Lệnh ATO/ATC và room ngoại thay đổi ra sao khi hệ thống KRX vận hành?
Quy chế giao dịch chứng khoán mới theo hệ thống CNTT KRX mang đến nhiều thay đổi lớn như hiển thị lệnh ATO/ATC, cách tính room ngoại, giao dịch lô lẻ, hạn chế giao dịch và không cho sửa lệnh thỏa thuận. Nhà đầu tư cần cập nhật kịp thời để điều chỉnh chiến lược giao dịch phù hợp trong giai đoạn thị trường chuyển đổi công nghệ.
Việc triển khai Hệ thống Công nghệ thông tin KRX cho thị trường chứng khoán Việt Nam kéo theo loạt thay đổi quan trọng trong cơ chế niêm yết và giao dịch chứng khoán, thể hiện qua Quy chế mới do Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) ban hành.
Quy chế được xây dựng trên cơ sở kế thừa các nội dung tại Quy chế Niêm yết và giao dịch chứng khoán niêm yết ban hành kèm theo Quyết định số 17/QĐ-HĐTV ngày 31/3/2022, Quyết định số 30/QĐ-HĐTV ngày 31/8/2022 của Chủ tịch Hội đồng thành viên Sở GDCK Việt Nam, cập nhật các nội dung mới phù hợp với yêu cầu kỹ thuật của Hệ thống CNTT KRX, hướng đến một thị trường giao dịch minh bạch, linh hoạt và tiệm cận chuẩn quốc tế.
Thứ nhất, về lệnh ATO/ATC trong đợt khớp lệnh định kỳ. Khi áp dụng hệ thống CNTT KRX, lệnh ATO/ATC sẽ không được ưu tiên trước lệnh giới hạn đã nhập vào hệ thống trước đó khi so khớp lệnh (hiện tại, lệnh ATO/ATC sẽ được ưu tiên trước lệnh giới hạn). Theo đó, lệnh ATO/ATC sẽ hiển thị tại một mức giá xác định như lệnh giới hạn (hiện tại lệnh ATO/ATC hiển thị tại mức giá có ký hiệu "ATO" "ATC")
Về nguyên tắc hiển thị mới, trường hợp chỉ còn dư mua hoặc dư bán của lệnh ATO hoặc ATC, giá hiển thị của lệnh ATO/ATC mua hoặc bán là giá khớp dự kiến. Trường hợp chưa có giá khớp dự kiến giá hiển thị là giá khớp lệnh gần nhất hoặc giá tham chiếu (trường hợp chưa có giá khớp gần nhất).
Với trường hợp còn dư mua hoặc dư bán của lệnh giới hạn, giá hiển thị của lệnh ATO/ATC mua là giá dư mua cao nhất cộng 01 đơn vị yết giá (nếu mức giá được xác định này cao hơn mức giá trần thì hiển thị là giá trần). Trong khi đó, giá hiển thị của lệnh ATO/ATC bán là giá dư bán thấp nhất trừ 01 đơn vị yết giá (nếu mức giá được xác định này thấp hơn mức giá sàn thì hiển thị là giá sàn).
Thứ hai, về sửa, hủy lệnh giao dịch khớp lệnh, khi áp dụng hệ thống CNTT KRX, nhà đầu tư được sửa giá hoặc khối lượng của lệnh giới hạn (lệnh LO) chưa thực hiện hoặc phần còn lại của lệnh chưa thực hiện trong thời gian khớp lệnh liên tục theo nguyên tắc: Lệnh sửa giảm khối lượng sẽ không làm thay đổi thứ tự ưu tiên của lệnh; lệnh sửa tăng khối lượng hoặc sửa giá sẽ làm thay đổi thứ tự ưu tiên của lệnh. Không thực hiện sửa hoặc hủy lệnh chéo giữa hai kênh giao dịch trực tuyến và kênh nhập lệnh khẩn cấp.
