Đổi vận trên mảnh đất quê, người nông dân từ Thanh Hóa đến Đắk Nông liều trồng giống trái "ngon - giòn - ngọt", thu nhập tới 10 con số mỗi năm

Chuyển đổi cây trồng: Hướng đi mới của nông dân nhiều địa phương

Những năm gần đây, cây ổi lê đã trở thành lựa chọn mang lại thu nhập khá ổn định cho nhiều nông dân tại Đắk Nông. Mô hình trồng ổi không chỉ giúp tăng năng suất trên đất canh tác kém hiệu quả mà còn góp phần thay đổi phương thức sản xuất truyền thống.

Tại xã Cư K’nia, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông, anh Nguyễn Văn Việt đã mạnh dạn chuyển một phần vườn tiêu, điều sang trồng ổi lê và ổi nữ hoàng. Tháng 6/2021, anh quyết định đặt mua 300 cây giống về trồng thử nghiệm. Anh Việt cho biết, trước đây vườn gia đình chủ yếu trồng các cây truyền thống nhưng năng suất thấp, thu nhập bấp bênh. Sau nhiều tìm hiểu qua sách báo, internet và học hỏi kinh nghiệm thực tế, anh đã tự tin đưa giống ổi lê vào trồng trên đất vườn.

Nhờ chăm sóc kỹ lưỡng, vườn ổi phát triển tốt và bắt đầu cho thu hoạch sau 1 năm trồng. Mỗi năm, vườn của anh Việt cho sản lượng từ 8–9 tấn quả. Với giá bán dao động từ 7.000–10.000 đồng/kg tùy thời điểm, mô hình đã đem lại nguồn thu nhập ổn định hàng tháng, giúp gia đình có điều kiện đầu tư thêm vào sản xuất.

Từ đồng lúa kém hiệu quả đến vườn ổi thu tiền "khủng"

Tương tự Đắk Nông, tại xã Hà Long, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, cây ổi lê Đài Loan được hàng trăm hộ dân đưa vào trồng trên diện tích đất đồng kém hiệu quả, thay thế dần cây lúa, mía và dứa trước đây. Ông Trịnh Xuân Hòa là một trong những nông dân đầu tiên ở địa phương tiên phong trồng thử nghiệm giống ổi này.

Ông Hòa kể, đất sản xuất của gia đình vốn cho thu nhập thấp khi trồng mía, lúa. Sau khi tìm hiểu, ông nhận thấy ổi lê Đài Loan có khả năng sinh trưởng khỏe, chịu hạn tốt, ít sâu bệnh và có thể thu hoạch quanh năm. Năm đầu tiên, ông chuyển 1 ha đất sang trồng ổi. Chỉ sau một năm, cây bắt đầu cho trái đều và năng suất ổn định.

Theo ông Hòa, cây ổi lê phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng bán sơn địa của xã Hà Long. Trong điều kiện chăm sóc đúng kỹ thuật, ổi ra quả nhiều, quả to, đẹp và được thương lái thu mua tại vườn. Với giá bán dao động từ 5.000–10.000 đồng/kg, mỗi năm sau khi trừ chi phí, gia đình ông thu nhập khoảng 300–400 triệu đồng.

Đặc biệt, so với trồng lúa, cây ổi mang lại lợi nhuận cao gấp 3–4 lần. Dù cần công chăm sóc nhiều hơn, nhưng nhờ chủ động ứng dụng kỹ thuật mới, nông dân xã Hà Long vẫn duy trì năng suất và chất lượng quả ổn định.

Kỹ thuật canh tác và triển vọng nhân rộng mô hình

Theo kinh nghiệm của người trồng lâu năm, cây ổi lê Đài Loan muốn duy trì năng suất cần được đốn tỉa định kỳ sau mỗi vụ thu hoạch để loại bỏ cành già, cành sâu bệnh. Việc đốn tỉa còn giúp cây thông thoáng, đủ ánh sáng và nuôi chồi mới. Ông Hòa cho biết trung bình 1 ha trồng khoảng 2.000 cây là phù hợp. Sau 7 năm cho trái liên tục, người trồng mới cần thay thế cây giống.

Ngoài ưu điểm năng suất cao, ổi lê có thời gian ra quả nhanh – chỉ một năm sau khi trồng. Cây ít sâu bệnh, thuận tiện chăm sóc và có thị trường tiêu thụ rộng, đặc biệt trong các đô thị và cơ sở chế biến. Sản lượng quả ổn định quanh năm cũng giúp nông dân phân bổ lao động và thu nhập đều đặn hơn so với trồng lúa hoặc mía.

Ông Nguyễn Văn Hợi, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hà Long, cho biết mô hình trồng ổi lê Đài Loan đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho nhiều hộ dân. Nhờ cây ổi, xã Hà Long có thêm nhiều hộ gia đình thoát nghèo, từng bước vươn lên khá giả, một số hộ đã thu tiền tỷ mỗi năm từ vườn ổi.

Nhìn chung, mô hình trồng ổi lê đang được các địa phương đánh giá là hướng phát triển kinh tế phù hợp với điều kiện đất canh tác kém hiệu quả, có thể nhân rộng ở nhiều vùng miền. Để duy trì hiệu quả, nông dân cần tiếp tục cập nhật kỹ thuật canh tác, quản lý dịch hại và tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định nhằm tối ưu hóa giá trị sản xuất.