Máy bay tàng hình như bóng ma, mang theo tên lửa hạt nhân, khiến mọi mục tiêu trong 360 độ đều bị tiêu diệt

Hình mẫu máy bay thế hệ thứ 5 toàn diện

F-35 Lightning II không chỉ là một chiếc máy bay chiến đấu thế hệ 5 đơn thuần, mà còn là kết tinh của công nghệ quốc phòng hiện đại trong thế kỷ XXI. Dự án F-35 ra đời từ chương trình Tiêm kích Tấn công Liên quân (JSF) do Mỹ khởi xướng vào cuối thập niên 1990, nhằm tạo ra một loại máy bay có khả năng thực hiện đa nhiệm vụ cho cả ba lực lượng: Không quân, Hải quân và Thủy quân lục chiến.

Với tổng chi phí phát triển vượt mức 1.500 tỷ USD, F-35 là chương trình vũ khí đắt đỏ nhất trong lịch sử nhân loại. Tuy nhiên, những gì nó mang lại không chỉ là một nền tảng bay, mà là một trung tâm chiến thuật tích hợp trên không – nơi dữ liệu, cảm biến và khả năng tàng hình hội tụ để thiết lập ưu thế tuyệt đối trên chiến trường hiện đại.

Thiết kế tàng hình và khả năng cảm biến vượt trội

F-35 sở hữu thiết kế tối ưu hóa khả năng tàng hình với thân liền khối, vật liệu hấp thụ sóng radar (RAM) và cấu trúc cánh được thiết kế nhằm giảm tối đa tiết diện phản xạ radar (RCS). Chính yếu tố này giúp nó có thể xâm nhập không phận đối phương mà khó bị phát hiện.

Điểm nổi bật trong hệ thống cảm biến của F-35 là radar AN/APG-81 sử dụng công nghệ mảng pha điện tử quét chủ động (AESA), có khả năng theo dõi và phân loại nhiều mục tiêu trên không, trên đất và biển cùng lúc. Ngoài ra, hệ thống DAS (Distributed Aperture System) gồm 6 camera hồng ngoại giúp phi công có góc nhìn 360 độ xung quanh máy bay – kể cả xuyên thân máy bay khi kết hợp với mũ bay thế hệ mới Gen III Helmet.

F-35 cũng nổi bật nhờ khả năng hợp nhất cảm biến (“sensor fusion”), nơi mọi dữ liệu từ vệ tinh, radar, khí tài mặt đất và các nguồn khác được tích hợp vào một giao diện duy nhất, giúp phi công nắm bắt toàn bộ diễn biến chiến trường một cách rõ ràng và trực quan.

Ba phiên bản – Một nền tảng thiết kế

F-35 được chia thành ba phiên bản chính:

• F-35A: Phiên bản dành cho Không quân, cất – hạ cánh thông thường, tầm bay xa nhất và có thể mang bom hạt nhân chiến thuật B61-12.
• F-35B: Dành cho Thủy quân lục chiến, có khả năng cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL) nhờ hệ thống quạt nâng độc đáo.
• F-35C: Biến thể dành cho Hải quân, có cánh lớn hơn, càng đáp chắc chắn hơn và móc hãm đuôi để hoạt động trên tàu sân bay.

Cả ba phiên bản sử dụng cùng một nền tảng công nghệ nhưng được tối ưu hóa theo đặc điểm chiến đấu của từng lực lượng, thể hiện rõ triết lý “một khung thân – đa năng triển khai”.

Ngoài ra, F-35 được trang bị hai khoang vũ khí bên trong nhằm duy trì khả năng tàng hình, cùng sáu giá treo bên ngoài cho các nhiệm vụ không yêu cầu ẩn mình. Kho vũ khí tiêu chuẩn bao gồm:

• Tên lửa không đối không: AIM-120 AMRAAM, AIM-9X Sidewinder
• Tên lửa đối đất: AGM-154 JSOW, SDB I/II
• Bom dẫn đường: JDAM, Paveway II/III
• Vũ khí hạt nhân: Bom B61 (trên phiên bản F-35A)

Sự đa dạng trong vũ khí cho phép F-35 thực hiện đầy đủ vai trò của một máy bay chiến đấu hiện đại: từ chiếm lĩnh không phận, yểm trợ mặt đất, đến đột kích sâu và răn đe hạt nhân chiến lược.

Tính đến đầu năm 2025, hơn 980 chiếc F-35 đã được bàn giao cho các lực lượng vũ trang của 17 quốc gia, bao gồm Mỹ, Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Israel... Mỹ dự kiến sẽ sở hữu trên 2.400 chiếc trong biên chế dài hạn, thay thế cho các dòng cũ như F-16, Harrier và F/A-18C/D.

Những tranh cãi xoay quanh chiến đấu cơ hiện đại nhất thế giới

Bên cạnh những tính năng nổi bật, F-35 cũng là tâm điểm của không ít tranh luận. Chi phí vận hành cao, vào khoảng 36.000 USD cho mỗi giờ bay, khiến một số quốc gia cân nhắc khi tham gia chương trình. Ngoài ra, các lỗi phần mềm, vấn đề về độ tin cậy và sự phức tạp trong bảo trì từng khiến chương trình bị chỉ trích. Tuy nhiên, qua các bản cập nhật và cải tiến, những vấn đề này dần được khắc phục.

Mũ bay Gen III Helmet – trị giá gần 400.000 USD/cái cũng là một chủ đề gây tranh cãi. Tuy nhiên, đây là thiết bị then chốt giúp phi công tương tác trực tiếp với các hệ thống cảm biến, đóng vai trò trung tâm trong việc điều phối tác chiến.