Một hang động ở Ninh Bình được vua phong là “Nam thiên đệ tam động”: Thạch nhũ tuyệt đẹp, tiếng sáo vang vọng suốt nghìn năm
Ở Ninh Bình có hang động được vua phong “Nam thiên đệ tam động”, thạch nhũ tuyệt mỹ, tiếng sáo gió vang vọng suốt nghìn năm giữa lòng núi đá vôi.
Động đẹp thứ ba trời Nam
Nếu Hương Tích được vua Tự Đức ca ngợi là “Nam thiên đệ nhất động”, Bích Động được chúa Trịnh Sâm phong là “Nam thiên đệ nhị động”, thì Địch Lộng – động đá vôi nằm khiêm nhường tại xã Gia Thanh, huyện Gia Viễn, Ninh Bình – cũng vinh dự được vua Minh Mạng ban tặng danh xưng “Nam thiên đệ tam động” từ năm 1821, trong một chuyến tuần du phương Nam.
Theo sử sách địa phương, hang động này được phát hiện năm 1739 bởi một người tiều phu. Khi vào trong động, ông đã thấy thạch nhũ có hình Phật nên lập bàn thờ. Đến năm 1740, người dân mở đường lên động, xây dựng chùa thờ Phật, đặt tên là Nham Sơn động Cổ Am tự – nay dân gian quen gọi chùa Địch Lộng.
Kiến trúc động - chùa độc đáo, vang vọng tiếng sáo gió
Từ chân núi, du khách phải leo 105 bậc đá mới lên tới cửa động. Sân trước có phủ thờ Bà chúa Thượng Ngàn, Đức Thánh Mẫu. Tiến vào bên trong, động chia thành hai khu vực chính: hang Sáng và hang Tối.
Mỗi bước chân vào lòng động như lạc giữa thế giới thạch nhũ huyền ảo. Từng khối nhũ đá mang những hình thù kỳ lạ: Phật tọa thiền, voi quỳ gối, sư tử phục, ngựa quỳ, thậm chí là voi uống nước... Mỗi phiến đá như một tác phẩm điêu khắc của thiên nhiên qua hàng triệu năm.
Điều đặc biệt khiến Địch Lộng trở nên khác biệt chính là tiếng gió vọng qua các khe đá, tạo nên âm thanh vi vu như tiếng sáo. Cái tên “Địch Lộng” cũng từ đó mà ra: “Địch” nghĩa là sáo, “Lộng” nghĩa là gió – một cây sáo gió khổng lồ vang vọng giữa rừng núi.
Di tích lịch sử và điểm đến tâm linh
Không chỉ đẹp về cảnh quan, Địch Lộng còn mang giá trị lịch sử sâu sắc. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, động và chùa từng là căn cứ cách mạng, nơi cất giấu vũ khí, tổ chức hoạt động kháng chiến của quân và dân Ninh Bình.
Năm 1990, quần thể chùa và động Địch Lộng được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia. Quần thể di tích gồm: đình đá 16 cột nguyên khối, đền thờ Lý Quốc Sư (dân gian gọi là Thánh Nguyễn), chùa Hạ và khu vườn tháp hai bên.
Hàng năm, vào mùng 6-7 tháng 3 âm lịch, người dân xã Gia Thanh long trọng tổ chức lễ hội chùa Địch Lộng, cầu cho quốc thái dân an, mùa màng bội thu, đời sống ấm no.
Giữa lòng Ninh Bình – vùng đất nổi tiếng với di sản Tràng An, Tam Cốc – Bích Động, chùa Bái Đính – động Địch Lộng lại là một góc yên bình mang vẻ đẹp hoang sơ, trầm mặc.
Không chỉ là chốn tâm linh, nơi lưu giữ giá trị văn hóa và lịch sử, Địch Lộng còn khiến du khách say mê bởi những thạch nhũ ngàn năm và câu chuyện sáo gió huyền thoại. Một chuyến ghé thăm nơi đây chắc chắn sẽ để lại trong lòng người lữ khách những khoảnh khắc khó quên giữa vùng non nước hữu tình của Ninh Bình.