Doanh nghiệp thời AI: Không nhân viên, chỉ còn CEO và trợ lý ảo
Microsoft dự báo mô hình doanh nghiệp tương lai sẽ vận hành bằng trí tuệ nhân tạo, nơi mỗi người lao động trở thành “ông chủ” của đội ngũ AI cá nhân.
Microsoft vẽ nên viễn cảnh mới: Con người là CEO, AI là đội ngũ nhân viên
Trong báo cáo xu hướng việc làm Work Trend Index 2025, Microsoft đưa ra khái niệm “công ty tiên phong” (frontier firm) – mô hình mà mỗi nhân viên sẽ vận hành công việc thông qua hệ thống trợ lý ảo AI cá nhân. Người lao động không chỉ sử dụng AI mà sẽ trực tiếp xây dựng, giao việc, đánh giá hiệu suất và tối ưu hóa kết quả mà các tác nhân AI thực hiện.
Ông Jared Spataro, Phó Chủ tịch Microsoft, nhận định: “Mỗi người sẽ phải suy nghĩ như CEO của một startup được vận hành bằng AI. Đây là cuộc cách mạng trong vận hành doanh nghiệp sẽ diễn ra trong vòng 5 năm tới”.
Ba giai đoạn chuyển đổi: Từ trợ lý cá nhân đến doanh nghiệp vận hành toàn bộ bằng AI
Theo Microsoft, mô hình “công ty AI” sẽ phát triển theo ba giai đoạn:
Trợ lý AI cá nhân: AI đóng vai trò hỗ trợ công việc như thư ký kỹ thuật số.
Đồng nghiệp kỹ thuật số: AI đảm nhận các phần việc chuyên sâu, làm việc như một cộng sự.
Điều phối – giám sát: Con người chỉ còn giữ vai trò định hướng, trong khi AI xử lý toàn bộ tác vụ thường nhật.
Trong lĩnh vực chuỗi cung ứng, ví dụ điển hình là việc AI tự động vận hành hệ thống kho bãi, cho phép con người tập trung vào phát triển quan hệ đối tác và chiến lược kinh doanh.
Nguy cơ mất việc hàng loạt: Đằng sau “giấc mơ AI” là bài toán nhân lực nan giải
Dù mô hình AI hóa doanh nghiệp mang lại nhiều hứa hẹn về hiệu suất, các chuyên gia vẫn cảnh báo rủi ro lớn: mất việc làm quy mô lớn. Báo cáo quốc tế do chính phủ Anh tài trợ cho biết các tác nhân AI có thể đủ mạnh để thay thế hoàn toàn vai trò của con người trong nhiều ngành nghề.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính 60% công việc tại các nước phát triển sẽ chịu tác động từ AI, trong đó một nửa có thể bị ảnh hưởng tiêu cực. Viện Tony Blair (Anh) dự đoán AI có thể thay thế tới 3 triệu việc làm tại Anh – mặc dù một phần được bù đắp bởi các công việc mới do AI tạo ra.
Tiến sĩ Andrew Rogoyski từ Đại học Surrey cho rằng: “Doanh nghiệp sẽ khó cưỡng lại sức hấp dẫn từ việc dùng AI để cắt giảm nhân sự. Nhưng sự phụ thuộc thái quá có thể làm suy yếu khả năng sáng tạo, mất kết nối khách hàng – điều không thể thay thế bằng máy móc”.