Loại rau "nhỏ xíu" nhưng lại làm hại gan hơn cả rượu bia: Đọc ngay để "né"

Giá đỗ là một trong những nguyên liệu phổ biến nhất trong ẩm thực Việt Nam. Với giá thành rẻ, dễ chế biến, lại được xem là thực phẩm ít calo, nhiều chất xơ, giá đỗ thường xuất hiện trong bữa ăn của nhiều gia đình, từ món xào, nấu canh đến ăn sống kèm nem, bún…

Tuy nhiên, có một loại giá đỗ đang bị cảnh báo là “vua thối gan” – đó là giá đỗ không rễ. Không ít người tiêu dùng, vì ưa hình thức trắng sáng, thân mập mạp mà chọn mua loại giá này thay vì giá truyền thống có rễ. Nhưng ít ai biết rằng, phía sau vẻ ngoài bắt mắt ấy là cả một quá trình sản xuất tiềm ẩn độc tố nguy hiểm.

Giá đỗ không rễ: Trắng đẹp nhưng độc ngầm

Giá đỗ thông thường sau khi nảy mầm sẽ phát triển rễ tự nhiên. Tuy nhiên, để có được giá trắng, thân mập, không rễ và tăng trưởng nhanh, nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ đã sử dụng thuốc kích thích sinh trưởng, chất ức chế rễ, hoặc hóa chất tẩy trắng trong quá trình ngâm ủ.

Các hóa chất này có thể bao gồm natri hypochlorite, chất tẩy công nghiệp, thậm chí là phân bón lá pha loãng. Trong điều kiện thiếu ánh sáng và được “kích thích” bằng hóa chất, mầm đậu sẽ phát triển nhanh chóng mà không tạo rễ, thân trắng mập bất thường.

Mặc dù đem lại lợi nhuận cao nhưng những loại giá này khi ăn vào có thể khiến gan phải hoạt động quá tải để lọc chất độc. Theo thời gian, độc tố tích tụ làm tổn thương tế bào gan, thậm chí tăng nguy cơ dẫn đến viêm gan, gan nhiễm mỡ và ung thư gan nếu sử dụng thường xuyên.

Những dấu hiệu khi gan đang “kêu cứu” bạn không nên bỏ qua

Một trong những điều đáng sợ về gan là cơ quan này ít có biểu hiện khi tổn thương ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, cơ thể sẽ âm thầm phát ra những tín hiệu cảnh báo mà nếu tinh ý, bạn hoàn toàn có thể phát hiện sớm.

Thứ nhất là tình trạng xì hơi tăng bất thường. Nếu bạn không ăn đồ lạ, không đổi khẩu phần ăn mà lại đột nhiên xì hơi nhiều hơn bình thường, đó có thể là dấu hiệu cho thấy gan bị tổn thương. Khi gan yếu, quá trình sản xuất và bài tiết mật bị gián đoạn, dẫn đến rối loạn tiêu hóa, sản sinh khí nhiều hơn.

Thứ hai là hơi thở có mùi hôi khó chịu. Đây không phải là mùi hôi do vệ sinh răng miệng kém mà là mùi phát ra từ bên trong cơ thể, khi gan không thể xử lý triệt để các chất độc như amoniac và nitơ. Những chất này sẽ bị đào thải qua đường hô hấp, tạo ra mùi tanh và nồng dù đã đánh răng kỹ càng.

Thứ ba là sự xuất hiện của nốt ruồi nhện. Đây là hiện tượng các mạch máu nhỏ dưới da bị giãn nở, thường tập trung ở vùng ngực, mặt hoặc tay, tạo thành hình thù như con nhện. Theo y học, nốt ruồi nhện là dấu hiệu cho thấy gan đang gặp trục trặc trong việc chuyển hóa hormone estrogen, khiến mạch máu phản ứng bất thường.

Những biểu hiện trên cơ thể khi gan đang "gục ngã"

Không chỉ có những dấu hiệu lẻ tẻ như trên, khi gan suy yếu, cơ thể bạn sẽ có hàng loạt phản ứng rõ rệt nếu chú ý quan sát. Bụng có thể sưng nhẹ, cảm giác đầy trướng, đau tức vùng hạ sườn phải. Một số người còn gặp rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân.

Da cũng là tấm gương phản ánh tình trạng gan. Nếu thấy da bắt đầu ngả vàng, mắt đục, hoặc da sạm màu dù không ra nắng nhiều – đó có thể là dấu hiệu tăng bilirubin máu do gan không đào thải kịp.

Ngoài ra, mất cảm giác thèm ăn, buồn nôn khi thấy món dầu mỡ, móng tay nhợt nhạt có vết dọc, dễ gãy… cũng là chỉ báo gan đang “đuối sức”.

Làm gì để gan không bị “đầu độc” từ bữa cơm?

Trước hết, hãy thay đổi thói quen tiêu dùng. Đừng chọn giá đỗ chỉ vì vẻ ngoài đẹp mắt. Giá đỗ sạch thường có rễ nhỏ, màu hơi ngả vàng hoặc xanh nhạt, thân không quá mập nhưng dai và giòn. Nếu có điều kiện, hãy tự làm giá đỗ tại nhà bằng hũ, khăn ẩm hoặc dụng cụ chuyên dụng.

Thứ hai, hãy ưu tiên chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa, ít dầu mỡ, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và tránh rượu bia. Các thực phẩm như bông cải xanh, tỏi, nghệ, trà xanh… đã được chứng minh có khả năng hỗ trợ giải độc gan tự nhiên.

Quan trọng hơn, hãy đi kiểm tra sức khỏe định kỳ. Gan có thể bị tổn thương trong âm thầm suốt nhiều năm. Việc xét nghiệm men gan, siêu âm gan định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các bất thường và điều trị kịp thời.

Giá đỗ – món ăn tưởng như lành mạnh và quen thuộc nếu được sản xuất theo cách phi tự nhiên, có thể trở thành “kẻ giết gan thầm lặng”. Vẻ ngoài trắng, đẹp, không rễ không đồng nghĩa với an toàn. Hãy là người tiêu dùng thông thái, bởi lựa chọn thực phẩm là đang lựa chọn sức khỏe cho chính mình.

Gan không có dây thần kinh cảm giác để “kêu đau” nhưng cơ thể thì luôn lên tiếng. Vấn đề là bạn có lắng nghe kịp thời hay không.