Khi thuế quan không còn là rào cản, Việt Nam sẽ bứt tốc đón FDI Mỹ

Doanh nghiệp tin tưởng, nhưng không quá tự tin

Kết quả khảo sát giữa năm 2025 do Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham) công bố gần đây đã phản ánh khá rõ nét bức tranh kinh tế vĩ mô từ góc nhìn của các doanh nghiệp FDI Mỹ đang hoạt động tại Việt Nam. Bức tranh đó mang màu sắc của sự lạc quan thận trọng, nhưng đồng thời cũng cảnh báo về một nút thắt đáng lo ngại – chính sách thuế quan giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn đang tái định hình, và Việt Nam được xem là điểm đến tiềm năng trong chiến lược “Trung Quốc +1”, việc duy trì và phát huy sức hút đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt từ Mỹ, là một yếu tố sống còn với nền kinh tế.

Báo cáo khảo sát giữa năm 2025 của AmCham, với sự tham gia của hàng trăm doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực như sản xuất, logistics, dịch vụ chuyên môn, F&B, bất động sản, đã cho thấy những tín hiệu tích cực ban đầu. Cụ thể, 18% doanh nghiệp cho biết kết quả kinh doanh nửa đầu năm vượt kỳ vọng – nổi bật là các công ty trong ngành logistics, một số phân khúc sản xuất và các doanh nghiệp F&B quy mô lớn.

Đáng chú ý, 61% doanh nghiệp giữ nguyên hoặc tăng nhân sự, trong đó 45% cho biết đã tuyển dụng thêm. Con số này cho thấy các doanh nghiệp vẫn có niềm tin vào triển vọng dài hạn tại thị trường Việt Nam, bất chấp những biến động ngắn hạn.

Tuy nhiên, chỉ dưới 10% doanh nghiệp thể hiện mức độ “rất lạc quan” về triển vọng sáu tháng cuối năm 2025. Tỷ lệ này phản ánh một tâm lý “chờ đợi và quan sát” phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh các yếu tố chính sách bên ngoài – như thuế quan – vẫn đang gây nhiều bất ổn.

Theo báo cáo, 36% doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam “vô cùng lo ngại” về tác động từ thuế quan của Hoa Kỳ, và 41% còn lại cho biết họ “tương đối lo ngại”. Đối với nhóm doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu – vốn là lực lượng chủ lực của dòng FDI – lo ngại này không còn mang tính phòng ngừa, mà đã trở thành thực tế ảnh hưởng rõ rệt đến hiệu quả kinh doanh.

Nhiều doanh nghiệp khẳng định rằng các chính sách thuế của Mỹ đã “gây ảnh hưởng đáng kể” đến hoạt động của họ tại Việt Nam. Không ít công ty đang cân nhắc hoãn hoặc điều chỉnh kế hoạch mở rộng đầu tư do thiếu sự rõ ràng và nhất quán trong định hướng thương mại.

Câu nói từ một đại diện doanh nghiệp trong báo cáo phần nào tóm lược tình hình: “Cơ hội vẫn còn, nhưng nếu chính sách tiếp tục thiếu ổn định, chúng tôi không thể liều lĩnh đầu tư thêm”.

Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn dù còn nhiều thách thức

Trong bối cảnh khu vực Đông Nam Á đang cạnh tranh gay gắt để hút vốn, Việt Nam hoàn toàn có thể mất lợi thế nếu không cải thiện môi trường chính sách – đặc biệt là liên quan đến thuế và thương mại.

Việc thiếu nhất quán trong thực thi chính sách, sự phối hợp chưa hiệu quả giữa các cấp chính quyền địa phương, hay thủ tục pháp lý còn nhiêu khê là những “điểm trừ” mà báo cáo AmCham đã chỉ rõ. Nếu không kịp thời tháo gỡ, những yếu tố này sẽ làm tăng chi phí vận hành và rủi ro kinh doanh cho các doanh nghiệp FDI – từ đó dẫn đến khả năng “dịch chuyển ngược” vốn đầu tư sang các thị trường khác có chính sách ổn định hơn.

Dù vậy, báo cáo của AmCham cũng khẳng định Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn nhờ vị trí địa lý thuận lợi, lực lượng lao động trẻ, thị trường nội địa tiềm năng và đặc biệt là vai trò ngày càng lớn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nhiều doanh nghiệp đánh giá cao sự phát triển nhanh của kinh tế số, sự bùng nổ nhu cầu tiêu dùng, và dòng vốn đầu tư vào hạ tầng đang gia tăng. Lĩnh vực logistics và dịch vụ chuyên môn ghi nhận nhu cầu ngày càng lớn đối với các giải pháp công nghệ, tuân thủ quy định và ESG – những xu hướng toàn cầu trong thập kỷ tới.

Tuy nhiên, như chính các doanh nghiệp FDI cảnh báo, mọi tiềm năng sẽ chỉ nằm trên giấy nếu môi trường chính sách không được cải thiện kịp thời.