Hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn tiếp tục diễn ra trong quý I/2023

Cập nhật: 11:07 | 29/04/2023 Theo dõi KTCK trên

Theo dữ liệu chuyên trang thông tin trái phiếu doanh nghiệp, trong quý I, khối lượng trái phiếu mua lại trước hạn đạt 34.634 tỷ đồng, tăng 90% so với cùng kỳ năm trước. Lượng mua lại trái phiếu tiếp tục duy trì đến từ cả 2 phía nhà phát hành chủ động mua lại và nhà đầu tư yêu cầu mua lại. Xu hướng này được dự báo vẫn tiếp diễn trong năm 2023.

Theo báo cáo chuyên đề "Trái phiếu doanh nghiệp quý I/2023" của Công ty chứng khoán Vietcombank (VCBS), trong quý I/2023, có 23 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong nước với tổng giá trị phát hành đạt 29.366 tỷ đồng, giảm 58% so với cùng kỳ năm trước. Kỳ hạn phát hành trung bình đạt 2,89 năm (2022 là 3,71 năm).

Hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn tiếp tục diễn ra trong quý I/2023
Trong quý I/2023, khối lượng trái phiếu mua lại trước hạn đạt 34.634 tỷ đồng, tăng 90% so với cùng kỳ năm trước. Hình minh họa

Trong đó có 14 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị là 25.466 tỷ đồng, tiếp tục là hình thức chủ đạo (chiếm 76,7%). 9 đợt phát hành ra công chúng giá trị 3.900 tỷ đồng (chiếm 13,3% tổng giá trị phát hành.

Khối lượng phát hành chỉ khởi sắc từ tháng 3/2023
Khối lượng phát hành chỉ khởi sắc từ tháng 3/2023

Nhìn chung, phát hành trái phiếu riêng lẻ vẫn được ưu tiên, tuy vậy tỷ trọng các đợt phát hành công chúng tăng đáng kể do đợt phát hành thành công của Công ty CP Tập đoàn Masan.

Khối lượng phát hành chỉ khởi sắc từ tháng 3 sau khi Nghị định 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực. Trong quý I, bất động sản là ngành phát hành chủ yếu chiếm 83% tổng giá trị phát hành thành công. Hàng tiêu dùng vươn lên chiếm vị trí thứ 2 với các đợt phát hành thành công của Công ty CP tập đoàn Masan. Nhóm ngân hàng phát hành trái phiếu với khối lượng nhỏ.

Theo dữ liệu chuyên trang thông tin TPDN, trong quý I, khối lượng trái phiếu mua lại trước hạn đạt 34.634 tỷ đồng, tăng 90% so với cùng kỳ năm trước. Lượng mua lại trái phiếu tiếp tục duy trì đến từ cả 2 phía nhà phát hành chủ động mua lại và nhà đầu tư yêu cầu mua lại. Xu hướng này được dự báo vẫn tiếp diễn trong năm 2023.

Trong top 20 doanh nghiệp có giá trị mua lại lớn loại trừ các ngân hàng, đứng đầu là các công ty Yamagata (9.799 tỷ đồng), Công ty CP Azura (5.669 tỷ đồng), Công ty TNHH Khu đông Phú Quốc (3.100 tỷ đồng), Công ty CP Tập đoàn Vàng bạc đá quý Doji (2.100 tỷ đồng),…

Top 20 doanh nghiệp mua lại trái phiếu trước hạn Q1.23
Top 20 doanh nghiệp mua lại trái phiếu trước hạn quý I/2023

Quy mô thị trường tiếp tục thu hẹp. Tính tới ngày 7/4, dư nợ TPDN đăng ký lưu ký đạt 1.147.301 tỷ đồng tương ứng với khoảng 12% quy mô nền kinh tế. Xu hướng thu hẹp xuất phát từ lượng phát hành thành công mới thấp trong khi lượng đáo hạn và chủ động mua lại tiếp diễn.

So với các nước trong khu vực và trên thế giới, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam còn khá khiêm tốn. Dự báo mất tương đối nhiều thời gian trước khi quy mô thị trường tăng trở lại trong bối cảnh lượng trái phiếu đáo hạn tăng trong các quý tới.

Cập nhật từ cổng thông tin TPDN, tới tháng 4/2023, nhiều doanh nghiệp công bố trả chậm lãi, gốc hoặc mất khả năng mua lại trái phiếu. Tuy nhiên, điểm tích cực là một lượng lớn trái phiếu đã được đàm phán gia hạn thành công kể từ khi nghị định 08 có hiệu lực.

