Doanh nghiệp trả cổ tức khủng: Có dễ để "săn"?

Cập nhật: 18:50 | 28/03/2023 Theo dõi KTCK trên

Trên thị trường chứng khoán không hiếm doanh nghiệp chia cổ tức ở các mức “khủng”, lên đến 300% hay 600%...Đây là mức cổ tức cực kỳ hấp dẫn, thu hút không ít các nhà đầu tư chứng khoán.

Có dễ để “săn”?

Điển hình của doanh nghiệp chia cổ tức khủng có thể kế đến VinaCafé Biên Hòa (HOSE: VCF) khi một trong các doanh nghiệp nổi tiếng về mức chi cổ tức tiền mặt lớn nhất thị trường. Kể từ năm 2018, sau khi về tay Tập đoàn Masan (HOSE: MSN) - sở hữu gián tiếp qua Masan Beverage, doanh nghiệp cà phê bắt đầu trả cổ tức lên đến hàng chục ngàn đồng trên mỗi cổ phiếu hàng năm.

Mức thanh toán cổ tức cao nhất là từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối tính đến hết năm 2017 với tỷ lệ 660%, tương đương 66.000 đồng/cp. Ước tính VCF đã chi khoảng 1.754 tỷ đồng trả cổ tức trong đợt này. Những năm tiếp theo, 2018 - 2021 (riêng 2019 không chia), tỷ lệ cổ tức tiền mặt thấp hơn nhưng vẫn là mức cực kỳ cao so với mặt bằng chung trên thị trường, 240% - 250% (24.000 - 25.000 đồng/cp). Tổng số tiền công ty đã chi cổ tức cho cổ đông trong 5 năm qua lên đến 3.722 tỷ đồng, gấp hơn 14 lần vốn điều lệ, và người hưởng lợi lớn nhất chính là MSN.

Doanh nghiệp trả cổ tức khủng: Có dễ để
Tổng số tiền VinaCafé Biên Hòa đã chi cổ tức cho cổ đông trong 5 năm qua lên đến 3.722 tỷ đồng

VinaCafé Biên Hòa chuyên sản xuất và kinh doanh sản phẩm thức uống làm từ cà phê. Thương hiệu VinaCafé đã có 40 năm tuổi đời. Hoạt động kinh doanh ổn định và thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS) thuộc top đầu trên thị trường. Giai đoạn 2018 - 2022, doanh thu công ty khoảng 3.000 tỷ đồng và lợi nhuận 600 - 700 tỷ đồng, EPS trên 25.000 đồng. Tuy nhiên, hai năm gần đây, nguồn thu bị sụt giảm về vùng 2.200 tỷ đồng, lợi nhuận giảm khá mạnh, xuống lần lượt 429 tỷ đồng năm 2021 và 319 tỷ đồng năm 2022, do chi phí nguyên vật liệu đầu vào gia tăng. EPS theo đó cũng giảm về 12.006 đồng.

Dù trả cổ tức cao hằng năm, VinaCafé Biên Hòa vẫn có nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lên đến 1.154 tỷ đồng, gấp 4,3 lần vốn điều lệ tính đến cuối 2022.

Với những yếu tố trên, VCF rất hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư. Song, đây cũng là cổ phiếu có giá cao nhất thị trường niêm yết hiện nay ở vùng 230.000 đồng/cp. Chỉ có điều, thanh khoản ở VCF rất thấp, thậm chí có phiên không có giao dịch do cơ cấu cổ đông cô đặc (MSN nắm tới gần 99%).

Nói đến cổ tức cao, cũng không thể không nhắc đến May Xuất khẩu Phan Thiết (UPCoM: PTG). Giai đoạn 2017 - 2021, có đến ba năm Công ty chia cổ tức tiền mặt với tỷ lệ trên 100%, hai năm còn lại cũng trả 20% và 40%. Cụ thể, năm 2021 và 2017, Công ty trả lợi tức cho cổ đông lên đến 120%, năm 2019 là 100%.

