Đường sắt cao tốc Bắc - Nam sẽ đi qua những xã, phường nào, đặt ga tàu ở đâu trên tỉnh Gia Lai mới?

Quy mô và phạm vi triển khai trên địa bàn tỉnh Gia Lai

Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam được xác định là công trình hạ tầng giao thông đặc biệt quan trọng của quốc gia, có vai trò kết nối liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và củng cố an ninh quốc phòng. Theo báo cáo của UBND tỉnh Gia Lai gửi Bộ Xây dựng, đoạn tuyến đi qua địa bàn tỉnh có tổng chiều dài khoảng 116km.

Tuyến đường sắt tốc độ cao bắt đầu từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 15 tỉnh, thành phố sau sáp nhập địa giới hành chính. Quy mô toàn tuyến dự án bao gồm 23 ga, trong đó có 5 ga hàng hóa, với nhu cầu sử dụng đất sơ bộ khoảng 10.827ha.

Tại Gia Lai, dự án có điểm đầu tại phường Hoài Nhơn Bắc, giáp ranh tỉnh Quảng Ngãi và điểm cuối tại phường Quy Nhơn Tây, giáp tỉnh Đắk Lắk. Tỉnh dự kiến bố trí 2 nhà ga quan trọng đặt tại phường Bồng Sơn và xã Tuy Phước 1. Theo đánh giá của UBND tỉnh, đây là lợi thế đáng kể so với nhiều địa phương khác, bởi hệ thống ga không chỉ phục vụ vận tải hành khách mà còn hỗ trợ phát triển logistics, thu hút đầu tư và tăng cường kết nối vùng.

Công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, tổng diện tích đất dự kiến chiếm dụng trên địa bàn Gia Lai khoảng 758ha. Trong đó, diện tích cần giải phóng mặt bằng là gần 324ha, ảnh hưởng đến khoảng 4.435 hộ dân.

Nhằm chuẩn bị mặt bằng sạch bàn giao cho chủ đầu tư đúng tiến độ, lãnh đạo tỉnh Gia Lai đã giao Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh làm chủ đầu tư công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Tỉnh cũng đã cho chủ trương triển khai quy hoạch, đầu tư xây dựng 42 khu tái định cư với tổng diện tích hơn 168ha và 6 khu cải táng có diện tích hơn 3,6ha để phục vụ di dời các công trình, mồ mả nằm trong phạm vi dự án.

Bên cạnh đó, tỉnh đã chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ thủ tục với 3 vị trí bãi thải phục vụ thi công, đồng thời khảo sát 10 mỏ đất dự kiến cung cấp vật liệu xây dựng các khu tái định cư và công trình hạ tầng liên quan.

UBND tỉnh Gia Lai kiến nghị Bộ Xây dựng sớm phối hợp triển khai công tác cắm cọc giải phóng mặt bằng tại thực địa, bàn giao ranh giới chính thức để địa phương xác định cụ thể số hộ dân bị ảnh hưởng, từ đó triển khai chính sách đền bù kịp thời. Tỉnh cũng đề xuất bố trí kinh phí từ nguồn vốn Trung ương để sớm khởi công các khu tái định cư và khu cải táng, bảo đảm điều kiện tổ chức tái định cư ổn định.

Kiến nghị và chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc

Một trong những vấn đề được tỉnh Gia Lai đặc biệt lưu ý là tình trạng chồng lấn giữa vị trí nhà ga và đường bộ cao tốc Bắc – Nam đã quy hoạch trước đó. Để đảm bảo tính khả thi, UBND tỉnh kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát quy hoạch, điều chỉnh hợp lý nhằm tránh trùng lặp hạ tầng.

Ngoài ra, dự án còn có nguy cơ tác động đến một số khu dân cư và di tích lịch sử cấp quốc gia, cấp tỉnh. Tỉnh đề nghị Bộ Xây dựng cùng đơn vị tư vấn đánh giá chi tiết mức độ ảnh hưởng để có phương án xử lý, bảo đảm an toàn và giữ gìn giá trị di sản văn hóa.

Đặc biệt, để đáp ứng tiến độ thi công, Gia Lai cũng đề xuất Chính phủ sớm ban hành cơ chế đặc thù trong cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, phục vụ riêng cho dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam.

Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, các bộ, ngành và địa phương liên quan phải khẩn trương hoàn thiện các thủ tục giải phóng mặt bằng, tái định cư. Trước mắt, cần ưu tiên triển khai tại những vị trí trọng điểm như nhà ga và các đoạn tuyến thuận lợi để tổ chức lễ động thổ dự kiến diễn ra vào ngày 19/8 tới đây.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh dự án có ý nghĩa chiến lược, là động lực phát triển vùng Tây Nguyên nói riêng và cả nước nói chung. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng công tác mặt bằng sẽ quyết định tiến độ khởi công vào cuối năm 2026.