Giữ gìn nghề cổ, nông dân Thanh Hóa chứng minh làm giàu không khó, ngay cả trẻ em 10 tuổi đến cụ già 80 tuổi cũng làm được

Từ “nghề mạt” đến mô hình kinh tế hiệu quả

Từng bị gán mác là “nghề mạt”, nghề mây tre đan tại xã Hoằng Thịnh cũ (nay là xã Hoằng Lộc, tỉnh Thanh Hóa) đang trở thành trụ cột kinh tế của địa phương, giúp hàng nghìn nông dân có thu nhập ổn định và cải thiện đáng kể chất lượng sống.

Khác với hình ảnh quen thuộc về một làng quê thuần nông, Hoằng Lộc ngày nay hiện lên với những con đường bê tông rộng rãi, nhà tầng san sát và phương tiện cá nhân xuất hiện dày đặc. Sự thay đổi này bắt nguồn từ việc người dân kiên trì giữ nghề mây tre đan truyền thống và biết cách thích nghi với yêu cầu mới của thị trường.

Hiện trên địa bàn xã Hoằng Thịnh cũ có khoảng 500 hộ gia đình với hơn 1.300 lao động thường xuyên tham gia chuỗi sản xuất. Vào mùa cao điểm, con số này có thể lên tới 2.000 người. Tổng doanh thu ngành nghề trong năm 2024 đạt khoảng 120 tỷ đồng, mức thu nhập bình quân khoảng 70 triệu đồng/người/năm, cao so với mặt bằng nông thôn hiện nay.

Gắn bó với nghề, làm giàu từ nan tre

Ông Lê Trọng Phú (54 tuổi) là một trong những nông dân tiêu biểu gắn bó với nghề từ thời thơ ấu. Cơ sở sản xuất của ông không chỉ giúp gia đình có thu nhập ổn định mà còn tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. “Vợ chồng tôi chỉ chuyên chẻ nan, thu gom hàng cũng kiếm được khoảng 15 triệu đồng mỗi tháng,” ông Phú chia sẻ.

Hiện tại, cơ sở của ông đang thuê lao động với mức thu nhập 5–6 triệu đồng/người/tháng. Với chi phí sinh hoạt ở nông thôn, mức lương này không chỉ đủ sống mà còn giúp nhiều hộ tích lũy để xây dựng nhà cửa hoặc đầu tư thêm vào sản xuất.

Không dừng lại ở việc giữ nghề, người dân còn chủ động chia sẻ kinh nghiệm với các xã lân cận. Ông Lê Trọng Luyến, 56 tuổi, cho biết các hộ làm nghề sẵn sàng hướng dẫn kỹ thuật đan lát, cung cấp nguyên liệu tận nơi và thu mua thành phẩm. Mô hình cộng tác linh hoạt này giúp mở rộng chuỗi sản xuất, đồng thời hỗ trợ nhiều hộ dân khác phát triển kinh tế.

Vươn ra thị trường quốc tế và lan tỏa giá trị văn hóa

Không chỉ tiêu thụ trong nước, sản phẩm mây tre đan Hoằng Thịnh đã hiện diện tại nhiều thị trường quốc tế như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan từ cuối thập niên 1990. Các mặt hàng như rổ, rá, sọt đựng hoa quả… được xuất khẩu với sản lượng hàng triệu chiếc mỗi năm.

Sự tinh xảo, độ bền và giá thành hợp lý là yếu tố giúp sản phẩm của làng nghề đứng vững trên thị trường. Đồng thời, yêu cầu cao từ đối tác nước ngoài cũng thúc đẩy người dân không ngừng cải tiến kỹ thuật, sáng tạo mẫu mã và nâng cao chất lượng.

Đáng chú ý, nghề mây tre đan tại đây không giới hạn độ tuổi lao động. Trẻ em từ 10 tuổi đến người già gần 80 tuổi đều có thể tham gia vào khâu đan lát phù hợp. Nhiều người khỏe mạnh, làm việc năng suất cao có thể thu nhập tới 500.000 đồng/ngày.

Sự tham gia đa thế hệ không chỉ giúp giữ gìn bản sắc làng nghề mà còn đảm bảo tính bền vững trong truyền nghề và đào tạo lao động kế cận. Nghề đan lát, nhờ đó, trở thành một phần không thể tách rời trong đời sống văn hóa và kinh tế của nông dân Hoằng Thịnh.