Điều làm nên sự đặc biệt của PTG còn nằm ở thị giá không bằng ly trà đá - 300 đồng/cp. Nếu nhà đầu tư nào may mắn mua được PTG thì phần lợi nhuận được chia mỗi năm là vô cùng lớn. Tuy nhiên, mã chứng khoán này gần như không có giao dịch, hiếm hoi mới xuất hiện một lệnh khớp 100 đơn vị hoặc giao dịch thỏa thuận khối lượng chưa đến 1.000 đơn vị.

PTG hoạt động trong lĩnh vực dệt may, vốn điều lệ 50 tỷ đồng. Doanh thu giai đoạn 2019 - 2022 đạt 400 - 500 tỷ đồng, lợi nhuận tăng từ 21 tỷ đồng lên 49 tỷ đồng. Tính đến cuối 2022, doanh nghiệp có nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối 49 tỷ đồng, tương đương vốn điều lệ.

Một trường hợp gần tương tự PTG là cổ phiếu Công ty Phục vụ Mai táng Hải Phòng (UPCoM: CPH) có thị giá chỉ 300 đồng/cp nhưng cổ tức mỗi năm vào khoảng 1.500 - 2.000 đồng/cp. Cổ phiếu này cũng thuộc diện “trắng” thanh khoản.

Tân bình sàn UPCoM, Phốt pho Apatit Việt Nam (UPCoM: PAT) đã hai lần thanh toán cổ tức 2022 với tổng tỷ lệ 200% trong vòng 6 tháng. Theo nội dung trình kỳ họp ĐHĐCĐ thường niên 2023, doanh nghiệp dự kiến chia tiếp thêm một đợt cổ tức 2022 với tỷ lệ 106,55%. Như vậy, tổng tỷ lệ cổ tức năm 2022 lên đến hơn 300%, và dự kiến cổ tức năm 2023 cũng ở mức không hề thấp, 140%.

Khác với VCF và PTG, cổ phiếu PAT có giao dịch vài chục đến vài trăm ngàn đơn vị mỗi phiên, nhà đầu tư có thể dễ mua trên sàn chứng khoán hơn.

Dù vậy, nhà đầu tư cũng nên lưu ý rằng, sau khi chia cổ tức, giá cổ phiếu sẽ bị điều chỉnh tương ứng và việc có trở về mức giá mua hay không phụ thuộc vào diễn biến thị trường cùng nội tại doanh nghiệp. Do vậy, đầu tư vào cổ phiếu hưởng cổ tức tiền mặt phù hợp với những nhà đầu tư không quan tâm nhiều đến biến động giá trên thị trường mà để tâm đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, mức cổ tức được chia có ổn định hằng năm không.

Như trường hợp PAT, giá tham chiếu trong phiên giao dịch là 120.000 đồng/cp, sau vài phiên tăng lên vùng 220.000 đồng/cp và hiện nay xuống quanh vùng 80.000 - 90.000 đồng/cp. Với những nhà đầu tư mua cổ phiếu này thời điểm lên sàn thì tính đến nay vẫn lỗ dù được hưởng hai đợt cổ tức tổng thanh toán 20.000 đồng/cp.

PAT chuyên sản xuất phốt pho vàng, vốn điều lệ 250 tỷ đồng và là công ty con của Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (HOSE: DGC). Lợi nhuận ghi nhận 5 năm tăng trưởng liên tục. Năm 2022, hoạt động kinh doanh thăng hoa khi doanh thu gấp đôi, lên 3.150 tỷ đồng và lợi nhuận gấp 3,8 lần năm 2021, đạt 963 tỷ đồng. Sau năm đỉnh cao, Doanh nghiệp đặt mục tiêu doanh thu 2023 gần 1.790 tỷ đồng, giảm 43% và lợi nhuận sau thuế 416 tỷ đồng, giảm 57% so với năm 2022.

Còn đó hạn chế

Điểm chung của các doanh nghiệp trả cổ tức khủng nêu trên là có lãi đột biến không đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi và ít có khả năng tiếp tục ghi nhận khoản lợi nhuận cao. Việc mạnh tay chi trả cổ tức như vậy cũng cho thấy doanh nghiệp không có kế hoạch tái đầu tư hay mở rộng hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Nếu quay trở lại điều kiện bình thường, EPS của các doanh nghiệp sẽ nhanh chóng lùi về mức trước khi có khoản lãi đột biến và cổ tức chỉ là “ăn xổi” một lần. Thực tế, trên thị trường chứng khoán những năm qua có một số doanh nghiệp trả cổ tức đột biến trong 1 - 2 năm, nhưng không duy trì được lâu hơn.

