Không còn chỉ trồng rau , nông dân Sơn La nay nhân giống cây “vừa lạ vừa đắt”, doanh thu mang về tính bằng tiền trăm tiền tỷ

Vườn thực nghiệm làm nền cho cây giống bản địa lai tạo

Thị xã Mộc Châu (Sơn La) vốn nổi tiếng với khí hậu ôn đới đặc trưng. Lợi thế này đã tạo điều kiện thuận lợi để các hợp tác xã và hộ nông dân đưa vào sản xuất những giống cây trồng mới có giá trị kinh tế cao. Một trong những đơn vị tiên phong là HTX Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5, với khu vườn thực nghiệm rộng hơn 7 ha chuyên nghiên cứu và trồng thử các giống cây ăn quả ôn đới.

Tại đây, HTX đã sử dụng các loại cây bản địa làm gốc ghép để phát triển giống mới như mận đỉnh vàng, mận chín sớm, đào chín sớm, nhót, lê ôn đới, nho sữa… Các loại cây không chỉ có khả năng sinh trưởng mạnh, mà còn cho năng suất cao và chất lượng tốt. Ông Mai Đức Thịnh, Giám đốc HTX, cho biết khu vườn còn phục vụ mục đích tham quan trải nghiệm cho du khách, góp phần đa dạng hóa hình thức canh tác và tăng giá trị dịch vụ từ nông nghiệp.

Từ kết quả tại vườn thực nghiệm, HTX tiếp tục liên kết với nông dân trong vùng, chuyển giao kỹ thuật trồng cây mới, tạo ra một hệ sinh thái sản xuất hiện đại, có kiểm soát từ khâu giống đến đầu ra sản phẩm.

Phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái

Không chỉ đơn thuần trồng cây để bán nông sản, nhiều hợp tác xã tại Mộc Châu còn lựa chọn những loại giống lạ, đẹp và có giá trị cao để kết hợp làm du lịch trải nghiệm. HTX Du lịch Nông nghiệp Bon Bon là một ví dụ điển hình. Tại nông trại Bon Bon Farm (phường Mường Sang), các giống như phúc bồn tử, sung Mỹ, chanh leo Colombia, cà chua cherry và nho mẫu đơn đã được đưa vào trồng thử nghiệm và canh tác trên diện rộng.

Bên cạnh đó, HTX còn phát triển nhiều giống dâu tây nổi bật như Hana (Nhật Bản), King Berry (Hàn Quốc), dâu bạch tuyết má hồng và sky Nhật Bản. Mỗi giống đều có quy trình chăm sóc riêng, đảm bảo quả đạt chất lượng tốt, giữ hương vị đặc trưng và cung cấp dinh dưỡng cao.

Anh Lại Tuấn Việt, Quản lý nông trại Bon Bon Farm, cho biết: “Với các giống cây nhập ngoại, việc thích nghi với khí hậu Mộc Châu là yếu tố quan trọng. HTX phải tự nghiên cứu, kiểm nghiệm rồi mới triển khai nhân rộng”. Nhờ đó, các mô hình sản xuất nông nghiệp tại đây không chỉ tạo ra sản phẩm nông sản chất lượng cao mà còn thu hút khách du lịch, đặc biệt là vào các mùa lễ hội hoa và mùa thu hoạch.

Công nghệ nâng giá trị sản xuất, tăng thu nhập cho nông dân

Việc đưa cây trồng mới vào sản xuất không chỉ dừng lại ở lựa chọn giống mà còn gắn liền với ứng dụng công nghệ cao trong canh tác. Các hình thức như trồng cây trong nhà lưới, nhà kính, hệ thống tưới – châm phân tự động, màng phủ nông nghiệp được nông dân và HTX tại Mộc Châu sử dụng rộng rãi.

Tính đến nay, địa phương này đã có 486 cơ sở sử dụng tưới tiết kiệm cho hơn 610 ha; 141 cơ sở đầu tư nhà kính, nhà lưới với tổng diện tích hơn 100 ha. Trên 1.120 ha cây ăn quả và rau màu đạt chứng nhận VietGAP hoặc GlobalGAP. Ngoài ra, tỉnh cũng đã cấp 24 mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu.

Hiệu quả kinh tế được thể hiện rõ qua các giống cây trồng mới. Một số mô hình có thu nhập rất cao như:

• Ớt Sweet Palermo: 500 triệu đồng/ha
• Dưa lê vàng trong nhà kính: 30 tấn/ha, giá 45.000–50.000 đồng/kg
• Dưa hấu Nam Mỹ: 35 tấn/ha, giá 80.000–120.000 đồng/kg
• Thanh long vỏ vàng: 4 vụ/năm, năng suất gần 30 tấn/ha, giá 50.000–80.000 đồng/kg

Từ hiệu quả này, tư duy sản xuất của nông dân cũng dần thay đổi – từ canh tác truyền thống sang chủ động nghiên cứu thị trường, đầu tư khoa học kỹ thuật và kết nối tiêu thụ sản phẩm gắn với trải nghiệm du lịch sinh thái.