“Lưới lọc” khắt khe với ngân hàng muốn tham gia Trung tâm tài chính quốc tế
Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng khung pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, với nhiều điều kiện chặt chẽ dành cho ngân hàng tham gia.
Ngân hàng đối diện bộ tiêu chuẩn khắt khe
Ngân hàng Nhà nước hiện lấy ý kiến các tổ chức, cá nhân về Dự thảo Nghị định quy định cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Theo dự thảo, các điều kiện cấp phép bao gồm: thành lập và hoạt động của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; cơ chế phòng chống rửa tiền, quản lý ngoại hối; và quy trình phối hợp thanh tra, giám sát giữa Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan.
Đáng chú ý, ngân hàng thương mại 100% vốn trong nước muốn gia nhập trung tâm phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn: kinh doanh có lãi trong 3 năm liền kề, tỷ lệ nợ xấu không vượt quá 3%, tuân thủ đầy đủ các tỷ lệ an toàn vốn và có hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả. Ngoài ra, vốn điều lệ thực tế phải gấp 2 lần mức vốn pháp định, tổng tài sản đạt từ 100.000 tỷ đồng trở lên. Chủ sở hữu ngân hàng còn phải cam kết phương án kinh doanh khả thi, đảm bảo không gây ảnh hưởng đến an toàn hệ thống tín dụng và tránh cạnh tranh không lành mạnh.
Đối với ngân hàng 100% vốn nước ngoài, tổ chức xin cấp phép phải chứng minh năng lực tài chính với điều kiện kinh doanh có lãi 5 năm liên tục, tổng tài sản tối thiểu 10 tỷ USD. Riêng chi nhánh ngân hàng nước ngoài muốn gia nhập trung tâm, ngân hàng mẹ phải có tổng tài sản ít nhất 20 tỷ USD.
Các điều kiện này được ví như “lưới lọc” nhằm bảo đảm chỉ những định chế tài chính mạnh, uy tín và có kinh nghiệm quốc tế mới được tham gia Trung tâm tài chính quốc tế.
Cơ hội và thách thức với ngân hàng tại Trung tâm tài chính quốc tế
Theo bà Trương Thị Thu Ba – Phó Giám đốc Ban Định chế tài chính BIDV, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế sẽ mở ra cơ hội lớn cho ngân hàng Việt Nam trong thu hút dòng vốn quốc tế, tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp, mở rộng hệ sinh thái dịch vụ tài chính theo chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, các ngân hàng cũng phải đối mặt sức ép cạnh tranh từ các định chế tài chính toàn cầu, cùng với hạn chế về hạ tầng dữ liệu và công nghệ.
Đại diện VietinBank cho rằng hệ thống ngân hàng Việt Nam cần đa dạng hóa sản phẩm tài chính, tiệm cận mô hình hoạt động của các trung tâm tài chính quốc tế lớn trong khu vực.
Dự thảo nghị định cũng nêu rõ phạm vi hoạt động mà ngân hàng được phép thực hiện trong trung tâm, bao gồm: nhận tiền gửi, cấp tín dụng, mở tài khoản thanh toán, phát hành thẻ ngân hàng, cung cấp dịch vụ ngoại hối, phái sinh lãi suất và hàng hóa, dịch vụ ngân quỹ, cho thuê két sắt, mua bán trái phiếu và nợ.
Tuy nhiên, một số hoạt động bị nghiêm cấm như: đầu tư hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ, góp vốn – mua cổ phần, kinh doanh vàng, phát hành chứng chỉ tiền gửi hay làm đại lý bảo hiểm. Đặc biệt, để tránh dòng vốn chảy ngược ra nước ngoài, các ngân hàng thành viên trung tâm không được huy động vốn từ cá nhân, tổ chức ngoài trung tâm trên lãnh thổ Việt Nam.
Ngân hàng Nhà nước cũng xác định không áp dụng các biện pháp can thiệp như tái cơ cấu, kiểm soát đặc biệt hay tham gia bảo hiểm tiền gửi đối với ngân hàng hoạt động tại trung tâm.
Dự thảo quy định rõ 4 trường hợp ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong Trung tâm tài chính quốc tế bị thu hồi giấy phép, giải thể hoặc phá sản, bao gồm: lỗ lũy kế vượt 15% vốn điều lệ và quỹ dự trữ; vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu liên tục trong 6 tháng; vi phạm tỷ lệ khả năng chi trả trong 30 ngày; hoặc xảy ra tình trạng rút tiền hàng loạt dẫn đến nguy cơ mất khả năng thanh toán.
Những quy định này cho thấy, chỉ những ngân hàng đủ tiềm lực tài chính, quản trị minh bạch và an toàn mới có thể trụ vững trong Trung tâm tài chính quốc tế. Đây được xem là bước đi quan trọng để Việt Nam hình thành một trung tâm tài chính hiện đại, hội nhập quốc tế, đồng thời bảo vệ sự ổn định của hệ thống ngân hàng trong nước.