Quy định mới về kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 từ năm 2025
Ngày 30/12/2024, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông theo Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT, có hiệu lực từ ngày 14/2/2025. Theo quy định mới, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 sẽ bao gồm Toán, Ngữ văn và môn thi thứ ba do địa phương lựa chọn. Các tỉnh có thể lựa chọn giữa: Ngoại ngữ 1; Giáo dục công dân; Khoa học Tự nhiên; Lịch sử và Địa lý; Công nghệ; Tin học. Tuy nhiên, mỗi địa phương không được chọn cùng một môn quá ba năm liên tiếp.
Thời gian làm bài:
Ngữ văn: 120 phút
Toán: 90 phút
Môn thi thứ ba: 60-90 phút
Bài thi tổ hợp (nếu có): 90-120 phút
Các tỉnh, thành phố có thể công bố môn thi thứ ba sau khi kết thúc học kỳ I, nhưng không muộn hơn ngày 31/3 hàng năm. Việc này nhằm tránh học lệch và giúp học sinh có thời gian chuẩn bị.
Lo ngại về tình trạng học lệch
Nhiều năm qua, hầu hết các địa phương chọn môn thi thứ ba là Tiếng Anh, khiến Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ trở thành ba môn quan trọng nhất trong chương trình học. Điều này dẫn đến một số hệ lụy:
Các môn khác như Khoa học Tự nhiên, Giáo dục công dân, Lịch sử và Địa lý không được học sinh coi trọng vì không nằm trong kỳ thi tuyển sinh. Học sinh học lệch, chỉ tập trung vào ba môn chính. Giáo viên các môn không thuộc nhóm thi tuyển gặp khó khăn trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy do thiếu động lực từ học sinh.
Liệu có nên tổ chức bài thi tổng hợp để đánh giá năng lực học sinh một cách toàn diện hơn?
Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Đỗ Đức Thái - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, đã đưa ra đề xuất thay đổi phương thức thi tuyển sinh vào lớp 10 nhằm đảm bảo giáo dục toàn diện. Theo đó, thay vì chỉ thi Toán, Ngữ văn và một môn lẻ, kỳ thi nên có một bài thi tổng hợp.
Bài thi tổng hợp có thể bao gồm kiến thức của các môn học đánh giá bằng điểm số như: Ngoại ngữ 1; Giáo dục công dân; Khoa học Tự nhiên; Lịch sử và Địa lý; Công nghệ; Tin học.
Bài thi tổng hợp có thể giúp đánh giá toàn diện năng lực học sinh, đòi hỏi học sinh phải có kiến thức nền vững vàng ở nhiều môn, tránh học lệch. Thúc đẩy sự cân bằng giữa các môn học, học sinh không bỏ bê các môn không thuộc nhóm Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ. Bên cạnh đó cũng định hướng học sinh phát triển tư duy đa chiều, không chỉ giỏi một vài môn mà phải có kiến thức tổng hợp.
Dù đề xuất này có nhiều lợi ích nhưng cũng có một số thách thức:
Yêu cầu điều chỉnh đề thi: Xây dựng bài thi tổng hợp đòi hỏi sự phối hợp giữa nhiều bộ môn để đảm bảo tính hợp lý.
Thời gian ôn tập của học sinh: Việc thi nhiều môn hơn có thể khiến học sinh gặp áp lực lớn hơn.
Công tác chấm thi: Việc chấm một bài thi tổng hợp có thể yêu cầu nhiều giám khảo hơn, gây khó khăn trong quản lý thời gian.
Mặc dù Bộ GD&ĐT đã có những bước thay đổi trong quy chế thi tuyển sinh vào lớp 10 để hạn chế tình trạng học lệch, nhưng việc chỉ thay đổi môn thi thứ ba sau ba năm chưa hẳn là giải pháp tối ưu. Một bài thi tổng hợp có thể là hướng đi hợp lý hơn trong việc đánh giá năng lực toàn diện của học sinh.
Việc tổ chức kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 với 2 môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và một bài thi tổng hợp không chỉ đảm bảo tính công bằng giữa các môn học, mà còn giúp học sinh có cơ hội phát triển đa dạng hơn. Đề xuất này rất đáng để Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu và cân nhắc áp dụng trong tương lai.
Thanh Hằng