Lo ngại nợ xấu tăng cao, NHNN chưa thể bỏ “room” tín dụng

Cập nhật: 15:08 | 28/05/2024 Theo dõi KTCK trên

Ngân hàng Nhà nước bày tỏ lo ngại về việc bỏ kiểm soát room tín dụng sẽ tạo nguy cơ nợ xấu tăng cao, đe dọa an toàn hệ thống ngân hàng và rủi ro bất ổn vĩ mô, lạm phát.

Trong báo cáo vừa gửi Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước cho biết từ năm 2023 trở về trước luôn duy trì việc giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với từng tổ chức tín dụng.

Trong đó, nhóm chi nhánh ngân hàng nước ngoài được tăng tín dụng theo kiểm soát tín dụng (room tín dụng) tại thời điểm cuối năm và các chi nhánh ngân hàng nước ngoài với quy mô nhỏ được tăng theo kế hoạch tự xây dựng để phù hợp với đặc thù hoạt động.

Lo ngại nợ xấu tăng cao, NHNN chưa thể bỏ “room” tín dụng

Hình minh họa.

Trong năm 2024, Ngân hàng Nhà nước không giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với các chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Mặc dù vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn tiếp tục giao room tín dụng đối với các tổ chức tín dụng còn lại. Nhà điều hành cho biết, sẽ tiếp tục rà soát để từng bước dỡ bỏ hoàn toàn biện pháp trên, tuy nhiên trong quá trình triển khai, Ngân hàng Nhà nước nhận thấy còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Cụ thể, ở thời điểm hiện tại, áp lực lạm phát vẫn còn, gây thách thức cho công tác điều hành chính sách tiền tệ và tín dụng của Ngân hàng Nhà nước. Do đó, việc duy trì công cụ hạn mức tín dụng là nhằm đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng, qua đó góp phần tích cực trong kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ổn định vĩ mô.

Theo Ngân hàng Nhà nước, khó khăn lớn nhất là đặc thù kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào vốn từ ngân hàng. Áp lực cân đối vốn cho nền kinh tế tiếp tục đè nặng lên hệ thống ngân hàng, tiềm ẩn rủi ro chênh lệch kỳ hạn, thanh khoản.

Với điều kiện kinh tế đặc thù của Việt Nam, nếu ngân hàng tự tăng trưởng tín dụng mà không có biện pháp kiểm soát, hệ thống có thể quay lại tình trạng tăng trưởng tín dụng nóng như giai đoạn trước năm 2011.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng bày tỏ lo ngại về việc bỏ kiểm soát room tín dụng sẽ tạo nguy cơ nợ xấu tăng cao, đe dọa an toàn hệ thống ngân hàng và rủi ro bất ổn vĩ mô, lạm phát.

Theo đó, Nhà điều hành cho rằng việc duy trì công cụ room tín dụng là cần thiết. "Việc dỡ bỏ biện pháp này cần thận trọng, có lộ trình và từng bước thực hiện phù hợp điều kiện thị trường", Ngân hàng Nhà nước nêu rõ trong báo cáo.

Ngân hàng Nhà nước cho biết đã và đang triển khai việc áp dụng các chỉ tiêu an toàn theo chuẩn mực quốc tế trong hoạt động của các tổ chức tín dụng với việc phân bổ room tín dụng.

Mặc dù vậy, có ý kiến cho rằng, về lâu dài, Ngân hàng Nhà nước cần tiến tới sử dụng các công cụ lãi suất để điều hành tín dụng hơn là công cụ về hạn mức tăng trưởng.

Ngân hàng Nhà nước cũng cho rằng, trường hợp bỏ cơ chế phân bổ room tín dụng, việc kiểm soát được thực hiện thông qua các chỉ tiêu về an toàn vốn, hoạt động. Để đạt được điều này, nhà điều hành cho biết chỉ đạo các tổ chức tín dụng tái cơ cấu và xử lý nợ xấu, nâng cao chuẩn mực quản trị.

Giai đoạn trước 2011, tỷ lệ tín dụng trên GDP tăng nhanh, kéo theo hệ lụy là cuộc đua lãi suất huy động, cho vay và nợ xấu tăng cao. Nhiều nhà băng có nguy cơ mất thanh khoản, gây bất ổn kinh tế vĩ mô.

Năm nay, Ngân hàng Nhà nước đã giao toàn bộ hạn mức tín dụng cho các nhà băng ngay đầu năm với định hướng tăng trưởng 15%. Đây cũng là điểm khác biệt trong cách điều hành tín dụng so với mọi năm, vốn thường chia nhiều đợt và yêu cầu các nhà băng gửi đề nghị.

Trong 2 tháng đầu năm nay, tín dụng toàn hệ thống vẫn giảm so với cuối năm 2023. Đến cuối tháng 1, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt 13.479.677 tỷ đồng, giảm 0,6% so với cuối năm 2023 (cùng kỳ năm 2023 tăng 0,10%). Đến cuối tháng 3, tín dụng mới quay đầu tăng trưởng 1,34%. Nhưng từ 29/3 đến 10/5, tín dụng chỉ tăng thêm 0,61%, tương đương 82.700 tỷ đồng, chậm lại đáng kể so với kết quả của tháng 3. Từ cuối tháng 2 đến cuối tháng 3, dư nợ tín dụng tăng hơn 279.000 tỷ đồng.