Giữa làn sóng sáp nhập, Hà Tĩnh có 2 xã "miễn dịch" vì vượt gấp đôi quy chuẩn
Hà Tĩnh dự kiến giảm 140 xã, phường thông qua sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, giữ nguyên hai xã biên giới vì lý do quốc phòng và đặc thù địa lý.
Hướng đi riêng của Sơn Kim 1 và Sơn Kim 2
Trong quá trình thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Hà Tĩnh đã xây dựng dự thảo phương án sắp xếp toàn diện các phường, xã trên địa bàn. Tuy nhiên, đáng chú ý là hai xã biên giới Sơn Kim 1 và Sơn Kim 2 (huyện Hương Sơn) được giữ nguyên, không nằm trong diện điều chỉnh.
Theo lãnh đạo UBND huyện Hương Sơn, quyết định này xuất phát từ đặc thù địa lý và vị trí chiến lược về quốc phòng – an ninh. Cụ thể, Sơn Kim 1 có diện tích trên 223km², vượt hơn 2 lần so với chuẩn tối thiểu theo quy định, dân số gần 5.800 người. Tương tự, Sơn Kim 2 cũng có diện tích hơn 208km² và quy mô dân số vượt mức tối thiểu. Với địa hình rộng lớn, giáp biên giới Lào, hai xã này đảm nhận vai trò quan trọng trong việc quản lý khu vực biên giới, bảo đảm an ninh quốc gia.
Xã Sơn Kim 2 được thành lập từ năm 2004 sau khi tách ra từ xã Sơn Kim. Dù không thuộc diện sắp xếp, hiện địa phương vẫn tích cực triển khai các phong trào xây dựng nông thôn mới, chỉnh trang hạ tầng và đẩy mạnh các hoạt động thi đua yêu nước.
Theo Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Sơn Kim 2, bà Lê Thị Hương, cho biết cùng với phát triển kinh tế, xã đang khẩn trương hoàn tất công tác chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ xã. Các báo cáo chính trị đã hoàn thành góp ý lần 3 và đang được hoàn thiện để trình đại hội.
Quy mô sáp nhập toàn tỉnh và mô hình bộ máy mới
Dự thảo phương án sắp xếp của tỉnh Hà Tĩnh dự kiến sẽ tinh giản mạnh mẽ hệ thống hành chính cấp xã, giảm từ 209 xuống còn 69 đơn vị, bao gồm 9 phường và 60 xã. Mức giảm lên tới 140 đơn vị, tương đương gần 67%, cho thấy quy mô cải cách hành chính đang được đẩy mạnh.
Cụ thể, thành phố Hà Tĩnh sẽ giảm từ 28 phường, xã còn 7; thị xã Kỳ Anh từ 12 còn 4 phường; Hồng Lĩnh từ 8 xuống còn 2 phường. Các huyện như Kỳ Anh, Cẩm Xuyên, Thạch Hà, Can Lộc, Nghi Xuân, Đức Thọ, Hương Sơn, Vũ Quang và Hương Khê đều giảm số xã xuống mức tối giản nhằm phù hợp với thực tiễn phát triển.
Đáng chú ý, việc sáp nhập không chỉ dừng ở thay đổi địa giới hành chính mà đi kèm là việc cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, người lao động không chuyên trách cấp xã. Kết luận của Ủy ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh nêu rõ: phải đánh giá, sàng lọc cán bộ một cách khách quan để bố trí lại phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Theo đó, các cán bộ giữ vị trí thường trực cấp ủy cấp huyện sẽ được ưu tiên bố trí giữ chức bí thư Đảng ủy các xã sau sáp nhập. Những xã trung tâm, có quy mô lớn hoặc hình thành từ thị trấn sẽ ưu tiên cán bộ cấp tỉnh quy hoạch. Riêng các xã có vị trí chiến lược về kinh tế – xã hội sẽ xem xét bố trí ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm người đứng đầu.
Tiến độ sắp xếp bộ máy và nhân sự Đảng
Tỉnh Hà Tĩnh đặt mục tiêu hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy và nhân sự tương ứng với đơn vị hành chính mới trước ngày 20/6/2025. Trong đó bao gồm việc thành lập tổ chức Đảng tại các xã, phường mới, đồng thời chỉ định nhân sự ban chấp hành, bí thư, phó bí thư Đảng ủy nhiệm kỳ 2025–2030.
Một điểm mới trong phương án là cho phép bố trí người không phải đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) giữ các chức danh lãnh đạo HĐND cấp xã mới. Điều này nhằm đảm bảo sự linh hoạt trong sắp xếp nhân sự phù hợp với tình hình thực tiễn.
Các chức danh chủ chốt như phó bí thư thường trực Đảng ủy, chủ tịch UBND, chủ tịch HĐND được ưu tiên lựa chọn từ đội ngũ có kinh nghiệm, chuyên môn phù hợp. Riêng công tác vận động quần chúng và xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở cũng được đặt lên hàng đầu khi bố trí nhân sự.