trọng của sức mạnh hạ tầng Trung Quốc. Từ thiết kế kiến trúc, kỹ thuật xây dựng, cho đến định hướng phát triển bền vững và ứng dụng công nghệ, công trình này cho thấy tham vọng Bắc Kinh không chỉ là thủ đô chính trị, mà còn là trung tâm giao thương toàn cầu.

Từ một công trường rộng lớn chỉ vài năm trước, Bắc Kinh Đại Hùng đã trở thành đầu mối hàng không hiện đại bậc nhất hành tinh. Với những kế hoạch tiếp tục mở rộng kết nối quốc tế và phát triển vùng, “nhánh sao biển” này được kỳ vọng sẽ còn mở rộng sức ảnh hưởng, góp phần đưa Trung Quốc tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành cường quốc hàng không thế kỷ XXI.