Hệ thống vũ khí hiện đại với 6 ống phóng, dẫn đường vệ tinh, bắn chính xác đến kinh ngạc

Quá trình hình thành và mục tiêu phát triển vũ khí mới

Sarma là hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS) cỡ 300 mm bắt nguồn từ dự án Kama (9A52-4) do nhà máy Motovilikha Plants (Perm, Nga) phát triển từ những năm 2000. Mục tiêu ban đầu của Kama là tạo ra phiên bản nhẹ, cơ động hơn so với hệ thống Smerch thời Liên Xô, nhằm dễ dàng triển khai và phù hợp hơn với thị trường xuất khẩu. Dự án từng ra mắt tại một số triển lãm quốc phòng (MAKS-2007, Russia Arms Expo-2009) nhưng giai đoạn đầu không ghi nhận đơn hàng lớn và dừng ở cấp thử nghiệm.

Trong những năm gần đây, đặc biệt từ 2023, các nguồn tin cho biết Moscow tái khởi động phát triển Sarma, định hướng biến hệ thống thành MLRS chính xác cao, kết hợp với các nền tảng đa nòng khác như Vozrozhdenie. Theo thông báo công khai, phiên bản mới của Sarma được trình diễn rộng rãi tại Motovilikha vào ngày 20/9/2025 với sự tham dự của lãnh đạo cấp cao, khẳng định vị thế là dự án có ưu tiên trong danh mục vũ khí mới của nhà máy. Thiết kế của Sarma chọn khung gầm xe tải KamAZ-63501 8x8 bọc thép, thay cho khung gầm bánh xích nặng nề của Smerch, nhằm tối ưu hóa cả tính cơ động lẫn khả năng triển khai nhanh trên mạng lưới đường bộ hiện có.

Khả năng tác chiến, điểm mạnh và hạn chế

Về cấu hình, Sarma mang 6 ống phóng trên bệ, sử dụng đạn cỡ 300 mm tương thích với loạt đạn Tornado-S có dẫn đường. Thiết kế tập trung vào độ chính xác nhờ tích hợp dẫn đường vệ tinh (GPS/GLONASS) và điều hướng quán tính, với sai lệch tuyên bố rất thấp, phù hợp cho các nhiệm vụ điểm vào hậu phương đối phương như kho tàng, cơ sở hạ tầng giao thông. Hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại, bản đồ điện tử và liên lạc thời gian thực cho phép tổ lái xác định mục tiêu trực tiếp từ cabin, rút ngắn vòng trinh sát-tấn công.

So sánh với các hệ thống cùng loại, Sarma nằm giữa MLRS hạng nặng như Smerch/Tornado-S và hệ thống bánh lốp nhẹ như HIMARS: nó nhẹ hơn Smerch đáng kể, có tính cơ động cao nhờ khung bánh lốp, song chỉ có 6 ống phóng nên về tổng hỏa lực thô thấp hơn Smerch. Đối với HIMARS, điểm tương đồng là tính cơ động và cấu hình 6 ống; tuy nhiên HIMARS có trọng lượng và cấu hình khác biệt rõ rệt. So với Uragan-1M (đa cỡ nòng 12 ống), Sarma ưu tiên đạn dẫn đường để gia tăng độ chính xác thay vì bắn diện rộng.

Một ưu thế kỹ thuật của Sarma là khả năng thay gói đạn nhanh bằng xe vận tải-nạp đạn chuyên dụng, rút ngắn thời gian tái bố trí và tăng cơ hội sống sót trước phản pháo đối phương. Tuy nhiên việc giảm số ống phóng cũng làm hệ thống thiên về “tên lửa chiến thuật chính xác” hơn là MLRS truyền thống, có nghĩa hiệu quả khi cần áp đảo diện rộng sẽ kém hơn. Ngoài ra, một hạn chế thực tế là dự án phụ thuộc vào Motovilikha — nhà máy đang gặp những thách thức về tài chính và tới nay chưa có đánh giá công khai về hiệu quả trong điều kiện chiến trường thực tế.

Tổng quan, Sarma phản ánh xu hướng hiện đại của vũ khí phóng loạt: đánh đổi lượng đạn để lấy tính cơ động, chính xác và khả năng sống còn. Dự án có thể lấp khoảng trống giữa MLRS hạng nặng và các hệ thống chính xác di động, nhưng hiệu quả tương đối của nó sẽ phụ thuộc vào thực tế triển khai, logistics và tốc độ sản xuất khi đưa vào biên chế.