Loạt cổ phiếu hưởng lợi từ cơ chế mua bán điện trực tiếp

Cập nhật: 16:31 | 16/07/2024 Theo dõi KTCK trên

Theo SSI, các công ty hiện đang sở hữu các dự án năng lượng tái tạo sẽ được hưởng lợi chính với quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA).

Vừa qua, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định số 80/2024/NĐ-CP quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng tiêu thụ điện lớn. Theo các chuyên gia phân tích của SSI Research, cơ chế này có thể khuyến khích đầu tư nhiều hơn vào các dự án năng lượng tái tạo trong nước, qua đó thúc đẩy sự phát triển bền vững về môi trường và nâng cao hiệu quả của thị trường điện ở Việt Nam.

Loạt cổ phiếu hưởng lợi từ cơ chế mua bán điện trực tiếp

Thứ nhất, kỳ vọng giảm sự phụ thuộc vào EVN và lưới điện quốc gia, cơ chế DPPA sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh tốt hơn cho các bên tham gia cũng như giải quyết vấn đề tài chính của EVN.

Thứ hai, quy hoạch điện (PDP) VIII đặt mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cũng như tiếp tục mở rộng công suất điện (đạt trên 150.000 MW vào năm 2030 và đạt gần 600.000 MW vào năm 2050), trong đó năng lượng tái tạo dự kiến sẽ đóng vai trò chính trong quá trình thực hiện lộ trình này.

Thứ ba, việc khuyến khích tăng cường năng lượng tái tạo (đặc biệt là ở miền Bắc) có thể giảm/giải quyết vấn đề thiếu điện của Việt Nam về dài hạn. Ngoài ra, cơ chế này còn cho phép phòng ngừa rủi ro thông qua việc quy định về hợp đồng kỳ hạn.

Về dài hạn, SSI Research kỳ vọng cơ chế sẽ là một trong những bước quan trọng đầu tiên nhằm khuyến khích phát triển Thị trường Bán buôn Điện Việt Nam (VWEM) sau này tiến tới Thị trường Bán lẻ Điện Cạnh tranh Việt Nam (VREM).

Tuy nhiên, việc triển khai DPPA vẫn phải đối mặt với một số thách thức trong ngắn hạn như: Cần duy trì nguồn điện ổn định hơn và phát triển nguồn điện từ Hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) để hỗ trợ ổn định lưới điện quốc gia và giảm thất thoát điện năng trong bối cảnh nguồn điện tái tạo không ổn định.

Lưu ý rằng tiềm năng tăng công suất năng lượng tái tạo trên lưới điện quốc gia trong tương lai từ việc triển khai cơ chế DPPA, phải đi kèm với các chính sách điều độ hợp lý hơn để giải quyết vấn đề với khả năng chịu tải của lưới điện, cũng như việc phát triển các nguồn điện ổn định hơn trên lưới điện như điện khí/LNG và triển khai công nghệ BESS vào sản xuất điện.

Tuy nhiên, theo đánh giá của EVN, giá bán lẻ điện hiện nay thấp hơn chi phí sản xuất điện khí/LNG (một trong những nguồn ổn định hơn) và điện từ công nghệ BESS, tạo ra rào cản cho việc phát triển các nguồn điện này.

Trong trung và dài hạn, SSI kỳ vọng những điều chỉnh tăng thêm hoặc (và) việc triển khai mô hình hai thành phần cho giá bán lẻ điện sẽ giúp giảm bớt và giải quyết tình trạng này.

Do cơ chế DPPA còn khá mới nên có thể phát sinh một số vấn đề khó tránh khỏi trong quá trình triển khai. Ví dụ như, đối với hình thức mua bán trực tiếp thông qua đường dây truyền tải riêng, người mua và người bán có thể gặp khó khăn trong việc đàm phán hợp đồng do thiếu cơ chế hướng dẫn.

Theo SSI, các công ty hiện đang sở hữu các dự án năng lượng tái tạo sẽ được hưởng lợi chính. Về tính hiệu quả tài chính, các dự án nằm gần khu vực sản xuất như Khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất sẽ được hưởng lợi nhiều nhất.

Về triển vọng cổ phiếu, HDG được đánh giá hưởng lợi nhờ các dự án điện gió dự tính triển khai của công ty với tổng công suất khoảng 828 MW. PC1 có thể được hưởng lợi bằng cách tận dụng chuyên môn trong việc lắp đặt năng lượng tái tạo và lượng khách hàng tiềm năng tại các KCN do PC1 và các công ty liên kết phát triển.

Ngoài ra, REE và GEG là hai cổ phiếu cũng được hưởng lợi khác. Đối với GEG, công ty đang có 2 dự án năng lượng tái tạo chờ triển khai: Đức Huệ 2 (năng lượng mặt trời, 49 MWp) và VPL Bến Tre Giai đoạn 2 (điện gió, 30 MW). Đối với REE, hiện tại công ty có V1-3 Giai đoạn 2 (điện gió), V1-5 và V1-6 (điện gió) (tổng công suất khoảng 128 MW).