Hiện quy mô dư nợ toàn thị trường TPDN chưa tới 15% GDP; trong đó, riêng TPDN riêng lẻ khoảng ~12% GDP (khoảng 1,14 triệu tỉ đồng), còn khá khiêm tốn so với các nước trong khu vực và cũng cách xa mục tiêu đề ra vào năm 2025. Tuy vậy, với diễn biến trong năm 2022, VCBS không đánh giá cao kịch bản nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ sớm trở lại mạnh mẽ tại thị trường này

VCBS đánh giá, năm 2023, dự báo quy mô thị trường TPDN tiếp tục thu hẹp do một số nguyên nhân: Mặt bằng lãi suất cao hạn chế nhu cầu sử dụng vốn của doanh nghiệp dẫn đến lượng phát hành mới thấp. Lượng trái phiếu mua lại trước hạn cũng sẽ tiếp tục làm giảm quy mô chung của thị trường.

“2023 là thời điểm đẩy mạnh các hoạt động tái cấu trúc trái phiếu sắp tới hạn. đặc biệt khi Nghị định 08 đã được ban hành”, VCBS nhận định.

Cụ thể, trong 1,147 triệu tỷ đồng dư nợ TPDN ở thời điểm tháng 4/2023, khối lượng dư nợ lớn nhất thuộc về ngành Bất động sản (35%) và Ngân hàng (32%).

Khối lượng TPDN đáo hạn trong năm 2023 ước tính 220.000 tỷ đồng, suy giảm đáng kể so với thời điểm kết thúc quý IV/2022 do việc chủ động mua lại trước hạn. Trong đó, đáng chú ý, giá trị mua lại tại ngành Bất động sản trong quý I/2023 đạt 18.300 tỷ đồng cho thấy áp lực mua lại trước hạn vẫn hiện hữu.

Ngành Bất động sản tiếp tục ghi nhận lần sóng mua lại trái phiếu trước hạn. Điểm tích cực giai đoạn này là giải pháp ngắn hạn về việc cho phép thay đổi điều khoản trái phiếu nhằm giúp doanh nghiệp có thêm thời gian xử lý trái phiếu đến hạn.

Nguồn: CBIS Portal, VBMA, VCBS tổng hợp
Nguồn: CBIS Portal, VBMA, VCBS tổng hợp

VCBS cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục giai đoạn trầm lắng với thanh khoản thấp. Điểm đáng chờ đợi sẽ là thời điểm hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp tập trung đi vào vận hành (dự kiến vào quý IV/2023) và đem lại tính thanh khoản tốt hơn đối với sản phẩm này.

Chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu cho biết, có nhiều lý do lý giải cho việc doanh nghiệp mua lại trái phiếu trước hạn đã phát hành.

Thứ nhất là dự án sử dụng nguồn vốn trái phiếu đang triển khai nhưng doanh nghiệp thấy không còn khả thi nữa. Doanh nghiệp muốn trả nợ cho các trái chủ để giảm gánh nặng tài chính nên chọn mua lại sớm.

Thứ hai là bất ngờ doanh nghiệp có nguồn vốn dư thừa hoặc vay được nguồn khác có lãi suất thấp hơn trái phiếu. Mua lại sớm trái phiếu sẽ giúp họ giảm được chi phí vốn.

Thứ ba, việc mua lại trước hạn bắt nguồn từ Nghị định 65. Nghị định này cho phép các nhà phát hành mua lại trái phiếu trước hạn nếu các trái chủ yêu cầu. Tuy nhiên, với những đợt phát hành trái quy định pháp luật, bao gồm việc sử dụng vốn sai mục đích, các nhà phát hành buộc phải mua lại trước hạn nếu không muốn bị xử lý theo quy định pháp luật.

Ngân hàng chính thức được mua lại trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết trên TTCK

Thông tư 03/2023/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước tạm dừng quy định cấm tổ chức tín dụng được mua lại trái phiếu doanh nghiệp trong ...

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì họp bàn giải pháp giảm lãi suất cho vay, trái phiếu doanh nghiệp

Để kinh tế phục hồi nhanh và phát triển bền vững, Thủ tướng cho rằng phải đánh giá, đưa ra các mục tiêu, nhiệm vụ, ...

Quỳnh Nga