Ví dụ, năm 2018, Gemadept (GMD) chi trả cổ tức với tỷ lệ 95% bằng tiền, sau khi có lợi nhuận từ thoái vốn tại một số công ty con; đó là năm duy nhất Gemadept trả cổ tức ở mức hơn 2.000 đồng/cổ phiếu. Công ty cổ phần Bến xe Miền Tây (mã chứng khoán WCS) mạnh tay trả cổ tức năm 2018 và 2019, tỷ lệ lần lượt là 400% và 516%, nhưng sau đó quay về mức 20%/năm.

Chính vì vậy, chiến lược mua cổ phiếu trả cổ tức cao không đơn giản và “dễ ăn”, dù doanh nghiệp công bố phương án chia cổ tức khủng, trở thành chất xúc tác cho cổ phiếu tăng giá.

Ngày 28/2/2023, PRC có thông báo về ngày đăng ký cuối cùng là 31/3 để nhận cổ tức với tỷ lệ 350%, giá cổ phiếu này liên tiếp có các phiên tăng trần sau đó, từ 47.000 đồng/cổ phiếu lên 70.900 đồng/cổ phiếu vào ngày 8/3, tương ứng tăng hơn 50%, nhưng đến ngày 16/3 giảm còn 62.300 đồng/cổ phiếu.

Cổ phiếu VOC có nhịp tăng giá gần 33%, từ 21.000 đồng/cổ phiếu ngày 23/2/2023 lên 27.900 đồng/cổ phiếu ngày 2/3. Tuy nhiên, ngày 3/3, Hội đồng quản trị Vocarimex có quyết định tạm hoãn thực hiện chốt danh sách cổ đông hưởng quyền nhận cổ tức, khiến giá cổ phiếu gần như liên tục giảm, đến ngày 16/3 còn 23.300 đồng/cổ phiếu.

Ở góc độ kỹ thuật, vào ngày giao dịch không hưởng quyền nhận cổ tức, giá tham chiếu của cổ phiếu sẽ bị điều chỉnh giảm tương ứng, chưa kể mức thuế thu nhập cá nhân phải nộp là 5% cho phần cổ tức bằng tiền.

Nhà đầu tư có thể kỳ vọng, cổ phiếu trả cổ tức cao sẽ tăng giá sau khi bị điều chỉnh kỹ thuật vì mức giá thấp so với trước và xét thời gian đầu tư dài thì giá cổ phiếu thường tăng, mang lợi ích kép là cổ tức và chênh lệch giá. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, chiến thuật đầu tư này chủ yếu mang lại hiệu quả khi doanh nghiệp có khả năng duy trì chính sách trả cổ tức cao trong dài hạn. Do đó, nhà đầu tư cần đánh giá tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp để đưa ra quyết định nắm giữ cổ phiếu, hay áp dụng chiến thuật đầu cơ.

Thibidi muốn hủy niêm yết toàn bộ cổ phiếu THI

Trên thị trường chứng khoán, tại phiên giao dịch chiều ngày 28/3, cổ phiếu THI giảm 1,08% về mức 23.000 đồng/cổ phiếu. Khối lượng giao ...

Sợ cổ phiếu bị "pha loãng", Sao Mai (ASM) không chi trả cổ tức năm 2022?

Nhằm tránh tình trạng pha loãng cổ phiếu và đảm bảo ổn định hoạt động kinh doanh, Sao Mai dự kiến không chi trả cổ ...

Tâm điểm mùa đại hội cổ đông ngân hàng năm nay: "Ngóng chờ" cổ tức tiền mặt

Với sự cho phép của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), nhiều ngân hàng đã bổ sung ngay phương án chia cổ tức bằng tiền mặt ...

Nhật Hải

Tin cũ hơn
Xem thêm