HNX hướng đến xây dựng thị trường chứng khoán công khai, minh bạch, công bằng

Cầu nối giúp các DN tiếp cận gần hơn với những nhà đầu tư tiềm năng

Năm 2022 thị trường chứng khoán Việt Nam chịu ảnh hưởng nặng nề từ thị trường chứng khoán toàn cầu khi nhiều quốc gia thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt. Vốn hóa thị trường cổ phiếu niêm yết HNX tính đến ngày 31/10/2022 giảm 48,42% so với cuối năm 2021, thanh khoản sụt giảm mạnh xuống mức 963 tỷ đồng/phiên, giảm 72,48% so với năm 2021.

HNX hướng đến xây dựng thị trường chứng khoán công khai, minh bạch, công bằng

Mặc dù vậy, các DN niêm yết và đăng ký giao dịch trên HNX vẫn huy động thành công 64,5 nghìn tỷ đồng tính theo mệnh giá thông qua việc phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư. Năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022, kết quả kinh doanh của các DN niêm yết trên HNX tăng so với năm 2020 và gần như hồi phục trở lại mức trước khi có đại dịch Covid 19, tính trung bình năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022 có hơn 85% số DN niêm yết có lãi. Trên thị trường UPCoM, 80% số DN có lãi, tuy nhiên kết quả hoạt động kinh doanh của các DN này có sự phân hóa lớn, bên cạnh nhiều DN có lợi nhuận lớn và tăng so với năm trước thì nhiều DN thua lỗ, thậm chí âm vốn chủ sở hữu và bị hạn chế giao dịch.

Đánh giá về tình hình công bố thông tin (CBTT), vi phạm về CBTT định kỳ và CBTT bất thường của các DN HNX trong năm 2021 và 10 tháng đầu năm 2022 có xu hướng tăng, một phần do ảnh hưởng của dịch Covid 19 nên nhiều DN bị gián đoạn hoạt động, người phụ trách CBTT bị nghỉ cách ly đột xuất, một phần do các quy định về CBTT tại Thông tư 96/2020/TT-BTC của Bộ Tài chính được nâng lên dẫn đến việc giám sát nghĩa vụ CBTT được thực hiện ngày càng chặt chẽ hơn.

Trong quá trình quản lý niêm yết/ĐKGD, HNX luôn đồng hành, lắng nghe DN để cùng tháo gỡ khó khăn cho DN khi tham gia thị trường thông qua việc ghi nhận ý kiến từ các DN và phản ánh với cơ quan có thẩm quyền, rà soát góp ý sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Chứng khoán, các Nghị định hướng dẫn Luật. Đồng thời, HNX còn là cầu nối giúp các DN tiếp cận gần hơn với những nhà đầu tư tiềm năng và chất lượng nhằm góp phần xây dựng một thị trường chứng khoán lành mạnh, công khai và minh bạch.

HNX từng bước cải thiện chất lượng quản trị công ty

Xác định tầm quan trọng của quản trị công ty, trong những năm qua, HNX đã và đang nỗ lực cùng với các cơ quan quản lý, cộng đồng DN từng bước cải thiện chất lượng quản trị công ty, CBTT minh bạch của các DN niêm yết và đăng ký giao dịch của Sở.

Cụ thể, HNX không ngừng nỗ lực triển khai các hoạt động thúc đẩy quản trị công ty và nâng cao chất lượng CBTT của DN. HNX đã tổ chức các chương trình đào tạo, tư vấn CBTT, giải đáp thắc mắc cho DN và nhà đầu tư như phối hợp với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM tổ chức hội thảo trực tuyến “Thúc đẩy hoạt động quan hệ với nhà đầu tư/cổ đông”, tổ chức 3 đợt đào tạo các quy định về CBTT, hướng dẫn sử dụng hệ thống CIMS.

Đặc biệt, HNX tiếp tục thực hiện chương trình thường niên đánh giá chất lượng CBTT và minh bạch dành cho các DN đại chúng quy mô lớn trên UPCoM.

Chương trình đánh giá chất lượng CBTT và minh bạch năm 2022 lựa chọn 306 DN đại chúng quy mô lớn, tăng 4 DN (1,32%) so với chương trình năm 2021, là các DN đại chúng quy mô lớn có thời gian đăng ký giao dịch trước ngày 1/7/2021.

Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng CBTT và minh bạch năm 2021 - 2022 gồm 72 tiêu chí được xếp vào 4 nguyên tắc: Quyền và đối xử công bằng với các cổ đông và các chức năng sở hữu cơ bản; đảm bảo vai trò của các bên có quyền lợi liên quan trong quản trị công ty; minh bạch và CBTT; trách nhiệm của hội đồng quản trị và ban kiểm soát.

Đặc biệt năm nay, HNX bổ sung 7 tiêu chí đánh giá mới theo thông lệ tốt nhằm khuyến khích các DN không chỉ thực hiện CBTT mang tính tuân thủ, mà còn hướng tới việc tự nguyện thực hiện theo thông lệ quốc tế, tiếp cận các chuẩn mực quốc tế, cải thiện chất lượng CBTT và minh bạch theo hướng thực chất hơn.

