Họ Vicem nỗ lực ‘ngược dòng’: Lợi nhuận đột biến, loạt DN xi măng trở lại đường đua
Sau thời gian dài kinh doanh kém sắc, nhiều doanh nghiệp xi măng thuộc Vicem ghi nhận lợi nhuận đột biến trong quý 2/2025.
Ngành xi măng phục hồi, nhưng áp lực chưa giảm
Theo báo cáo tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm của Bộ Xây dựng mới đây, thị trường xi măng Việt Nam đang cho thấy dấu hiệu phục hồi rõ nét sau thời kỳ chững lại. Tổng sản lượng sản xuất 6 tháng đạt 49,8 triệu tấn, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng lượng tiêu thụ ước khoảng 54 triệu tấn, tăng 14%, trong đó tiêu thụ nội địa tăng mạnh nhất, đạt 37,5 triệu tấn, tăng 18%.
Về xuất khẩu, sản lượng đạt 17 triệu tấn, tăng 6%; kim ngạch đạt 635 triệu USD, tăng 1,7%. Đáng chú ý, xuất khẩu clinker tăng 19%, trong khi xi măng thành phẩm giảm nhẹ 2%. Các thị trường trọng điểm gồm Philippines, Mỹ, Singapore và Malaysia.
Tuy nhiên, giá xuất khẩu vẫn duy trì ở mức thấp so với chi phí sản xuất. Nhiều doanh nghiệp xi măng phải giữ giá bán bằng cuối năm 2024 để bảo đảm đầu ra, trong bối cảnh cạnh tranh khu vực ngày càng gay gắt. Một số quốc gia nhập khẩu – như Philippines và Bangladesh – siết quy định kỹ thuật và áp dụng thuế phòng vệ, làm thu hẹp biên lợi nhuận.
Trong khi đó, thị trường nội địa vẫn đang đối mặt với loạt thách thức lớn như cung vượt cầu, giá vật liệu tăng, và chi phí đầu vào biến động mạnh. Dữ liệu từ Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho thấy, tổng công suất toàn ngành hiện vượt 120 triệu tấn/năm, cao gần gấp đôi so với nhu cầu thực tế (khoảng 70–75 triệu tấn/năm – PV). Mặt bằng giá bán xi măng hiện nay khó cải thiện, khiến cạnh tranh giữa các nhà máy diễn ra khốc liệt, đặc biệt tại các tỉnh miền Trung và khu vực Tây Nam Bộ.
Thêm vào đó, các chi phí tăng cũng ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất. Từ 10/5/2025, EVN tăng giá bán điện 4,8%, đẩy giá bán điện bình quân lên 2.204 đồng/kWh (chưa VAT). Giá than, cát xây dựng và đá dăm tại nhiều địa phương cũng tăng từ 5–10%. Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện 85/CĐ-TTg ngày 10/6/2025, yêu cầu các bộ, ngành địa phương triển khai giải pháp kiểm soát giá vật liệu xây dựng. Ngay sau chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Xây dựng đã ra Văn bản số 5050/BXD-VLXD, hướng dẫn các địa phương thực hiện bình ổn giá vật liệu.
Loạt doanh nghiệp xi măng họ Vicem lãi to
Trong sự ‘bừng tỉnh’ nói chung của ngành xi măng, nhóm doanh nghiệp chủ lực thuộc Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) đã có quý 2/2025 rất đáng chú ý khi đồng loạt ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực.
Trong số đó, Vicem Hà Tiên (HT1) ghi dấu ấn đậm nét khi đạt lãi ròng hơn 110 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với cùng kỳ 2024. Doanh nghiệp xi măng này cho biết, lợi nhuận quý 2 tăng trưởng chủ yếu nhờ sản lượng tiêu thụ xi măng tăng 9% so với cùng kỳ, trong khi giá vốn hàng bán giảm do doanh nghiệp đẩy mạnh kiểm soát chi phí và hưởng lợi từ đà hạ nhiệt của giá nguyên vật liệu đầu vào. Ngoài ra, công ty còn ghi nhận khoản thu từ phí hoàn vốn dự án xây dựng đường nối Nguyễn Duy Trinh vào Khu công nghiệp Phú Hữu (TP.HCM), góp phần gia tăng thu nhập trong kỳ.
