Không phải xoài hay dưa hấu, giống cây “lạ” này đang giúp nông dân Cà Mau kiếm hàng trăm triệu mỗi năm

Chuyển đổi sản xuất: Từ ruộng hoang thành vựa bí đỏ

Trước đây, sau mỗi vụ lúa, phần lớn diện tích ruộng ở Ấp 5, xã Trần Hợi, tỉnh Cà Mau thường bị bỏ hoang do điều kiện canh tác khó khăn, năng suất thấp và thu nhập không ổn định. Mức thu nhập chỉ khoảng 60 triệu đồng/ha/vụ khiến nông dân gặp nhiều trở ngại trong cải thiện cuộc sống. Trong bối cảnh đó, Chi bộ Ấp 5 đã đề xuất triển khai mô hình "Đưa màu xuống ruộng", lấy cây bí đỏ làm chủ lực với kỳ vọng vừa tận dụng đất hiệu quả, vừa cải thiện thu nhập cho bà con nông dân.

Từ năm 2020, mô hình bắt đầu với 31 hộ tham gia và diện tích canh tác hơn 47 ha. Chỉ sau vài năm, số hộ tham gia đã tăng lên 95, diện tích mở rộng tới 147 ha. Thành công của Ấp 5 đã nhanh chóng lan tỏa sang các ấp lân cận như Ấp 3, Ấp 4 (xã Trần Hợi) và ấp Minh Hà (xã Khánh Bình Đông), tạo nên một mạng lưới sản xuất hoa màu có hiệu quả kinh tế cao và bền vững trong vùng.

Bà con nông dân tại đây đã không ngừng sáng tạo trong khâu kỹ thuật: cải tạo hệ thống mương tưới tiêu, lên liếp cao để canh tác màu xen kẽ bờ lúa, đảm bảo thời gian trồng nối vụ hợp lý. Nhờ vậy, năng suất bí đỏ đạt trung bình 9–10 tấn/ha, giá bán ổn định từ 8.000 đồng/kg trở lên. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận dao động từ 70–100 triệu đồng/ha, thậm chí có hộ thu lãi hơn 120 triệu đồng/vụ.

Những nông dân tiên phong: Làm trước – lan tỏa sau

Một trong những người tiên phong đáng chú ý là ông Ngô Văn Minh, người đã mạnh dạn chuyển đổi hơn 2 ha ruộng lúa sang trồng bí đỏ giống Trang Nông 151 từ năm 2010. Dù ban đầu chỉ làm thử, nhưng với sự kiên trì học hỏi và sáng tạo, ông Minh đạt sản lượng khoảng 33–35 tấn bí mỗi năm, đem lại thu nhập trên 300 triệu đồng. Ông chia sẻ: “Lúc bắt đầu, cả xóm chưa ai trồng. Tôi vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Sau này có chút thành quả, bà con cũng bắt đầu làm theo. Chính quyền cũng động viên, hỗ trợ, từ đó phong trào lan rộng”.

Một trường hợp khác là bà Cao Tuyết Hằng, chọn hướng đi riêng bằng cách trồng xen canh bí én vàng và dưa hấu. Dù không chuyên canh giống bí cao sản, nhưng cách làm này giúp bà có nguồn thu ổn định. Với diện tích 3 ha, bà từng thu hoạch 30 tấn dưa hấu, bán với giá 6.000 đồng/kg. Thấy hiệu quả, bà đã đầu tư nâng bờ, cải tạo đất để trồng thử nghiệm giống bí cao sản, hưởng ứng mô hình "Dân vận khéo" do chính quyền khởi xướng.

Không chỉ có bí đỏ, Ấp 5 còn đa dạng hóa sản xuất với các mô hình khác như: trồng khóm (1,5 ha, thu nhập trên 50 triệu đồng/hộ/năm), trồng xoài (15,4 ha, thu nhập hơn 70 triệu đồng/hộ/năm), cùng hàng chục mô hình trồng các loại màu khác như dưa leo, cà chua, bí đao... Điều này góp phần nâng cao thu nhập, tạo việc làm tại chỗ, và quan trọng hơn là thay đổi tư duy sản xuất của nông dân từ nhỏ lẻ, tự phát sang bài bản, hiệu quả và bền vững.

Một mô hình “Dân vận khéo” tiêu biểu cấp tỉnh

Sự thành công của mô hình “Đưa màu xuống ruộng” không chỉ đến từ yếu tố kỹ thuật hay giống cây trồng, mà còn từ sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân. Chính quyền xã, Huyện ủy và Chi bộ Ấp 5 đóng vai trò định hướng, hỗ trợ, đồng hành trong từng bước triển khai. Trong khi đó, người dân đồng lòng thực hiện, học hỏi lẫn nhau, tạo nên tập thể sản xuất đoàn kết và lan tỏa.

Dù còn gặp khó khăn như hạn mặn, hệ thống thủy lợi chưa hoàn chỉnh và tác động của biến đổi khí hậu, nhưng mô hình vẫn cho thấy tính khả thi cao và sức sống bền bỉ. Đây là ví dụ điển hình cho tinh thần tự lực, sáng tạo của nông dân địa phương, cũng như hiệu quả của công tác dân vận trong xây dựng nông thôn mới.

Hiện nay, mô hình này đã được nhiều đoàn cán bộ, ngành chức năng đến tham quan, đánh giá là một trong những mô hình “Dân vận khéo” tiêu biểu của tỉnh Cà Mau. Như lời Bác Hồ từng căn dặn: “Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”, tinh thần này đã được hiện thực hóa một cách sinh động qua chính những người nông dân chân chất vùng đất Ấp 5.