Lưu ý quan trọng về cách tính lương hưu khi luật bảo hiểm xã hội mới có hiệu lực

Cách tính lương hưu theo Luật BHXH 2024

Theo quy định tại Điều 64 của Luật BHXH mới, mức lương hưu hàng tháng được tính dựa trên tỷ lệ phần trăm mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH). Cụ thể:

• Đối với lao động nữ, mức lương hưu khởi điểm là 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó mỗi năm đóng thêm được cộng thêm 2%, tối đa không quá 75%.
• Đối với lao động nam, cũng được hưởng 45% sau 15 năm đầu, nhưng nếu có thời gian đóng từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì lương hưu chỉ đạt 40%, và mỗi năm đóng thêm được cộng 1%. Trên 20 năm, mức cộng thêm quay lại là 2% mỗi năm, và tối đa cũng là 75%.

Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH - yếu tố cốt lõi để tính lương hưu - được xác định theo thời điểm người lao động bắt đầu tham gia BHXH, cụ thể:

• Trước 1/1/1995: tính bình quân tiền lương 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
• Từ 1/1/1995 – 31/12/2000: tính bình quân 6 năm cuối.
• Từ 1/1/2001 – 31/12/2006: bình quân 8 năm cuối.
• Từ 1/1/2007 – 31/12/2015: bình quân 10 năm cuối.
• Từ 1/1/2016 – 31/12/2019: bình quân 15 năm cuối.
• Từ 1/1/2020 – 31/12/2024: bình quân 20 năm cuối.
• Từ 1/1/2025 trở đi: tính bình quân toàn bộ thời gian đóng BHXH.

Các quy định này chỉ áp dụng đối với người lao động thuộc đối tượng hưởng lương theo chế độ do Nhà nước quy định. Việc kéo dài thời gian bình quân lương đóng BHXH nhằm đảm bảo tính công bằng, tránh việc "chạy lương" những năm cuối để hưởng mức hưu cao bất thường.

Căn cứ theo Bộ luật Lao động năm 2019, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường năm 2025 là 61 tuổi 3 tháng đối với nam và 56 tuổi 8 tháng đối với nữ.

Việc thay đổi phương pháp tính lương hưu từ 1/7/2025 là điểm mấu chốt mà người lao động cần quan tâm để có chiến lược đóng BHXH hợp lý, tối ưu mức lương hưu khi nghỉ việc. Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ năm 2025 sẽ chịu tác động trực tiếp từ cách tính mới - bình quân cả quá trình đóng BHXH - đòi hỏi kế hoạch tài chính dài hạn và minh bạch về tiền lương trong suốt quá trình làm việc.

Hơn 80% người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm qua tài khoản cá nhân

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, đến nay đã có hơn 80% người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng nhận qua tài khoản cá nhân. Riêng khu vực đô thị, con số này đạt trên 83%, vượt 23% so với mục tiêu Chính phủ đề ra trong đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt đến năm 2025.

Hệ thống BHXH hiện cũng đã tích hợp sâu rộng dữ liệu với các nền tảng quốc gia. Hơn 100,2 triệu dữ liệu cá nhân đã được xác thực với cơ sở dữ liệu dân cư. Trong đó, hơn 90,9 triệu người đang thụ hưởng các chính sách BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp.

Ngoài ra, toàn hệ thống đã xử lý hơn 1,7 triệu hồ sơ trực tuyến, bao gồm thủ tục cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi, giải quyết chế độ mai táng phí, tử tuất và bảo hiểm thất nghiệp. Việc triển khai khám chữa bệnh bằng căn cước công dân gắn chip cũng đã được 100% cơ sở y tế áp dụng, với trên 214 triệu lượt tra cứu thành công.

Đặc biệt, công tác triển khai sổ sức khỏe điện tử đang được đẩy mạnh. Đã có trên 314 triệu lượt dữ liệu khám chữa bệnh gửi về hệ thống BHXH, trong đó hơn 152 triệu lượt thông tin khám sức khỏe, giấy hẹn khám lại, giấy chuyển tuyến đã liên thông lên ứng dụng VNeID.

Những đổi mới từ chính sách và nền tảng công nghệ không chỉ giúp minh bạch hóa hệ thống bảo hiểm mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tiếp cận các quyền lợi như lương hưu nhanh chóng, chính xác hơn trong thời gian tới.