Tại miền Bắc, Vicem Bút Sơn (BTS) trở thành điểm sáng khi thoát lỗ sau 10 quý âm liên tiếp. Cùng kỳ 2024, doanh nghiệp báo lỗ khoảng 40 tỷ đồng, nhưng quý 2/2025 đã ‘lội ngược dòng’ chuyển sang lãi hơn 12 tỷ đồng. Động lực đến từ việc tối ưu chi phí. Lãi gộp quý này của công ty tăng gấp 9 lần so với cùng kỳ nhờ cắt giảm mạnh giá vốn và tiết kiệm năng lượng sản xuất.
Không chịu ‘thua chị kém em’, Vicem Hoàng Mai (HOM) cũng ghi nhận quý có lợi nhuận cao nhất kể từ quý 3/2022, với lãi gộp hơn 90 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế tăng gấp 27 lần cùng kỳ. Trong hành trình gặt lãi của HOM, có câu chuyện ‘đốt rác thay than’ rất đáng chú ý, sẽ được Kinh tế Chứng khoán Việt Nam trình bày trong kỳ sau của tuyến bài.
Nhìn chung trong quý 2/2025, nhóm các doanh nghiệp chủ lực họ Vicem đều công bố kết quả kinh doanh lạc quan, lợi nhuận tăng trưởng mạnh. Đây có thể xem là tiền đề để các doanh nghiệp xi măng bứt phá trong những quý tiếp theo.
Phát triển ngành xi măng, sắt thép, VLXD phải bảo đảm hiệu quả, bền vững, đáp ứng cơ bản nhu cầu trong nước, tăng cường xuất khẩu khi tiêu thụ trong nước giảm sút, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội.
Kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ vật liệu xây dựng (nguồn: baochinhphu.vn)
Theo góc nhìn của giới phân tích, triển vọng ngành xi măng sẽ phụ thuộc lớn vào tiến độ giải ngân đầu tư công, giá nguyên liệu đầu vào, lạm phát chi phí xây dựng và biến động tỷ giá đều có thể ảnh hưởng tới hiệu quả của các nhà sản xuất xi măng. Nếu các dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc Bắc – Nam, sân bay Long Thành, hay đường sắt tốc độ cao được triển khai đúng tiến độ, nhu cầu xi măng trong nước sẽ được bảo đảm ổn định trong 2025–2026.
Trên thị trường chứng khoán, nhóm cổ phiếu ngành vật liệu xây dựng đã bắt đầu hút dòng tiền trở lại. Các mã như HT1, BTS, HOM ghi nhận thanh khoản tăng, phản ánh kỳ vọng phục hồi rõ ràng hơn từ giới đầu tư. Đơn cử, trong nửa cuối tháng 7/2025, cổ phiếu HT1 của Vicem Hà Tiên đã có một nhịp tăng giá ấn tượng, phản ánh kỳ vọng tích cực của thị trường vào sự hồi phục của ngành xi măng.
Từ mức 12.80 đồng ngày 9/7, HT1 tăng liên tiếp lên đỉnh 14.75 đồng vào phiên 25/7, tương đương mức tăng hơn 15%, trước khi điều chỉnh nhẹ xuống 14.15 đồng trong phiên 29/7. Đáng chú ý, đà tăng giá đi kèm thanh khoản bùng nổ, với khối lượng giao dịch thường xuyên vượt mốc 1,5 triệu cổ phiếu/phiên.
Động lực chính đến từ dòng tiền ngoại khi các nhà đầu tư nước ngoài mua ròng mạnh trong các phiên 21–25/7. Đỉnh điểm là phiên 25/7, khối ngoại mua ròng hơn 1,15 triệu cổ phiếu, trùng với ngày HT1 lập đỉnh ngắn hạn. Tuy nhiên, phiên điều chỉnh 29/7 ghi nhận khối ngoại quay đầu bán ròng 291.100 cổ phiếu, cho thấy áp lực chốt lời ngắn hạn.