Giai đoạn nước rút để nâng hạng thị trường và đây là những cổ phiếu nhà đầu tư cần chú ý

Trong báo cáo mang tựa đề “Giai đoạn nước rút”, Chứng khoán Mirae Asset nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đang tiến gần hơn bao giờ hết đến mục tiêu nâng hạng từ thị trường cận biên (Frontier) lên thị trường mới nổi hạng hai (Secondary Emerging) theo phân loại của FTSE Russell. Nhiều bước tiến quan trọng về hạ tầng và cơ chế giao dịch đang được thúc đẩy nhằm hoàn thiện các tiêu chí cần thiết.

Chứng khoán Mirae Asset nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đang tiến gần hơn bao giờ hết đến mục tiêu nâng hạng

Đẩy nhanh triển khai CCP và hệ thống KRX

Mirae Asset kỳ vọng Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC) sẽ hoàn tất việc thành lập công ty con đảm nhận vai trò đối tác bù trừ trung tâm (CCP) trong quý 2/2025. Đây là tổ chức sẽ trực tiếp quản lý quy trình thanh toán và bù trừ giao dịch giữa VSDC và các đơn vị liên quan như công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại đủ điều kiện.

Song song đó, ngày 26/2/2025, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã gửi công văn đến các công ty chứng khoán, yêu cầu chuẩn bị dữ liệu cho đợt kiểm thử hệ thống giao dịch mới KRX. Việc vận hành hệ thống này là yếu tố then chốt giúp Việt Nam rút ngắn chu kỳ thanh toán và đáp ứng tiêu chí Delivery versus Payment (DVP) – điều kiện Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được trong đánh giá gần nhất của FTSE Russell.

Trước đó, Thông tư 68/2024/TT-BTC được Bộ Tài chính ban hành ngày 2/11/2024 chính thức đưa cơ chế Non-prefunding (giao dịch không yêu cầu ký quỹ tiền trước) vào thực tiễn. Theo cơ chế này, các tổ chức đầu tư nước ngoài có thể thực hiện mua bán chứng khoán trong ngày (T+0) và chỉ cần thanh toán vào ngày T+1 hoặc T+2. Đây là một tiêu chí quan trọng để FTSE Russell xem xét nâng hạng Việt Nam.

Việt Nam có cơ hội nâng hạng vào tháng 9/2025

Theo phân loại của FTSE Russell, các thị trường được chia thành bốn nhóm: Developed (phát triển), Advanced Emerging (mới nổi nâng cao), Secondary Emerging (mới nổi hạng hai) và Frontier (cận biên). Việt Nam đã được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng lên Secondary Emerging từ tháng 9/2018.

Trong báo cáo cập nhật tháng 9/2024, FTSE Russell tiếp tục giữ Việt Nam trong diện theo dõi, với tiêu chí chưa đạt được là Chu kỳ thanh toán (DVP). Tuy nhiên, tổ chức này ghi nhận nỗ lực cải cách mạnh mẽ từ phía cơ quan chức năng và các đơn vị vận hành thị trường. Việc triển khai hệ thống KRX và CCP, cùng với cơ chế non-prefunding, là những bước đi rõ ràng hướng đến tiêu chuẩn quốc tế.

Mirae Asset kỳ vọng FTSE sẽ chính thức nâng hạng thị trường Việt Nam trong kỳ đánh giá tháng 9/2025, với khả năng dòng vốn giải ngân thực tế rơi vào khoảng tháng 3/2026, tức khoảng 6 tháng sau quyết định nâng hạng – đúng theo thông lệ quốc tế.

Kỳ vọng giải ngân hơn 600 triệu USD từ quỹ theo chỉ số FTSE

Theo số liệu ngày 6/3/2025, quy mô vốn hóa thị trường VN-Index đạt hơn 216 tỷ USD, tương đương với nhiều quốc gia đã nằm trong rổ FTSE Emerging Markets Index như Chile (176 tỷ USD), Qatar (171 tỷ USD). Với tỷ trọng dự kiến 0,7% trong rổ chỉ số FTSE Emerging Markets Index, Việt Nam có thể thu hút khoảng 581–622 triệu USD vốn từ các quỹ đầu tư thụ động (ETF).

Đáng chú ý, chỉ riêng quỹ Vanguard FTSE Emerging Markets ETF – một trong những ETF lớn nhất thế giới với quy mô gần 83 tỷ USD – nếu phân bổ 0,7% vào Việt Nam, giá trị giải ngân có thể lên tới 581 triệu USD. Ngoài ra, nhiều quỹ khác sử dụng FTSE Emerging Markets Index làm chỉ số tham chiếu cũng sẽ thực hiện cơ cấu danh mục theo tỷ trọng tương ứng, kéo theo làn sóng vốn ngoại đổ vào mạnh mẽ hơn nữa.

Mirae Asset nhấn mạnh rằng, ngoài các quỹ ETF, việc nâng hạng sẽ là chất xúc tác thu hút dòng tiền từ các quỹ chủ động và nhà đầu tư tổ chức quốc tế vốn đang “án binh bất động” do hạn chế phân bổ vào thị trường cận biên.

Lợi ích không chỉ trong ngắn hạn

Lịch sử tại các thị trường từng được nâng hạng cho thấy thị trường chứng khoán thường khởi sắc từ 1-2 năm trước thời điểm công bố chính thức. Cụ thể, Qatar tăng hơn 45% từ tháng 9/2013 đến 9/2014, Saudi Arabia tăng hơn 23% trong giai đoạn từ tháng 3/2017 đến 3/2018, còn Romania tăng 18% trong năm trước khi được nâng hạng.

Mirae Asset đánh giá, nếu Việt Nam được nâng hạng vào tháng 9/2025 như kỳ vọng, thì năm 2025 là thời điểm hợp lý để tích lũy cổ phiếu đón đầu câu chuyện nâng hạng. Trong trung và dài hạn, dòng tiền giải ngân sau thời điểm nâng hạng cũng thường kéo dài từ 6 đến 12 tháng, tạo đà tăng trưởng ổn định cho thị trường.

Không chỉ là kỳ vọng ngắn hạn, nâng hạng còn góp phần cải thiện tính minh bạch, thanh khoản và chuẩn hóa hoạt động giao dịch, từ đó giúp thị trường vốn Việt Nam phát triển bền vững hơn.

Ngành chứng khoán hưởng lợi lớn nhất

Mirae Asset cho rằng ngành chứng khoán sẽ là một trong những nhóm được hưởng lợi trực tiếp từ việc nâng hạng. Việc dòng vốn ngoại đổ vào sẽ giúp thanh khoản thị trường tăng cao, kéo theo nhu cầu sử dụng các dịch vụ môi giới, tư vấn đầu tư, lưu ký và cho vay ký quỹ. Điều này giúp mở rộng biên lợi nhuận và thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận toàn ngành.

Song song đó, báo cáo của MASVN cũng lưu ý rằng để được đưa vào danh sách lựa chọn khi nâng hạng, các cổ phiếu cần đáp ứng các tiêu chí mới như quy mô vốn hóa, thanh khoản bình quân, room sở hữu nước ngoài còn trống, v.v. Do đó, nhà đầu tư cần lựa chọn kỹ lưỡng các mã cổ phiếu tiềm năng để đón đầu làn sóng giải ngân hiệu quả hơn.