Loại rau "rẻ tiền" nhưng chữa được bách bệnh: Tốt cho đường ruột, cải thiện giấc ngủ

Không chỉ có hạt, lá cây vừng cũng là vị thuốc quý
Cây vừng (hay còn gọi là mè) vốn là loại cây thân thảo quen thuộc ở khắp các vùng nông thôn Việt Nam. Người ta trồng vừng chủ yếu để lấy hạt – vốn giàu dưỡng chất và là nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực từ bắc vào nam. Tuy nhiên, ít ai biết rằng lá vừng cũng là một loại rau, dược liệu quý được ví như “rau thượng hạng” trong Đông y.

Theo sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của GS.TS Đỗ Tất Lợi, cây vừng còn có nhiều tên gọi như du tử miêu, hồ ma, chi ma, thuộc nhóm cây cỏ sống hàng năm, cao khoảng 0,6m, có nhiều lông tơ, dễ trồng, ít sâu bệnh.

Nếu như hạt vừng nổi tiếng với hàm lượng chất béo lành mạnh, protein và khoáng chất, thì lá vừng lại được ghi nhận có tính ôn, vị đắng, bổ gan thận, hỗ trợ tiêu hóa, ngăn rụng tóc và dưỡng da.

Lá vừng – “nhân sâm của người nghèo” tốt gan, bổ thận, dưỡng tóc
Theo y học cổ truyền, lá vừng có khả năng:

Bổ gan thận: Giúp điều hòa chức năng tạng phủ, hỗ trợ người hay mệt mỏi, tóc bạc sớm, chóng mặt, mất ngủ.
Kích thích mọc tóc: Nước sắc từ lá và rễ vừng được sử dụng tại Ấn Độ, Trung Quốc như một loại thuốc kích thích mọc tóc, giữ tóc đen lâu, đặc biệt hiệu quả với người rụng tóc do yếu gan, thận.
Dưỡng ẩm ruột, chống viêm da: Lá vừng giàu chất xơ thực vật, hỗ trợ đào thải độc tố, tăng nhu động ruột, giúp cải thiện chứng táo bón, viêm da do tích độc.
Tăng cường sức đề kháng ở người lớn tuổi: Người trung niên và cao tuổi ăn lá vừng thường xuyên giúp hỗ trợ tiêu hóa, chống lão hóa và cải thiện chức năng miễn dịch.
Đáng chú ý, nhiều chuyên gia khuyên rằng chỉ cần ăn lá vừng 2–3 lần/tuần sẽ có tác dụng dưỡng gan, lợi tiểu, đồng thời hạn chế rụng tóc, khô da trong mùa hanh khô.

Chế biến lá vừng như thế nào cho hiệu quả?
Lá vừng non có thể dùng luộc, xào hoặc nấu canh như rau thông thường. Ngoài ra, lá vừng phơi khô có thể dùng để pha trà hoặc làm gia vị, giúp tăng hương vị món ăn và hỗ trợ tiêu hóa. Một số cách chế biến lá vừng phổ biến:

Nấu canh lá vừng với cá hoặc tôm khô: Tác dụng thanh mát, lợi tiểu.
Xào lá vừng với thịt bò hoặc trứng: Bổ dưỡng, tốt cho người suy nhược.
Pha trà lá vừng khô: Uống mỗi ngày giúp tăng cường chức năng gan và điều hòa huyết áp.
Ủ lá vừng tươi với nước nóng rồi gội đầu giúp giảm gàu, kích thích tóc mọc nhanh, bóng khỏe.

Không chỉ lá, toàn bộ cây vừng đều quý
Theo ghi chép Đông y:

Hạt vừng có vị ngọt, tính bình, vào các kinh phế, tỳ, can, thận. Có tác dụng bổ ngũ tạng, sáng mắt, mạnh gân cốt, giúp sống lâu, quên đói.
Dầu vừng là thực phẩm cao cấp, đồng thời còn dùng trong công nghiệp chế xà phòng, dầu máy.
Khô dầu vừng (bã còn lại sau khi ép dầu) được sử dụng làm phân bón, thức ăn chăn nuôi và nuôi cá.
Hoa vừng ngâm nước có thể đắp mắt giúp làm dịu, chống sưng đỏ.
Rễ và lá vừng có thể dùng làm cao thuốc, trị mụn nhọt, viêm da ngoài.
Từ cây cỏ mọc hoang đến cây trồng phổ biến, vừng thực sự là loại thực vật có giá trị cao cả trong ẩm thực, dược liệu lẫn kinh tế nông nghiệp.

Lưu ý khi dùng lá vừng làm thuốc và thực phẩm
Không nên ăn quá nhiều trong một bữa vì tính ôn dễ gây đầy bụng nếu dạ dày yếu.
Người đang tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa không nên dùng thường xuyên.
Phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dưới dạng dược liệu.