Dự án dài 9km, trị giá hơn 17.000 tỷ đồng ở TP.HCM cần tăng tốc hơn nữa

Quy mô dự án và tình hình thi công hiện tại

Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm có tổng chiều dài gần 9 km, đi qua các phường An Nhơn (quận Gò Vấp cũ), Gia Định, Bình Thạnh và Bình Lợi Trung (quận Bình Thạnh cũ). Trong đó, tuyến chính dài 6,7 km nối từ kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè đến sông Vàm Thuật; ba nhánh phụ còn lại dài khoảng 2,2 km. Tổng mức đầu tư công trình hơn 17.000 tỷ đồng, riêng chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chiếm tới 14.000 tỷ đồng. Theo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP.HCM (Ban Hạ tầng đô thị – chủ đầu tư), hơn 2.230 hộ dân và tổ chức cần bàn giao mặt bằng để triển khai.

Đến nay, gói thầu XL-03 qua phường An Nhơn đã được khởi công từ tháng 5/2025, với việc huy động máy móc, thiết bị và nhân lực tại 6 mũi thi công. Các hạng mục đang tiến hành gồm khoan cọc thử, gia cố nền bằng cọc xi măng đất và đóng cọc. Riêng khu vực liên quan đến Trường Đại học Văn Lang ban đầu còn vướng mắc, nhưng từ ngày 10/8, các đơn vị đã phối hợp để chủ đầu tư tiếp cận hiện trường và đưa máy móc vào phát quang, chuẩn bị xử lý nền.

Tuy nhiên, một số vướng mắc vẫn tồn tại. Tại An Nhơn còn 38/138 trường hợp chưa bàn giao đất, trong khi 20 trường hợp thuộc KDC Bình Hòa (phường Bình Lợi Trung) do Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận làm chủ đầu tư cũng chưa được giải quyết dứt điểm.

Vướng mắc giải phóng mặt bằng và kế hoạch sắp tới

Hai gói thầu quan trọng khác là XL-01 (từ kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè đến cầu Bùi Đình Túy, bao gồm rạch Cầu Sơn) và XL-02 (từ cầu Bùi Đình Túy đến đường Lương Ngọc Quyến, bao gồm rạch Bình Lợi và rạch Bình Triệu) dự kiến khởi công cuối năm 2025. Tuy nhiên, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đang là trở ngại.

Tổng cộng có 2.078 trường hợp cần thu hồi đất, gồm 314 trường hợp tại phường Bình Lợi Trung, 872 trường hợp tại phường Gia Định và 892 trường hợp tại phường Bình Thạnh. Đến nay, Ban Bồi thường Giải phóng mặt bằng quận Bình Thạnh đã chi trả cho 807 hộ, nhưng mới có 89 hộ bàn giao mặt bằng (51 hộ ở Bình Thạnh, 30 hộ ở Gia Định và 8 hộ ở Bình Lợi Trung).

Về thủ tục, thiết kế bản vẽ thi công và dự toán của hai gói thầu này đã được Sở Xây dựng TP.HCM phê duyệt. Hồ sơ mời thầu điện tử dự kiến sẽ phát hành trong tháng 9/2025 để lựa chọn nhà thầu thi công. Ban Hạ tầng đô thị kiến nghị các địa phương liên quan khẩn trương hoàn tất công tác bồi thường, đặc biệt là các điểm nghẽn tại An Nhơn, KDC Bình Hòa và hơn 2.000 hộ dân còn lại.

Theo kế hoạch, dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm sẽ bao gồm các hạng mục nạo vét lòng rạch sâu 3,5 m, mở rộng từ 20–30 m, xây dựng hệ thống thu gom nước thải, nước mưa đồng bộ. Hai bên bờ rạch sẽ hình thành đường giao thông rộng 6 m (mỗi bên hai làn xe), vỉa hè 3–4 m và công viên cây xanh. Đây là bước đi quan trọng không chỉ trong cải thiện cảnh quan đô thị mà còn trong xử lý tình trạng ngập úng, ô nhiễm tại khu vực.

Toàn bộ dự án dự kiến hoàn thành vào năm 2028. Khi đi vào vận hành, công trình được kỳ vọng sẽ góp phần giảm tải áp lực thoát nước, cải thiện chất lượng sống cho hàng chục nghìn hộ dân và nâng cao giá trị hạ tầng đô thị khu vực trung tâm TP.HCM.