Doanh nghiệp năng lượng xanh tại Mỹ đối mặt nguy cơ mất hỗ trợ tài chính

Công ty nhiên liệu xanh HIF Global của Mỹ đang theo đuổi kế hoạch đầy tham vọng tại quận Matagorda, bang Texas, với dự án xây dựng nhà máy sản xuất e-methanol quy mô thương mại trị giá 7 tỷ USD nhằm cung cấp cho thị trường toàn cầu.

Theo kế hoạch, nhà máy sẽ sử dụng carbon dioxide thu hồi và hydro xanh được sản xuất tại chỗ bằng năng lượng tái tạo để tạo ra e-methanol. Dự án không chỉ tạo ra hàng nghìn việc làm mà còn giúp cung cấp nhiên liệu sạch hơn cho ngành hàng hải và hàng không.

Tuy nhiên, HIF Global vẫn chưa đưa ra quyết định đầu tư cuối cùng. Công ty đang chờ đợi động thái từ Quốc hội Mỹ đối với các gói hỗ trợ dành cho sản xuất hydro xanh. Hiện chính sách thuế này đang là một phần của dự luật ngân sách toàn diện được Thượng viện xem xét.

Trước đó, Hạ viện đã thông qua phiên bản luật với việc cắt giảm các ưu đãi thuế dành cho hydro sạch và thu hẹp thêm nhiều chính sách hỗ trợ khác. Theo bà Lee Beck, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách chính sách toàn cầu và chiến lược thương mại của HIF Global, những ưu đãi này là yếu tố quan trọng giúp giảm chi phí công nghệ và tạo lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp Mỹ trước các nhà sản xuất e-methanol đến từ Trung Quốc.

Trong số các quyết định được ban hành kể từ tháng 1 có việc khởi động quy trình rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, tạm dừng các dự án năng lượng tái tạo trên đất liên bang, đặc biệt là điện gió, cùng với chỉ đạo dừng cấp vốn cho các chương trình như Green New Deal. Các khoản hỗ trợ và cho vay trong khuôn khổ Đạo luật Đầu tư cơ sở hạ tầng và việc làm (IIJA) cùng Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) cũng bị đình chỉ.

Các chương trình này từng giúp thu hút hàng tỷ USD đầu tư liên bang và tư nhân vào lĩnh vực năng lượng sạch tại Mỹ. Tuy nhiên, hiện nay, tính ổn định chính sách đang bị đe dọa nghiêm trọng.

Số phận của các điều khoản hỗ trợ trong IRA và IIJA vẫn chưa ngã ngũ, khi Quốc hội đang thảo luận dự luật ngân sách mới nhằm kéo dài các ưu đãi thuế từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump bằng cách cắt giảm ở các mảng khác. Dù chưa rõ chính xác các nội dung nào sẽ được giữ lại, các nhà phân tích lo ngại nhiều ưu đãi thuế trong IRA sẽ bị cắt giảm nghiêm trọng, ngay cả khi đạo luật này không bị bãi bỏ hoàn toàn.

Các ưu đãi dự kiến bị xóa bỏ bao gồm chính sách giảm thuế cho người tiêu dùng mua xe điện hoặc cải thiện hiệu suất năng lượng trong nhà. Ngoài ra, nhiều ưu đãi cho sản xuất điện sạch, cũng như chế tạo các linh kiện như tuabin gió, tấm pin mặt trời và pin lưu trữ, sẽ bị loại bỏ sớm hơn hoặc trở nên khó tiếp cận hơn.

Trên thực tế, tổng đầu tư vào năng lượng sạch tại Mỹ, bao gồm vốn tư nhân và công, đã giảm 3,8% trong quý I năm 2025 xuống còn 67,3 tỷ USD, đánh dấu quý giảm thứ hai liên tiếp, theo dữ liệu từ Cơ quan Giám sát Đầu tư Sạch.

Bà Hannah Hess, chuyên gia tại Rhodium Group, cho biết tốc độ phát triển chững lại là tín hiệu đáng lo ngại. Bà nhận định xu hướng này xuất phát từ sự kết hợp giữa lạm phát cao, lãi suất cao, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và môi trường chính sách không rõ ràng.

Ngoài ra, quý đầu năm 2025 cũng ghi nhận số lượng dự án năng lượng sạch bị hủy bỏ ở mức cao kỷ lục, với sáu dự án chủ yếu trong lĩnh vực pin bị ngưng lại, đại diện cho tổng vốn đầu tư 6,9 tỷ USD.

Tuy chưa thể kết luận rõ mức độ ảnh hưởng từ chính quyền mới, bà Hess cho rằng sự sụt giảm trong việc công bố các dự án mới có thể phần lớn bắt nguồn từ tâm lý e ngại của doanh nghiệp trước môi trường chính sách thiếu ổn định và nguy cơ sụt giảm nhu cầu đối với các sản phẩm năng lượng sạch.