Lúa ngô kém hiệu quả, nông dân Lào Cai chuyển sang trồng thứ “tiền tươi thóc thật”, một năm thu gần tỷ bạc

Từ đất bạc màu đến vùng chuyên canh cây cảnh

Ở thôn Tả Chải, xã Tả Phìn (thị xã Sa Pa, Lào Cai), cái tên Lý Phụ Chìu không còn xa lạ với nhiều người nông dân. Sinh ra và lớn lên trong gia đình người Mông thuần nông, anh Chìu từng gắn bó với ruộng lúa, nương ngô – những loại cây trồng truyền thống nhưng hiệu quả thấp. Năm 2017, anh quyết định làm điều khác biệt: chuyển toàn bộ diện tích đất canh tác sang trồng cây cảnh.

Ban đầu, anh lựa chọn các loại cây phù hợp với khí hậu Sa Pa như đào, mai và địa lan. Tuy nhiên, những năm đầu tiên là quãng thời gian đầy thử thách: cây chết, ra hoa không đúng độ, không thể bán vào dịp Tết – vốn là thời điểm quyết định giá trị thương phẩm. Lý do chính là thiếu kỹ thuật, không có người hướng dẫn, lại thiếu vốn đầu tư chăm sóc đúng cách.

Dẫu vậy, với tinh thần cần cù và không bỏ cuộc, anh Chìu tìm cách học hỏi từ xa. Anh kết nối với các nghệ nhân ở Nam Định, tìm hiểu cách chăm cây, uốn dáng, tạo thế, tính toán thời điểm bấm nụ, bón phân. Từng bước, anh dần nắm vững kỹ thuật để cây ra hoa đúng độ, giữ được hình dáng đẹp, phù hợp thị hiếu thị trường hoa Tết.

Thành công từ mô hình cây cảnh giữa đại ngàn

Hiện gia đình anh Lý Phụ Chìu có hơn 1.000 gốc đào, 800 cây mai và gần 600 chậu địa lan. Nhờ kinh nghiệm tích lũy và kỹ thuật ổn định, mỗi năm gia đình anh có thể thu gần 1 tỷ đồng từ việc bán cây cảnh. Các sản phẩm của anh được thương lái đến tận nơi thu mua vào dịp cận Tết.

Không chỉ trồng cây, anh Chìu còn tạo ra giá trị thẩm mỹ cho sản phẩm: đào được uốn tỉa nhiều thế, địa lan được chăm bón đều, cho màu sắc đẹp, nở đúng vụ. Mỗi buổi sáng, hình ảnh người nông dân Mông cần mẫn tỉa cành trên triền đồi trở thành quen thuộc ở Tả Chải.

Điểm đặc biệt trong mô hình của anh Chìu là không giữ bí quyết cho riêng mình. Khi thấy mô hình hiệu quả, nhiều nông dân trong vùng đã tìm đến học hỏi. Một trong số đó là anh Giàng Seo Páo, hiện cũng đã trồng được 300 gốc đào. Anh chia sẻ: “Anh Chìu không chỉ hướng dẫn tôi cách trộn đất, uốn cành mà còn tính ngày cho hoa ra đúng dịp Tết. Nhờ vậy, gia đình tôi cũng có thêm nguồn thu nhập ổn định”.

Tạo sức lan tỏa trong cộng đồng nông dân

Không chỉ truyền đạt kỹ thuật, anh Lý Phụ Chìu còn chủ động kết nối thương lái, tạo đầu ra ổn định cho các hộ dân khác. Nhờ sự đồng lòng, đến nay khoảng 50% số hộ trong thôn đã chuyển một phần hoặc toàn bộ diện tích đất sang trồng đào, địa lan. Tả Chải dần hình thành một vùng chuyên canh hoa Tết – điều từng là điều xa vời với vùng núi này.

Mô hình trồng hoa không chỉ giúp cải thiện thu nhập mà còn tạo công ăn việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương. Gia đình anh Chìu hiện tạo việc làm thường xuyên cho 6 lao động và hơn 10 lao động thời vụ mỗi mùa cao điểm.

Anh Lý Cù Mềnh, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Tả Phìn, nhận xét: “Anh Chìu là người tiên phong đưa cây cảnh về Tả Chải. Từ chỗ trồng ngô, trồng lúa nghèo nàn, bà con giờ đã biết trồng hoa để làm giàu. Xã cũng đang vận động nhân rộng mô hình sang các thôn khác”.