Máy bay mang cả kho vũ khí, tầm bắn xa nghìn cây số, dễ dàng kết liễu mục tiêu trong tíc tắc
Đây là máy bay chiến đấu hợp tác giữa Anh, Đức, Tây Ban Nha và Ý, nổi bật với tốc độ, khả năng cơ động và hệ thống radar AESA hiện đại.
Kết tinh của hợp tác quốc phòng châu Âu
Trong danh sách những dòng máy bay tiêm kích đáng chú ý nhất đầu thế kỷ 21, Eurofighter Typhoon nổi lên như một biểu tượng không chỉ của sức mạnh không chiến mà còn là minh chứng cho sự hợp tác thành công giữa các cường quốc châu Âu. Được phát triển bởi liên minh gồm Anh (BAE Systems), Đức và Tây Ban Nha (Airbus Defence and Space), cùng Ý (Leonardo), Typhoon là sản phẩm quân sự có tính đa quốc gia sâu sắc nhất tại lục địa già.
Mỗi quốc gia tham gia dự án không chỉ góp phần tài chính mà còn đảm nhiệm sản xuất các bộ phận chính yếu của máy bay, đảm bảo sự chia sẻ cả về kỹ thuật lẫn lợi ích quốc phòng. Sau nhiều năm thử nghiệm và phát triển, Typhoon được đưa vào sử dụng chính thức từ năm 2003, trở thành xương sống trong lực lượng không quân của các nước đồng sáng lập, đồng thời được xuất khẩu sang nhiều quốc gia như Ả Rập Xê Út, Oman, Qatar và Kuwait.
Thiết kế khí động học tối ưu, trang bị vũ khí mạnh mẽ
Typhoon được xếp vào thế hệ chiến đấu cơ 4++, tiệm cận năng lực của thế hệ thứ 5 với khả năng tác chiến đa nhiệm – từ phòng không đến tấn công mặt đất. Thiết kế khí động học của máy bay sử dụng kiểu cánh tam giác kết hợp cánh mũi canard, giúp tăng khả năng cơ động đặc biệt hiệu quả trong không chiến tầm gần.
Với tốc độ tối đa Mach 2 (tương đương 2.495 km/h), trần bay trên 19.800 mét và tầm hoạt động 2.900 km, Typhoon có thể thực hiện các nhiệm vụ bao phủ không phận lớn mà không cần tiếp nhiên liệu. 13 điểm treo vũ khí cho phép Typhoon mang theo đa dạng loại tên lửa và bom dẫn đường hiện đại như Meteor, AMRAAM, IRIS-T, Paveway IV và Storm Shadow.
Khả năng chiến đấu của máy bay còn được hỗ trợ bởi hệ thống điều khiển bay fly-by-wire kỹ thuật số, kết hợp với buồng lái hiện đại và phần mềm quản lý hỏa lực có thể cập nhật thường xuyên.
Radar AESA và tiến hóa từ Tranche 1 đến Tranche 4
Một trong những nâng cấp đáng chú ý nhất là hệ thống radar Captor-E AESA (Active Electronically Scanned Array) – radar mảng pha chủ động, hiện đang được tích hợp vào các phiên bản Typhoon mới. Radar này giúp phát hiện và theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc với độ chính xác cao, đồng thời cải thiện đáng kể hiệu quả tác chiến trong môi trường nhiễu điện tử.
Bên cạnh radar, các phiên bản Typhoon đời mới còn được nâng cấp hệ thống tác chiến điện tử, cảm biến hồng ngoại (IRST) và khả năng chia sẻ dữ liệu thời gian thực với các nền tảng khác. Đây là yếu tố then chốt để Typhoon trở thành thành phần quan trọng trong mạng lưới chiến đấu liên kết của NATO.
Dự án Eurofighter được chia theo bốn giai đoạn phát triển (Tranche), từ Tranche 1 thiên về năng lực không chiến, đến Tranche 2 tích hợp thêm khả năng tấn công mặt đất, Tranche 3 bổ sung radar AESA và vũ khí hành trình, và Tranche 4 mới nhất được tối ưu hóa toàn diện cho môi trường tác chiến thế kỷ 21. Anh, Đức và Tây Ban Nha hiện đang đặt hàng Typhoon Tranche 4 nhằm duy trì sức mạnh không quân đến sau năm 2040.
Triển vọng cạnh tranh trong thời đại tàng hình
Dù Eurofighter Typhoon không có khả năng tàng hình như F-35 Lightning II, nhưng máy bay này vẫn giữ lợi thế trong các nhiệm vụ đánh chặn chủ động nhờ vào tốc độ cao, cơ động tốt và hỏa lực mạnh. Trên thực tế, Typhoon đã từng được triển khai trong các chiến dịch tại Libya năm 2011, và thực hiện nhiệm vụ phòng không tại vùng Vịnh, chứng minh khả năng hoạt động bền bỉ, nhanh triển khai và dễ bảo trì.
Trong bối cảnh quốc phòng châu Âu đang chú trọng tăng cường tự chủ, Typhoon tiếp tục giữ vai trò trụ cột của lực lượng không quân các nước NATO tại lục địa này. Mô hình phát triển mở, có thể nâng cấp định kỳ giúp Typhoon trở thành lựa chọn bền vững, phù hợp với mục tiêu hiện đại hóa và tích hợp chiến đấu đa quốc gia.