Khởi động cuộc cách mạng chuẩn pin mới cho toàn bộ hệ sinh thái xe điện

Nền tảng mở rộng 80% danh mục xe điện

Volkswagen đang dựng lại xương sống công nghệ pin cho xe điện bằng cách dùng chung một định dạng cell hình lăng trụ. Cấu trúc hình hộp chữ nhật cho phép đổi công thức hóa học theo thời gian mà không phải thiết kế lại cả hệ sinh thái. Giai đoạn đầu, cell dùng hóa học NMC (niken-mangan-coban), sau đó bổ sung LFP (lithium sắt phosphate) để tối ưu chi phí và độ bền chu kỳ. Tiếp theo là pin natri và mục tiêu dài hạn là pin thể rắn. PowerCo (công ty con phụ trách pin) sẽ chịu trách nhiệm phát triển và công nghiệp hóa.

Quy mô sản xuất được sắp đặt theo lộ trình như sau: Bắt đầu sản xuất loạt tại Salzgitter (Đức) trong vài tuần, tăng tốc năm sau; mở rộng sang Tây Ban Nha và Canada vào 2026–2027. Kế hoạch đặt mốc năm 2030, 80% mẫu xe điện thuộc các thương hiệu trong tập đoàn từ Volkswagen, Škoda, Cupra đến Audi, Porsche sẽ dùng chung cell hợp nhất. Động thái này trùng với đợt tấn công sản phẩm EV mới của VW, song hành các kiến trúc điện tử tiên tiến có nguồn gốc học hỏi từ Rivian.

Ở phân khúc phổ thông, cell hợp nhất ra mắt trước trên “Gia đình Xe Điện Đô thị” (nền tảng MEB+): Volkswagen ID. Polo, ID. Cross và Cupra Raval với giá khởi điểm khoảng 25.000 euro. Cùng một “viên gạch” cell nhưng dải ứng dụng mở rộng từ xe đô thị đến xe cỡ lớn nhờ khả năng vận hành cả 400 V lẫn 800 V. Tư duy nền tảng chung giúp VW rút ngắn vòng đời phát triển sản phẩm, gom đơn đặt hàng vật liệu và thiết bị, qua đó cải thiện chi phí trên mỗi kWh.

Công nghệ cell lăng trụ, thông số then chốt và tác động tới chi phí – hiệu năng

Điểm nhấn kỹ thuật của cell hợp nhất nằm ở mật độ năng lượng thể tích 660 Wh/lít, cao hơn khoảng 10% so với thế hệ trước của VW. Ở cấu hình tối ưu, các mẫu xe đô thị mới có thể đạt tầm hoạt động khoảng 450 km, thông số thực tế sẽ thay đổi theo kích thước pack, trọng lượng và khí động học từng mẫu. Nhờ hỗ trợ song song 400/800 V, kiến trúc sạc nhanh và truyền động trên các dòng cao cấp cũng được tận dụng, giảm phân mảnh kỹ thuật trong nội bộ tập đoàn.

Về cơ khí và đóng gói, VW chuyển sang cell-to-pack, các cell lăng trụ xếp chồng và lắp trực tiếp vào pack, bỏ qua nhiều mô-đun trung gian. Cách làm này loại bớt linh kiện, giải phóng nhiều thể tích hơn cho vật liệu hoạt tính, từ đó tăng dung lượng hữu dụng, giảm trọng lượng và chi phí. Ban điều hành bộ phận pin đánh giá đây là bước chuyển cực kỳ quan trọng vì nó cho phép tái phân bổ không gian trong sàn xe, đồng thời đơn giản hóa chuỗi cung ứng vỏ mô-đun, khung đỡ và hệ thống làm mát.

Về hóa học, NMC đóng vai trò mũi nhọn cho dải sản phẩm yêu cầu mật độ cao và công suất lớn, LFP nhắm đến dải xe bền bỉ và chi phí thấp, với kế hoạch sản xuất LFP hợp nhất tại Valencia (Tây Ban Nha) từ 2027. VW song song nghiên cứu pin natri để giảm phụ thuộc kim loại đắt tiền và hướng tới pin thể rắn ở giai đoạn sau. Tại IAA, hãng trình diễn mẫu mô tô Ducati dùng cell thử nghiệm từ QuantumScape (đối tác pin thể rắn do VW hậu thuẫn) như một cột mốc phòng thí nghiệm cho lộ trình dài hạn.

Tác động thị trường không dừng ở VW, Ford đã công bố nền tảng EV mới dùng cell lăng trụ tích hợp trực tiếp vào pack, Rivian R2 loại bỏ mô-đun trong triết lý đóng gói, General Motors với Ultium cũng nghiên cứu cell lăng trụ để giảm cấu trúc phụ, tối ưu hóa số biến thể mô-đun. Tuy nhiên, ưu thế của Volkswagen nằm ở quy mô và mức độ chuẩn hóa, một định dạng cell dùng cho 80% danh mục giúp đồng bộ thiết kế, công cụ, kiểm định, bảo dưỡng và tái chế – những mắt xích quyết định chi phí vòng đời của xe điện.

Ở bình diện cạnh tranh, chuẩn hóa cell giúp VW thu hẹp khoảng cách chi phí với những bên đã khai thác mạnh lợi thế công nghiệp từ sớm như Tesla và các nhà sản xuất Trung Quốc. Khi các quy định phát thải siết chặt, việc rải cell hợp nhất trên nhiều phân khúc từ bình dân tới cao cấp cho phép VW điều chỉnh nhanh cấu hình (dung lượng, điện áp, hóa học) theo nhu cầu thị trường mà không đội chi phí thiết kế lại.