Kết quả đánh giá cho thấy, các DN có xu hướng thực hiện tốt việc công bố đầy đủ và kịp thời các thông tin cơ bản về tài chính DN, với lần lượt 90% và 74% số lượng DN công bố các chỉ tiêu về khả năng sinh lời và thông tin về rủi ro có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của DN. Tỷ lệ này so với kỳ đánh giá năm 2021 có sự cải thiện theo chiều hướng tích cực (năm 2021 tỷ lệ trên lần lượt là 87% và 69%).

Nhìn chung, năm 2022, DN có xu hướng thực hiện tốt việc công bố đầy đủ và kịp thời các thông tin cơ bản như nghị quyết đại hội cổ đông, báo cáo tài chính bán niên soát xét, báo cáo tài chính kiểm toán năm và báo cáo thường niên với tỷ lệ đạt tương đối cao…

Theo kết quả đánh giá, điểm CBTT và minh bạch trung bình của các DN đại chúng quy mô lớn trên HNX đạt 59,21%, giảm 4,51% so với năm 2021. Có 174/306 (56,86%) đại chúng quy mô lớn có điểm CBTT và minh bạch cao hơn mức trung bình. Năm 2021-2022, các DN nhóm này tiếp tục tập trung vào thực hiện các tiêu chí tuân thủ với tỷ lệ điểm dành cho các tiêu chí tuân thủ là 71,11%, cao hơn 10,08% so với điểm của năm trước đó.

Các DN đại chúng quy mô lớn thuộc rổ UPCoM Large có điểm CBTT và minh bạch trung bình đạt 61,44%, cao hơn các DN đại chúng quy mô lớn không thuộc rổ này (đạt 58,81%).

Các DN đại chúng quy mô lớn có tỷ lệ nắm giữ của Nhà nước cao có xu hướng thực hiện CBTT tốt hơn. Các DN có chức danh chủ tịch hội đồng quản trị và tổng giám đốc tách biệt có kết quả CBTT và minh bạch trung bình đạt 59,6% trong khi đó, các DN có chức danh chủ tịch kiêm nhiệm tổng giám đốc chỉ đạt 42,76%.

Đối với các DN đại chúng quy mô lớn có thành lập tiểu ban hội đồng quản trị theo nguyên tắc về quản trị công ty của OECD, điểm trung bình đạt 62,36%, còn các DN đại chúng quy mô lớn không thành lập tiểu ban, điểm trung bình đạt 58,89%.

Điểm CBTT và minh bạch có mối quan hệ tích cực với kết quả kinh doanh được đo bằng ROE và ROA, đánh giá của thị trường đối với DN đại chúng quy mô lớn được đo bằng chỉ số TobinQ và giá cổ phiếu. Kết quả cũng cho thấy rằng, mỗi 1% tăng của điểm CBTT và minh bạch đồng nghĩa với việc ROA tăng 0,15% và ROE tăng 0,48%. Đây là dẫn chứng tốt để khuyến khích và thúc đẩy DN thực thi tốt hơn các quy định, thông lệ về CBTT và minh bạch.

Tại hội nghị, HNX đã công bố các DN UPCoM quy mô lớn CBTT và minh bạch năm 2021-2022 và các DN niêm yết quản trị công ty tốt năm 2021 - 2022 nhằm tôn vinh và lan toả nỗ lực của các DN này trong việc thực hiện các quy định CBTT và thực hành quản trị công ty.

10 doanh nghiệp UPCoM thực hiện CBTT và minh bạch tốt nhất năm 2021-2022	10 doanh nghiệp niêm yết quản trị công ty tốt nhất năm 2021 -2022
1. Công ty CP Bia Sài Gòn – Phú Thọ	1. Công ty CP Xi măng VICEM Bút Sơn
2. Công ty CP Lọc Hóa dầu Bình Sơn	2. Công ty CP Kinh doanh Khí miền Nam
3. Công ty CP Dược phẩm Trung ương CPC1	3. Công ty CP Đầu tư Điện lực 3
4. Công ty CP Thủy điện Gia Lai	4. Tổng Công ty Hóa dầu Petrolimex - CTCP
5. Công ty CP Kinh doanh nước sạch Hải dương	5. Tổng Công ty CP Dịch Vụ Kỹ Thuật Dầu Khí Việt Nam
6. Tổng Công ty CP Dệt may Hòa Thọ	6. Công ty CP Sonadezi Long Bình
7. Công ty CP Giống bò sữa Mộc Châu	7. Công ty CP Đầu tư Thương mại TNG
8. Công ty CP Cao su Tân Biên	8. Công ty CP Than Vàng Danh - Vinacomin
9. Công ty CP Nước giải khát Sanest Khánh Hòa	9. Công ty CP VICOSTONE
10. Tổng Công ty CP Phát triển khu công nghiệp.	10. Tổng Công ty CP Tái Bảo hiểm Quốc gia Việt Nam.