Thứ ba, về giao dịch thỏa thuận, khi áp dụng hệ thống CNTT KRX, nhà đầu tư sẽ không được sửa, hủy những giao dịch thỏa thuận đã được thực hiện trên hệ thống giao dịch (hiện tại được phép sửa giao dịch thỏa thuận nhập sai trong giờ giao dịch bằng cách hủy giao dịch thỏa thuận sai và nhập giao dịch thỏa thuận đúng).
Thứ tư là điểm khác biệt về giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài: Đối với giao dịch khớp lệnh cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, khi áp dụng hệ thống CNTT KRX, "room ngoại" sẽ giảm khi lệnh mua của NĐTNN được nhập vào hệ thống giao dịch (theo quy định hiện tại, room giảm ngay sau khi lệnh mua của NĐTNN được thực hiện). Trong trường hợp lệnh mua của NĐTNN bị hủy bỏ bởi nhà đầu tư hoặc hệ thống giao dịch, khi đó room sẽ tăng bằng khối lượng bị hủy bỏ. Trường hợp lệnh mua của NĐTNN được sửa giảm khối lượng, room tăng bằng khối lượng giảm của lệnh.
Đối với giao dịch thỏa thuận cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, khi áp dụng hệ thống CNTT KRX, room giảm khi lệnh chào mua của NĐTNN được nhập vào hệ thống giao dịch trong trường hợp giao dịch thỏa thuận giữa NĐTNN mua và NĐT trong nước bán (theo quy định hiện tại, room giảm ngay sau khi giao dịch thỏa thuận giữa NĐTNN mua và NĐT trong nước bán được thực hiện). Trường hợp NĐTNN hủy lệnh chào mua với một nhà đầu tư trong nước, room sẽ được tăng lên ngay sau khi lệnh hủy được nhập vào hệ thống giao dịch.
Thứ năm, quy định về giao dịch lô lẻ sẽ có thay đổi. Giao dịch lô lẻ sẽ được thực hiện theo phương thức giao dịch khớp lệnh định kỳ, khớp lệnh liên tục và phương thức giao dịch thỏa thuận (hiện tại giao dịch lô lẻ được thực hiện theo phương thức khớp lệnh liên tục và phương thức giao dịch thỏa thuận).
Thứ sáu, giao dịch của chứng khoán thuộc diện bị hạn chế giao dịch sẽ được giao dịch cả ngày và áp dụng phương thức giao dịch khớp lệnh định kỳ khi áp dụng hệ thống CNTT KRX, bao gồm: đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa, sau đó đến các đợt khớp lệnh định kỳ mỗi đợt kéo dài 15 phút và đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa (theo quy định hiện tại, chứng khoán thuộc diện hạn chế giao dịch chỉ được giao dịch vào phiên giao dịch buổi chiều theo phương thức khớp lệnh và thỏa thuận).
Thứ bảy, về hiển thị thông tin 3 giá chào mua, chào bán tốt nhất trong đợt khớp lệnh định kỳ, khi áp dụng hệ thống CNTT KRX, trong đợt khớp lệnh định kỳ thì thông tin 3 giá chào mua, chào bán tốt nhất được hiển thị là những giá chào mua, chào bán tốt nhất dự kiến còn lại sau khi khớp lệnh (hiện tại hiển thị thông tin 3 giá chào mua, chào bán tốt nhất của tất cả các lệnh trên sổ lệnh giao dịch).
Những cải tiến đồng bộ này khi đưa vào vận hành cùng hệ thống KRX không chỉ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đại hơn mà còn tăng cường khả năng giám sát, hạn chế rủi ro thao túng và tối ưu trải nghiệm giao dịch cho cả nhà đầu tư cá nhân lẫn tổ chức trong và ngoài nước. Đây là bước chuyển mình mạnh mẽ để thị trường tiến gần hơn đến chuẩn mực quốc tế.